Thời gian gần đây, một loạt vụ việc liên quan đến hành vi bắt cóc trực tuyến và lừa đảo qua mạng nhắm vào trẻ vị thành niên đã được ghi nhận, gây ra sự hoang mang trong dư luận xã hội. Trước tình hình này, các chuyên gia giáo dục và tâm lý học đã lên tiếng với nhiều khuyến nghị nhằm tăng cường vai trò phối hợp giữa gia đình và nhà trường trong việc trang bị kiến thức và kỹ năng tự bảo vệ cho học sinh.
Theo Tiến sĩ Vũ Thu Hương, một chuyên gia giáo dục và nguyên giảng viên tại Trường Đại học Sư phạm Hà Nội, trẻ vị thành niên thường có tâm lý ham khám phá, tò mò với những điều mới mẻ, thích thử thách và khát khao được công nhận. Điều này khiến các em dễ bị cuốn vào những lời dẫn dụ đầy tính kích thích từ kẻ xấu. Tiến sĩ Hương nhấn mạnh rằng đây là một trong những nguyên nhân chính khiến trẻ vị thành niên trở thành mục tiêu của những kẻ lừa đảo trực tuyến.
Thạc sĩ Tâm lý học lâm sàng Nguyễn Văn Duẩn, một chuyên gia tại Phòng Tâm lý học đường thuộc Trường Trung học cơ sở và Trung học phổ thông Lê Quý Đôn, cho rằng trẻ em thiếu kỹ năng nhận diện và ứng phó với lừa đảo, đặc biệt là trong môi trường phi vật lý như không gian mạng, khiến nguy cơ bị tấn công ngày càng gia tăng. Ông Duẩn cũng chỉ ra rằng sự thiếu hiểu biết và kỹ năng của trẻ trong việc sử dụng không gian mạng an toàn đã tạo ra những lỗ hổng mà kẻ xấu có thể lợi dụng.
Thầy Nguyễn Đức Phú, một giáo viên kỹ năng sống tại Trường Phổ thông liên cấp Phenikaa, chỉ ra rằng khi cha mẹ quá bận rộn và ít trò chuyện với con em mình, hoặc thường xuyên áp đặt, các em sẽ cảm thấy cô đơn. Lúc này, thế giới ảo trở thành nơi để các em tìm kiếm sự chia sẻ và đồng cảm. Kẻ xấu chỉ cần lợi dụng kẽ hở này, đóng vai một người bạn thấu hiểu và kiên nhẫn lắng nghe, là có thể dần dần thao túng tâm lý và chiếm được lòng tin của các em.
Để bảo vệ trẻ em trước những nguy cơ lừa đảo trực tuyến, các chuyên gia khuyến nghị rằng nhà trường và phụ huynh cần chủ động trang bị cho học sinh những kỹ năng tự vệ thiết yếu trong thời đại số. Điều này có thể được thực hiện thông qua việc tích hợp các buổi học về an toàn không gian mạng và kỹ năng nhận diện lừa đảo vào chương trình học cũng như các hoạt động ngoại khóa. Mục tiêu là giúp trẻ em có đủ kiến thức và kỹ năng cần thiết để nhận biết và ứng phó với những tình huống nguy hiểm trực tuyến.
Đồng thời, cần có sự phối hợp đồng bộ giữa gia đình và nhà trường trong việc giáo dục an toàn trên không gian mạng cho học sinh. Việc này có thể được thực hiện thông qua các hoạt động giáo dục toàn diện, nhất là trong việc trang bị kỹ năng phòng tránh và ứng phó với các tình huống rủi ro trực tuyến. Sự hợp tác chặt chẽ giữa gia đình và nhà trường sẽ giúp tạo ra một môi trường an toàn hơn cho trẻ em khi sử dụng không gian mạng.
Tóm lại, không có giải pháp đơn lẻ nào là hoàn hảo trong việc bảo vệ trẻ em trước những nguy cơ của lừa đảo trực tuyến. Chúng ta chỉ có thể bảo vệ con trẻ khi cả gia đình và nhà trường cùng chung tay hành động một cách quyết liệt và thấu hiểu. Bằng cách trang bị kiến thức, kỹ năng tự bảo vệ và tạo ra một môi trường an toàn, chúng ta có thể giảm thiểu những rủi ro và giúp trẻ em phát triển một cách an toàn trong thời đại số.