Đột quỵ đang trở thành một thách thức lớn đối với sức khỏe cộng đồng tại Việt Nam, khi tỷ lệ mắc mới đang thuộc nhóm cao nhất ở khu vực Đông Nam Á. Theo Giáo sư, Tiến sĩ Trần Văn Thuấn, Thứ trưởng Bộ Y tế, đột quỵ hiện là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong tại Việt Nam. Vào năm 2019, đã có đến 135.999 ca tử vong do đột quỵ, chiếm vị trí số 1 trong các bệnh lý tim mạch. Ước tính, tỷ lệ mắc mới khoảng 222 ca/100.000 dân mỗi năm, và tỷ lệ hiện mắc lên đến 1.541 trên 100.000 dân.
Thông tin trên được Giáo sư, Tiến sĩ Trần Văn Thuấn chia sẻ tại Hội nghị Liên minh Đột quỵ Toàn cầu năm 2025 diễn ra gần đây tại Hà Nội. Mặc dù Việt Nam đã có những bước tiến đáng kể trong việc xây dựng mạng lưới chăm sóc đột quỵ, với 150 đơn vị điều trị đột quỵ (so với chỉ 12 đơn vị vào năm 2016), nhưng vẫn còn nhiều thách thức cần phải vượt qua.
Phát biểu tại hội nghị, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Đào Xuân Cơ, Giám đốc Bệnh viện Bạch Mai, cho biết đột quỵ đang có xu hướng gia tăng, không chỉ ở người cao tuổi mà còn ở những người trẻ tuổi. Hàng năm, Trung tâm Đột quỵ của Bệnh viện Bạch Mai tiếp nhận và điều trị cho hàng nghìn bệnh nhân đột quỵ từ khu vực miền Bắc.
Giáo sư, Tiến sĩ Trần Văn Thuấn cũng cho biết, điều trị đột quỵ vẫn đang đối mặt với nhiều thách thức. Một trong những nguyên nhân chính là bệnh nhân đến viện muộn, vượt quá “thời gian vàng” để can thiệp hiệu quả. Bên cạnh đó, hệ thống cấp cứu trước viện còn chưa phát triển đồng bộ, thiếu những đơn vị phản ứng nhanh chuyên biệt về đột quỵ; sự chênh lệch về năng lực điều trị giữa các vùng miền cũng là một thách thức lớn.
Để giải quyết những thách thức này, ngành Y tế Việt Nam đang từng bước triển khai các nền tảng ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong chẩn đoán hình ảnh; xây dựng hệ thống dự báo nguy cơ đột quỵ; phát triển mạng lưới can thiệp cấp cứu từ xa nhằm rút ngắn thời gian xử trí và cá thể hóa điều trị.
Giáo sư, Tiến sĩ Trần Văn Thuấn cho biết, trong thời gian tới, Việt Nam cần tiếp tục mở rộng mạng lưới các đơn vị đột quỵ đạt chuẩn trên toàn quốc. Việc phát triển mạng lưới này sẽ được thực hiện theo mô hình “vệ tinh – trung tâm”, đặc biệt ưu tiên tại các vùng sâu, vùng xa, khu vực khó khăn nhằm tăng cường hỗ trợ chuyên môn giữa các tuyến.
Phó Giáo sư, Tiến sĩ Mai Duy Tôn, Giám đốc Trung tâm Đột quỵ, Bệnh viện Bạch Mai, đưa ra 3 khuyến cáo quan trọng để phòng ngừa đột quỵ: thường xuyên tập luyện, vận động, kiểm soát cân nặng, từ bỏ thói quen hút thuốc, ăn uống không lành mạnh; tầm soát các yếu tố nguy cơ của đột quỵ như tim mạch, huyết áp, mỡ máu, tiểu đường…; khi có một trong các biểu hiện của đột quỵ, cần đưa người bệnh đến ngay các đơn vị điều trị đột quỵ để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.