Thị trường tín chỉ carbon đang nổi lên như một thành phần quan trọng trong cuộc chiến chống biến đổi khí hậu và bảo vệ môi trường. Tại Việt Nam, Nghị định 119/2025 đã được ban hành để thiết lập khung pháp lý cho việc phân bổ hạn ngạch phát thải khí nhà kính và thúc đẩy sự phát triển của thị trường carbon trong nước.
Định hướng của Nghị định là từ năm 2029, Việt Nam sẽ triển khai cơ chế đấu giá hạn ngạch phát thải và hoàn thiện khung pháp lý để tham gia vào thị trường carbon toàn cầu một cách có hiệu quả. Trong giai đoạn đến hết năm 2028, thị trường carbon trong nước sẽ được vận hành dựa trên Nghị định 119, tập trung vào việc xây dựng sàn giao dịch carbon, hệ thống đăng ký quốc gia và cơ chế trao đổi, bù trừ tín chỉ carbon.
Theo Nghị định 119, việc phân bổ hạn ngạch phát thải khí nhà kính cho các cơ sở sẽ được chia thành 3 giai đoạn. Giai đoạn 2025-2026, các nhà máy nhiệt điện, cơ sở sản xuất sắt thép, cơ sở sản xuất xi măng nằm trong danh mục cơ sở phát thải khí nhà kính phải thực hiện kiểm kê khí nhà kính. Bộ Nông nghiệp và Môi trường sẽ chủ trì, phối hợp với các bộ, cơ quan liên quan để rà soát, đánh giá, tổng hợp báo cáo Thủ tướng Chính phủ xem xét, phê duyệt tổng hạn ngạch phát thải khí nhà kính theo giai đoạn và hằng năm.
Bên cạnh đó, Nghị định cũng quy định về đối tượng phải đăng ký sử dụng các chất được kiểm soát, bao gồm tổ chức sở hữu thiết bị có chứa các chất được kiểm soát như máy điều hòa không khí, thiết bị lạnh công nghiệp. Việc đăng ký này sẽ giúp cơ quan quản lý nhà nước có cơ sở để xem xét phân bổ hạn ngạch sản xuất và nhập khẩu cho các tổ chức theo quy định. Hạn ngạch sản xuất, nhập khẩu các chất này sẽ không được vượt quá tổng lượng tiêu thụ quốc gia.
Về mặt tổ chức và quản lý thị trường carbon, Bộ Tài chính sẽ là cơ quan chủ trì xây dựng, thành lập sàn giao dịch carbon và xây dựng chính sách tài chính cho hoạt động của thị trường này. Bộ Nông nghiệp và Môi trường sẽ chủ trì, phối hợp với các bộ liên quan tổ chức vận hành sàn giao dịch carbon và tăng cường năng lực cho các đối tượng tham gia thị trường carbon.
Nghị định 119/2025 cũng quy định trách nhiệm của các bộ, cơ quan ngang bộ, UBND cấp tỉnh trong việc phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Môi trường, Bộ Tài chính để thúc đẩy sự phát triển của thị trường carbon và nâng cao nhận thức của cộng đồng về thị trường này.
Tóm lại, Nghị định 119/2025 đã đặt ra những quy định quan trọng để thúc đẩy sự hình thành và phát triển của thị trường carbon trong nước. Việc triển khai thị trường carbon sẽ là một bước tiến quan trọng giúp Việt Nam đạt được mục tiêu giảm phát thải khí nhà kính và tích cực tham gia vào thị trường carbon toàn cầu, góp phần vào nỗ lực chung toàn cầu chống biến đổi khí hậu.
Thị trường carbon Việt Nam sẽ được triển khai theo Nghị định 119
