Quảng Ngãi đã và đang triển khai quyết liệt công tác quy tập, tìm kiếm và xác định danh tính hài cốt liệt sĩ còn thiếu thông tin. Tỉnh đã chỉ đạo các cơ quan chức năng phối hợp với các đơn vị liên quan tiến hành khai quật, lấy mẫu sinh phẩm hài cốt liệt sĩ để giám định ADN, với hy vọng xác định được danh tính của các liệt sĩ.

Nghĩa trang Liệt sĩ Nghĩa Thắng, xã Trà Giang, tỉnh Quảng Ngãi là một trong những nghĩa trang được xây dựng từ năm 1984, với 786 phần mộ liệt sĩ, trong đó có 396 phần mộ chưa xác định thông tin. Công tác khai quật, lấy mẫu sinh phẩm tại nghĩa trang đã được tiến hành cùng với việc tu bổ, chỉnh trang lại các phần mộ liệt sĩ. Qua công tác khai quật, toàn bộ 396 phần mộ liệt sĩ chưa xác định thông tin đã được lấy mẫu kiểm tra chất lượng để giám định ADN.

Ông Nguyễn Văn Quang, Phó Chủ tịch UBND xã Tư Nghĩa cho biết, việc lấy mẫu ADN xác định lại danh tính cho liệt sĩ là việc làm vô cùng ý nghĩa, giúp các gia đình tìm được thân nhân và trả lại tên cho các liệt sĩ.

Tỉnh Quảng Ngãi đã phối hợp với Cục Người có công, Bộ Nội vụ và Viện Pháp y Quốc gia tiến hành khai quật, lấy mẫu sinh phẩm hài cốt liệt sĩ để xác định gen các liệt sĩ chưa xác định danh tính. Năm 2024, tỉnh đã tiến hành khai quật gần 1.100 mộ liệt sĩ đang được chôn cất ở các nghĩa trang liệt sĩ trên địa bàn tỉnh mà chưa xác định danh tính.

Là người trực tiếp thu thập các mẫu sinh phẩm ở Nghĩa trang xã Nghĩa Thắng, bà Chu Thị Thủy, Giám định viên, Viện Pháp y Quốc gia cho biết, chất lượng các hài cốt được khai quật tại Nghĩa trang xã Nghĩa Thắng đủ điều kiện để giám định ADN chiếm tỷ lệ khoảng 50% đến trên 50% bộ hài cốt được lấy mẫu.

Từ năm 2021 đến tháng 3/2025, Sở Nội vụ tỉnh Quảng Ngãi đã phối hợp lấy 96 mẫu sinh phẩm hài cốt liệt sĩ để giám định ADN, kết quả, 3 liệt sĩ được xác định có quan hệ huyết thống theo dòng mẹ. Tỉnh Quảng Ngãi cũng đã phối hợp với Cục Người có công và Viện Pháp y quốc gia khai quật hơn 2.000 mộ liệt sĩ chưa xác định được danh tính tại 19 Nghĩa trang trong tỉnh, lấy mẫu sinh phẩm hài cốt liệt sĩ để giám định ADN.

Trung tá Hồ Viết Ba, Trưởng ban chính sách, Phòng chính trị, Bộ Chỉ huy quân sự tỉnh Quảng Ngãi cho biết, thực hiện công tác số hóa trong công tác kết luận địa bàn, lập bản đồ tìm kiếm quy tập liệt sĩ thời gian qua, Ban chính sách triển khai toàn diện, đồng bộ và đạt hiệu quả thiết thực.

Tỉnh Quảng Ngãi là chiến trường rất ác liệt trong sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc, tổng số liệt sĩ hy sinh trên địa bàn tỉnh là hơn 37.000. Đến nay đã tìm kiếm quy tập được hơn 34.000 liệt sĩ; số chưa tìm kiếm được là hơn 2.700 liệt sĩ. Đồng thời có gần 1.000 liệt sĩ là con em tỉnh Quảng Ngãi hy sinh trên địa bàn tỉnh khác và làm nhiệm vụ quốc tế tại Lào, Campuchia.

Những năm qua, Ban Chỉ đạo 515 tỉnh Quảng Ngãi triển khai nhiệm vụ tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ và xác định danh tính liệt sĩ còn thiếu thông tin. Bên cạnh công tác quy tập, Sở Nội vụ tỉnh Quảng Ngãi tiếp tục phối hợp Cục người có công để lấy mẫu gen (ADN) để xác định danh tính những phần mộ liệt sĩ còn thiếu thông tin.

Ông Nguyễn Hữu Dũng, Phó Giám đốc Sở Nội vụ tỉnh Quảng Ngãi cho biết, sau sắp xếp, vẫn xác định đây là nhiệm vụ quan trọng phải tiếp tục thực hiện. Sẽ tập trung xác định thông tin mộ liệt sĩ hiện nay còn thiếu thông tin kết hợp với việc xây dựng Đề án tổng thể sửa chữa, nâng cấp mộ liệt sĩ kết hợp qua đó thực hiện xác định danh tính hài cốt liệt sĩ.

Công nghệ giải trình tự gen đã được các chuyên gia tại GeneStory áp dụng thành công trong việc xác định danh tính của 16 liệt sĩ sau gần một năm triển khai thu nhận mẫu thân nhân liệt sĩ trên toàn quốc. Dự án Ngân hàng gene, được Thủ tướng Phạm Minh Chính kích hoạt vào tháng 7/2024, đặt mục tiêu xây dựng một cơ sở dữ liệu ADN quy mô lớn để lưu trữ thông tin gene của hài cốt liệt sĩ và thân nhân, phục vụ việc đối sánh và xác định danh tính.

Việc xác định danh tính liệt sĩ là một thách thức lớn ở Việt Nam, nơi có hơn một triệu liệt sĩ, nhưng khoảng 500.000 người vẫn chưa xác định được danh tính. Nhiều gia đình đã chờ đợi hàng chục năm để tìm được phần mộ thân nhân. Với sự hỗ trợ của công nghệ giải trình tự gen, quá trình tìm kiếm danh tính liệt sĩ đang được đẩy nhanh.

GS Vũ Hà Văn, Giám đốc Khoa học của Viện Nghiên cứu Dữ liệu lớn, cho biết GeneStory đã làm chủ toàn bộ quy trình giải mã gene từ thu mẫu, phân tích đến diễn giải dữ liệu với độ chính xác giải trình tự gene lên đến hơn 99%. Công nghệ này đã được ứng dụng hiệu quả trong việc xác định danh tính liệt sĩ thông qua việc đối sánh gene với dữ liệu từ Bộ Công an.

Trong dự án này, việc giải mã gene được ứng dụng theo dòng mẹ là chủ yếu. Vì vậy, việc thu mẫu được ưu tiên thực hiện trên các đối tượng là mẹ đẻ, bà ngoại, anh chị em cùng mẹ; anh, em, con của chị gái, em gái mẹ đẻ liệt sĩ; con của chị gái, em gái liệt sĩ. TS Dương Ngọc Cường, Tổng giám đốc GeneStory, cho biết để xác định danh tính liệt sĩ, các kỹ thuật viên đã đến từng gia đình thu thập mẫu.

Sau gần một năm, đã có hơn 51.000 mẫu được thu thập từ 63 tỉnh thành. Các mẫu ADN được đưa về phòng xét nghiệm của GeneStory, sau đó phân tích, giải mã gene từ hài cốt các liệt sĩ đã quy tập. Sau khi phân tích và đối sánh ADN, đã xác định danh tính 16 liệt sĩ. Dự án tiếp tục giúp hàng trăm nghìn gia đình tìm lại tên người thân, tri ân Mẹ Việt Nam Anh hùng, giảm thiểu thời gian chờ và mất mẫu di truyền khi ADN của liệt sĩ bị phân hủy.

GS Vũ Hà Văn cho biết ứng dụng công nghệ giải mã gene trong lâm sàng không chỉ dừng lại ở việc tìm kiếm thân nhân. Công nghệ này cho phép tìm hiểu về sức khỏe thể chất, hướng đến việc tiên lượng nguy cơ mắc bệnh do di truyền, bệnh ung thư… của mỗi cá thể dựa vào kiểu gene, thậm chí xây được biểu đồ đánh giá tiến triển từ nguy cơ mắc bệnh thấp đến cao theo độ tuổi. Điều này mở ra những khả năng mới trong việc chăm sóc sức khỏe và phòng ngừa bệnh tật cho cộng đồng.

Với những kết quả tích cực đã đạt được, dự án Ngân hàng gene đang được tiếp tục triển khai để giúp tìm kiếm danh tính của hàng trăm nghìn liệt sĩ còn lại. Đồng thời, công nghệ giải mã gene cũng sẽ được ứng dụng rộng rãi trong việc chăm sóc sức khỏe và nâng cao chất lượng cuộc sống cho người dân.

Để biết thêm thông tin về dự án và công nghệ giải mã gene, vui lòng truy cập https://gene-story.vn/ hoặc liên hệ với các chuyên gia tại GeneStory.

Ở Việt Nam, việc xác minh danh tính liệt sĩ đã trở thành một nhiệm vụ quan trọng và cấp thiết trong những năm qua. Các cơ quan chức năng đang nỗ lực không ngừng để giải quyết những tồn tại lâu năm trong công tác này. Với sự hỗ trợ của công nghệ hiện đại và hợp tác quốc tế, tiến độ giám định ADN đang được đẩy nhanh chóng.

Theo thống kê, hiện cả nước vẫn còn khoảng 300.000 mộ liệt sĩ mà thông tin về họ chưa được làm rõ. Ngoài ra, có khoảng 180.000 hài cốt liệt sĩ cần được quy tập. Những con số này không chỉ phản ánh những khó khăn trong công tác xác minh danh tính liệt sĩ mà còn cho thấy sự cần thiết của việc đẩy mạnh các giải pháp công nghệ và hợp tác quốc tế.

Với mục tiêu đến năm 2030, ngành sẽ phấn đấu xác định được danh tính của 20.000 liệt sĩ thông qua phương pháp giám định ADN, các cơ quan chức năng đang tích cực triển khai các giải pháp cần thiết. Sự ứng dụng công nghệ hiện đại trong lĩnh vực này không chỉ giúp nâng cao hiệu quả mà còn mở ra hy vọng mới trong việc sớm giải quyết những tồn tại lâu năm.

Hợp tác quốc tế cũng đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ công tác xác minh danh tính liệt sĩ. Thông qua hợp tác này, Việt Nam có thể tiếp cận với những công nghệ và kinh nghiệm mới, từ đó đẩy nhanh tiến độ giám định ADN và giải quyết những tồn tại lâu năm.

Việc đẩy nhanh tiến độ giám định ADN và xác minh danh tính liệt sĩ không chỉ góp phần an dân mà còn thể hiện lòng biết ơn và tri ân đối với các anh hùng liệt sĩ đã hy sinh vì độc lập, tự do của dân tộc. Đây là một nghĩa vụ thiêng liêng và trách nhiệm của cả xã hội.

Các cơ quan chức năng đang tích cực làm việc để thực hiện mục tiêu đã đề ra. Qua đó, thể hiện sự quyết tâm của chính phủ trong việc giải quyết những tồn tại lâu năm và hỗ trợ các gia đình liệt sĩ.

Như vậy, có thể thấy rằng, với sự hỗ trợ của công nghệ hiện đại và hợp tác quốc tế, công tác xác minh danh tính liệt sĩ đang được triển khai một cách tích cực. Một trong những công cụ quan trọng và hiệu quả trong quá trình này là giám định ADN. Đây là một phương pháp khoa học giúp xác định danh tính con người thông qua phân tích DNA.