Triển lãm ‘Hành trình màu sắc – Nối những ước mơ’ hiện đang được tổ chức tại Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam, Hà Nội, với sự tham gia của 76 tác phẩm hội họa đa sắc từ các tác giả nhí. Sự kiện này không chỉ tôn vinh vẻ đẹp văn hóa truyền thống qua góc nhìn trẻ thơ mà còn tạo ra một sân chơi sáng tạo, khuyến khích các em nhỏ tự do thể hiện cảm xúc và tài năng của mình.

Được biết, họa sĩ Đào Hải Phong, cố vấn nghệ thuật của triển lãm, bày tỏ sự bất ngờ trước sự chững chạc và gu thẩm mỹ trong tranh của các họa sĩ nhí. Điều này cho thấy nhận thức thẩm mỹ rất tốt của các em nhỏ. Theo ông, đây là một tín hiệu đáng mừng, cho thấy trẻ em Việt Nam đang được tiếp cận với mỹ thuật và phát triển khả năng sáng tạo của mình.

Một trong những điểm nổi bật của triển lãm là sự tham gia của Nguyễn Ngọc Nam Khuê, một học sinh đang sinh sống và học tập tại Mỹ. Khuê đã tạo ấn tượng với loạt 12 tác phẩm xoay quanh chủ đề quê hương, gia đình và thiên nhiên. Việc được trưng bày tác phẩm tại Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam đã trở thành động lực để em tiếp tục theo đuổi đam mê hội họa. Khuê chia sẻ, việc tham gia triển lãm này đã giúp em tự tin hơn và thêm động lực để phát triển tài năng của mình.

Trong bối cảnh các sân chơi nghệ thuật dành cho thiếu nhi còn hạn chế và trẻ em ngày càng bị cuốn theo những trò chơi công nghệ và thế giới ảo, triển lãm ‘Hành trình màu sắc – Nối những ước mơ’ mang ý nghĩa đặc biệt. Sự kiện này không chỉ là một triển lãm nghệ thuật mà còn là một hoạt động giáo dục, giúp trẻ em phát triển khả năng sáng tạo và ý thức bảo vệ môi trường.

Một hoạt động đáng chú ý khác là workshop cộng đồng ‘Vệt màu trên sóng nhựa2’, nằm trong khuôn khổ triển lãm. Tại đây, các em nhỏ đã được hướng dẫn cách tạo ra các sản phẩm nghệ thuật mang tính ứng dụng từ các vật liệu như chai nhựa, ống hút, túi nilon, nắp chai, thìa nhựa… Qua hoạt động ‘chung tay – gắn kết – tái tạo’, workshop mong muốn tạo ra một không gian giáo dục nhẹ nhàng, nơi trẻ em không chỉ học vẽ mà còn học làm người sống có trách nhiệm với môi trường.

Triển lãm ‘Hành trình màu sắc – Nối những ước mơ’ sẽ diễn ra từ ngày 19 đến 21/7/2025 tại Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam. Đây là một cơ hội để công chúng có thể chiêm ngưỡng và trải nghiệm những tác phẩm nghệ thuật độc đáo và sáng tạo của các họa sĩ nhí. Đồng thời, sự kiện này cũng khuyến khích trẻ em tiếp tục phát triển khả năng sáng tạo và đam mê hội họa của mình.

Ở phía Tây Bắc thành phố Đà Nẵng, một điểm đến du lịch mới vừa được khai trương, mang tên Trung tâm Văn hóa du lịch cộng đồng Tà Lang – Giàn Bí, tọa lạc tại phường Hải Vân. Đây là địa điểm được xem là nơi sinh hoạt mới của cộng đồng người Cơ tu, đồng thời là điểm nhấn quan trọng trong việc bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc này.

Trung tâm Văn hóa du lịch cộng đồng Tà Lang – Giàn Bí được xây dựng trên diện tích 6.250m2 tại Khu tái định cư Tà Lang – Giàn Bí, thuộc phường Hải Vân, thành phố Đà Nẵng. Dự án này được đầu tư với quy mô hơn 14,9 tỷ đồng, bao gồm khối nhà trung tâm văn hóa du lịch cộng đồng với diện tích xây dựng 910m2 và tổng diện tích sàn khoảng 750m2. Dự án được khởi công vào ngày 31/10/2024 và chính thức khánh thành vào ngày 28/6/2025.

Theo thông tin từ UBND phường Hải Vân, trung tâm này không chỉ đáp ứng nhu cầu sinh hoạt của 240 hộ đồng bào Cơ tu tại khu vực, những người thuộc diện giải tỏa dự án Đường Hồ Chí Minh đoạn La Sơn – Túy Loan, mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc bảo tồn, phát huy và lan tỏa giá trị văn hóa truyền thống của người Cơ tu. Qua đó, tạo điều kiện cho người dân phát triển du lịch, nâng cao đời sống và hướng tới một tương lai phát triển bền vững.

Sự ra đời của Trung tâm Văn hóa du lịch cộng đồng Tà Lang – Giàn Bí thể hiện nỗ lực của chính quyền địa phương và các ban ngành trong việc xây dựng không gian văn hóa, góp phần đa dạng hóa các sản phẩm du lịch tại Đà Nẵng, đặc biệt là du lịch cộng đồng. Đây cũng là một điển hình trong việc phát huy sức mạnh của văn hóa trong phát triển kinh tế – xã hội, đồng thời giữ gìn bản sắc dân tộc trong thời kỳ hội nhập.

Với sự đầu tư và quan tâm đặc biệt, Trung tâm Văn hóa du lịch cộng đồng Tà Lang – Giàn Bí hứa hẹn sẽ trở thành một điểm đến hấp dẫn, không chỉ với du khách trong nước mà còn với du khách quốc tế, những người muốn khám phá và tìm hiểu về văn hóa truyền thống của người Cơ tu cũng như các giá trị văn hóa đặc sắc khác của Việt Nam.

Trong quá trình phát triển du lịch, việc cân bằng giữa bảo tồn văn hóa và phát triển kinh tế – xã hội là một thách thức không nhỏ. Tuy nhiên, với sự tham gia tích cực của cộng đồng người Cơ tu và sự hỗ trợ từ chính quyền địa phương, Trung tâm Văn hóa du lịch cộng đồng Tà Lang – Giàn Bí có thể trở thành một mô hình thành công, góp phần vào sự phát triển bền vững của du lịch cộng đồng tại Đà Nẵng.

Thông qua các hoạt động tại trung tâm, người dân và du khách có thể tìm hiểu sâu sắc hơn về văn hóa Cơ tu thông qua các chương trình biểu diễn nghệ thuật, hội chợ văn hóa, triển lãm ảnh và các hoạt động giao lưu văn hóa khác. Đồng thời, các hoạt động này cũng tạo cơ hội cho người Cơ tu giới thiệu và quảng bá văn hóa của mình đến với công chúng, góp phần giữ gìn và phát huy di sản văn hóa quý báu của dân tộc.

Áp lực mùa thi đã đến với các sĩ tử và phụ huynh, nhưng đáng lo ngại là một số người đã vô tình rơi vào “thị trường ngầm” của tâm linh, nơi mà các chiêu trò trục lợi đã biến tướng thành công cụ. Trên các nền tảng mạng xã hội như TikTok, Facebook, YouTube, hàng loạt các buổi livestream bói bài tarot, xem lá số tử vi mùa thi, dự đoán ngày thi cát hung đã xuất hiện.

Những “cô đồng online”, “thầy tarot”, “thầy tử vi AI” sẵn sàng phán đoán vận may – xui, bài thi dễ – khó, ngành học có hợp mệnh hay không. Chỉ cần một click chuột hay vuốt điện thoại, hàng nghìn học sinh chuẩn bị thi tốt nghiệp THCS, THPT và xét tuyển đại học đã rơi vào vòng xoáy hoang mang tâm lý.

Phạm Mai Hoa, học sinh lớp 12 Trường THPT Đống Đa (Hà Nội) chia sẻ rằng cô bắt đầu xem bói bài tarot trên TikTok từ tháng 4. Người ta nói với cô rằng cô sẽ bị rớt vì không đủ nghị lực. Cô bị ám ảnh câu đó suốt, học hành mất tập trung, ngủ cũng mơ thấy mình rớt đại học.

Tương tự, Đặng Ngọc Chung, 15 tuổi (Bắc Ninh) chuẩn bị thi tốt nghiệp THCS, sau khi bị một thầy tarot “phán online” rằng “năm nay mệnh không tốt, thi trượt là chắc”, em sợ đến mức mất ngủ, ăn không ngon.

Hiện tượng “dịch vụ tâm linh mùa thi” cũng nở rộ với các dịch vụ như viết sớ cầu thi, lập đàn đỗ đạt trọn gói, bút thi may mắn. Nhiều phụ huynh đã tiêu tốn một khoản tiền không nhỏ cho những dịch vụ này.

Chị Hoàng Tố Nga, 40 tuổi (Hà Nội), phụ huynh có con thi tốt nghiệp THCS năm nay, chia sẻ rằng ban đầu chỉ định đi lễ để cầu an cho con, nhưng sau vài lần, cô mất gần 10 triệu cho việc lập đàn, mua lễ và “bùa thi nhớ bài”.

TS. Trần Văn Hùng, nhà nghiên cứu văn hóa dân gian, nhận định rằng các phụ huynh và thí sinh cần phân biệt rõ giữa tâm linh văn hóa và mê tín lừa đảo. Cầu may, dâng hương, xin chữ tại các đền, chùa là nét văn hóa truyền thống, giúp mọi người trấn an tâm lý trước những thời khắc quan trọng.

Tuy nhiên, khi bị thương mại hóa, gắn với các yếu tố bói toán, yểm bùa, lập đàn lễ, giải hạn thì đó là hành vi lợi dụng tâm linh để trục lợi.

Theo các bác sĩ tại Bệnh viện Tâm thần Trung ương, trong tháng 5, tháng 6, số lượng học sinh lớp 12 đến khám do lo âu, hoảng loạn vì xem bói online mùa thi tăng rõ rệt.

Các em học sinh cần được giúp đỡ để ổn định tinh thần, tránh sa vào lệ thuộc tâm linh. Thay vì tìm kiếm sự may mắn từ những nguồn không chính đáng, các sĩ tử nên tập trung vào việc học tập nghiêm túc, chuẩn bị kỹ lưỡng cho kỳ thi.

Trong những năm gần đây, tổ dân phố Đồng Muốn, phường Phúc Thuận đã chứng kiến sự chuyển mình rõ rệt. Sự đầu tư đồng bộ về hạ tầng đã mang lại sự khởi sắc cho đời sống kinh tế của người dân. Tuy nhiên, điều đáng quý là trong nhịp sống mới, người dân Đồng Muốn vẫn giữ gìn những giá trị văn hóa truyền thống, tạo nên sức sống riêng biệt của vùng đất này.

Ông Ngô Xuân Minh, Tổ trưởng tổ dân phố Đồng Muốn, chia sẻ về cây cầu mới được xây dựng trên con đường dẫn vào tổ. Trước đây, giao thông vào địa phương rất khó khăn, đặc biệt là vào mùa mưa. Nhưng với sự quan tâm của Đảng, Nhà nước, cây cầu mới đã được hoàn thành và đưa vào sử dụng, tạo điều kiện thuận lợi cho giao thương và mang lại niềm phấn khởi cho người dân.

Tổ dân phố Đồng Muốn có 67 hộ dân, 236 nhân khẩu, phần lớn là người dân tộc Dao. Khoảng chục năm trước, đời sống kinh tế của người dân hết sức khó khăn. Tuy nhiên, với định hướng của chính quyền địa phương, người dân đã tập trung phát triển cây chè, cây lâm nghiệp, chăn nuôi và làm công nhân tại các công ty. Đến nay, Đồng Muốn đã có nhiều ngôi nhà khang trang, hệ thống điện, đường, trường, trạm được đầu tư đồng bộ. Chỉ còn 2 hộ nghèo, không còn hộ cận nghèo, thu nhập bình quân đạt khoảng 43 triệu đồng/người/năm. 100% trẻ em trong độ tuổi đều được đến trường, không có học sinh bỏ học giữa cấp.

Ông Hà Đức Phương, Phó Chủ tịch UBND phường Phúc Thuận, cho biết tổ dân phố Đồng Muốn có vị trí rất thuận lợi và quan trọng. Tổ nằm trong quy hoạch vùng chăn nuôi tập trung đã được cấp thẩm quyền phê duyệt trong quy hoạch sử dụng đất giai đoạn 2021-2030. Đây là cơ sở pháp lý và là cơ hội cho tổ dân phố Đồng Muốn phát triển trong thời gian tới.

Tại Nhà văn hóa tổ Đồng Muốn, các cô, các bà đang luyện tập điệu hát truyền thống của dân tộc Dao. Bà Đặng Thị Hòa, một trong những người cao tuổi của tổ dân phố Đồng Muốn, chia sẻ về việc gìn giữ bản sắc của dân tộc. Người dân Đồng Muốn vẫn duy trì đầy đủ các nếp sinh hoạt, phong tục truyền thống của người Dao, từ trang phục, đám hiếu, đám hỷ, tết nhảy, lễ Cấp sắc…

Ông Hà Đức Phương khẳng định việc gìn giữ nét văn hóa của đồng bào dân tộc là nhiệm vụ quan trọng. Chính quyền địa phương đã triển khai các cơ chế chính sách, văn bản hướng dẫn để giữ gìn và phát huy nét truyền thống văn hóa tốt đẹp của cộng đồng các dân tộc trên địa bàn.

Sự phát triển kinh tế và cơ sở hạ tầng đang thay đổi diện mạo Đồng Muốn. Những con đường bê tông phẳng phiu thay cho đường đất ngày xưa, nhà cửa khang trang hơn, đời sống vật chất đủ đầy hơn. Tuy nhiên, trong từng mái nhà, tiếng Dao vẫn vang lên thân thuộc; những bộ trang phục truyền thống vẫn được phụ nữ gìn giữ và được các chàng trai, cô gái diện vào mỗi dịp lễ, hội; những lễ nghi truyền thống vẫn được tổ chức trang trọng. Sức sống ở Đồng Muốn không chỉ đến từ sự đổi thay của hiện tại mà còn từ những giá trị văn hóa truyền thống đang được bảo tồn bền bỉ qua từng thế hệ.

Làng Văn hóa, du lịch các dân tộc Việt Nam tại Đồng Mô, Hà Nội, sẽ tổ chức nhiều hoạt động thú vị và bổ ích từ ngày 1 đến 29 tháng 8. Chương trình tháng 8 này sẽ có sự tham gia của hơn 100 đồng bào thuộc 16 dân tộc đang hoạt động hằng ngày, đến từ 11 địa phương khác nhau. Với chủ đề “Về Làng trải nghiệm nét văn hóa truyền thống”, chương trình sẽ giới thiệu nhiều hoạt động hấp dẫn, nhằm tái hiện và quảng bá các giá trị văn hóa truyền thống của các dân tộc Việt Nam.

Trong khuôn khổ chương trình, sẽ tái hiện Lễ cúng máng nước của dân tộc Xơ Đăng, tỉnh Kon Tum. Đây là một hoạt động mang ý nghĩa sâu sắc, thể hiện lòng biết ơn đối với thần linh và cầu mong cho nguồn nước dồi dào, dân làng mạnh khỏe, vật nuôi phát triển, mùa màng bội thu, và tình cảm đoàn kết, chia sẻ giữa các thành viên trong cộng đồng.

Bên cạnh đó, chương trình giao lưu “Tiếng vọng buôn làng” của đồng bào Xơ Đăng, tỉnh Quảng Ngãi, sẽ mang đến những trải nghiệm thú vị với các loại hình văn hóa đặc sắc như hát dân ca, trình diễn các loại nhạc cụ truyền thống. Ngoài ra, còn có chương trình giao lưu giữa các nhóm đồng bào dân tộc Xơ Đăng, Cơ Tu, Tà Ôi, Ba Na, Raglai đang hoạt động hằng ngày tại Làng, nhằm tăng cường sự gắn kết và giới thiệu nét văn hóa đặc trưng của các buôn làng Tây Nguyên.

Cũng trong chương trình, du khách có thể thưởng thức chương trình dân ca dân vũ với các tiết mục như “Giấc mơ cao nguyên”, “Bản làng vui trong tiếng khèn”, “Việt Nam trong tôi”, và trải nghiệm giao lưu các tiết mục văn nghệ tiêu biểu của các dân tộc. Du khách cũng có thể tìm hiểu và thưởng thức ẩm thực dân tộc với các món ăn đặc sắc như món ăn Việt Nam .

Ngoài ra, các hoạt động trải nghiệm văn hóa truyền thống sẽ được tổ chức sôi nổi với các trò chơi dân gian tại không gian văn hóa Làng, tạo cơ hội cho du khách gần gũi và hiểu hơn về văn hóa phong phú của các dân tộc Việt Nam. Du khách có thể tìm hiểu thêm thông tin về chương trình tại trang web chính thức của Làng Văn hóa, du lịch các dân tộc Việt Nam.

Hội đồng nhân dân Thành phố Hà Nội vừa thông qua Nghị quyết quy định về tổ chức và hoạt động của trung tâm công nghiệp văn hóa trên địa bàn Thành phố. Nghị quyết này bao gồm 6 chương và 24 điều, quy định về thẩm quyền thành lập, trình tự, thủ tục thành lập, tổ chức, hoạt động, biện pháp quản lý và các chính sách ưu đãi đối với trung tâm công nghiệp văn hoá.

Lĩnh vực hoạt động của trung tâm công nghiệp văn hóa bao gồm một hoặc một số ngành công nghiệp văn hoá như quảng cáo, kiến trúc, phần mềm và các trò chơi giải trí, thủ công mỹ nghệ, thiết kế, điện ảnh, xuất bản, thời trang, nghệ thuật, biểu diễn, mỹ thuật, nhiếp ảnh và triển lãm, truyền hình và phát thanh, du lịch văn hoá, văn hóa ẩm thực.

Nguyên tắc thành lập, tổ chức và hoạt động của trung tâm công nghiệp văn hóa phải bảo đảm hài hòa giữa bảo vệ và phát triển, phát huy tiềm năng, thế mạnh, giá trị văn hóa truyền thống mang bản sắc của Thủ đô. Đồng thời, phải bảo đảm tính đa dạng, bình đẳng về văn hóa.

Trung tâm công nghiệp văn hóa tại bãi sông, bãi nổi sông Hồng và khu vực khác có lợi thế về vị trí không gian văn hóa phải phù hợp với quy hoạch Thủ đô, Quy hoạch chung Thủ đô, quy hoạch phòng, chống lũ, quy hoạch đê điều và các quy hoạch khác có liên quan.

Hoạt động của trung tâm công nghiệp văn hóa bao gồm sản xuất, kinh doanh trong các lĩnh vực công nghiệp văn hóa; cung cấp dịch vụ cho thuê mặt bằng, hạ tầng kỹ thuật, cơ sở vật chất, trang thiết bị để phục vụ cho các hoạt động sản xuất kinh doanh trong các lĩnh vực công nghiệp văn hoá, dịch vụ tổ chức hoạt động trưng bày, biểu diễn, triển lãm và tổ chức sự kiện văn hóa khác; cung cấp dịch vụ hỗ trợ phân phối và tiêu thụ sản phẩm, dịch vụ văn hoá, tổ chức không gian trưng bày, giới thiệu và bán sản phẩm văn hoá, xúc tiến thương mại và quảng bá sản phẩm văn hóa trong nước và nước ngoài.

Bên cạnh đó, hoạt động đào tạo, bồi dưỡng và phát triển nguồn nhân lực trong các lĩnh vực công nghiệp văn hoá; hoạt động hỗ trợ hợp tác và phát triển; hoạt động khởi nghiệp, ươm tạo doanh nghiệp, đổi mới sáng tạo trong các lĩnh vực công nghiệp văn hoá; hoạt động hỗ trợ bảo vệ quyền sở hữu trí thuệ; hoạt động hỗ trợ thử nghiệm có kiểm soát đối với ý tưởng, sản phẩm, mô hình, công nghệ hoặc hoạt động văn hóa sáng tạo mới trong các lĩnh vực công nghiệp văn hoá; hoạt động hợp tác quốc tế về công nghiệp văn hoá cũng được triển khai.

Nhà đầu tư thành lập Trung tâm công nghiệp văn hóa thực hiện việc đầu tư, xây dựng khai thác, vận hành hoặc hợp tác phát triển các hạng mục, sản phẩm, hoạt động văn hóa trong Trung tâm thông qua hình thức đầu tư trực tiếp, hợp tác công tư theo quy định của pháp luật và Nghị quyết.

Về biện pháp quản lý Trung tâm công nghiệp văn hoá, Nghị quyết quy định: Doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân sản xuất, kinh doanh, cung cấp dịch vụ trong trung tâm công nghiệp văn hóa phải đăng ký thông tin hoạt động với Trung tâm, trường hợp hoạt động thuộc ngành, nghề kinh doanh có điều kiện thì phải có giấy phép theo quy định của pháp luật.

Việc thử nghiệm có kiểm soát công nghệ, sản phẩm, dịch vụ hoặc mô hình kinh doanh mới trong các ngành công nghiệp văn hóa được thực hiện theo quy định tại Điều 25 của Luật Thủ đô, quy định của HĐND, UBND Thành phố về thử nghiệm có kiểm soát.

Doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân sản xuất kinh doanh, cung cấp dịch vụ trong Trung tâm công nghiệp văn hóa được hưởng các ưu đãi hỗ trợ từ ngân sách của Thành phố, bao gồm kinh phí tham gia các chương trình xúc tiến đầu tư, thương mại, du lịch của Thành phố, hỗ trợ quảng bá, truyền thông về Trung tâm, sản phẩm, dịch vụ văn hóa hỗ trợ đào tạo, bồi dưỡng nguồn nhân lực.

Cụ thể, Nghị quyết hỗ trợ 100% chi phí tư vấn, lệ phí đăng ký quyền sở hữu trí tuệ đối với công nghệ, sản phẩm văn hóa nhưng không vượt quá 50 triệu đồng/ hồ sơ đăng ký quyền sở hữu trí tuệ. Đối với các sự kiện, hoạt động văn hoá, nghệ thuật trong Trung tâm được hưởng các hỗ trợ 100% kinh phí quảng bá, truyền thông về sự kiện, hoạt động văn hóa nghệ thuật trên các phương tiện thông tin, truyền thông Thành phố; 40% kinh phí tổ chức, sản xuất chương trình nhưng không quá 200 triệu đồng cho 1 sự kiện, hoạt động.

Nghị quyết cũng yêu cầu bảo đảm tối thiểu 70% các hoạt động sản xuất, kinh doanh đăng ký trong trung tâm công nghiệp văn hóa thuộc các ngành, lĩnh vực công nghiệp văn hoá, bao gồm cả hoạt động đào tạo, bồi dưỡng và phát triển nguồn nhân lực.

Xã Hồi Xuân, một địa phương vùng cao, đã và đang nỗ lực bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống của đồng bào dân tộc Thái, Mường. Với việc thực hiện Nghị quyết Trung ương V (khóa VIII) về xây dựng và phát triển nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc văn hóa dân tộc, Đảng ủy và chính quyền xã đã tích cực tuyên truyền, vận động người dân giữ gìn và phát huy các giá trị văn hóa đặc sắc của dân tộc mình.

Mặc dù cuộc sống hiện đại đã mang lại nhiều thay đổi, đồng bào dân tộc Thái, Mường ở xã Hồi Xuân vẫn duy trì được nhiều trò chơi, trò diễn mang đậm bản sắc văn hóa như khặp Thái, khua luống, trống chiêng, tung còn, bắn nỏ, kéo co, lễ cúng cơm mới… Các làn điệu hát xường của dân tộc Mường, hát khặp của dân tộc Thái vẫn được người dân lưu giữ và biểu diễn trong những dịp lễ, tết. Điều này không chỉ giúp bảo tồn văn hóa truyền thống mà còn góp phần tạo nên sự đa dạng và phong phú cho đời sống văn hóa của địa phương.

Xã Hồi Xuân còn là nơi tổ chức Lễ hội Mường Ca Da, một hoạt động tưởng nhớ và tôn vinh nhân vật lịch sử Thượng tướng thống lĩnh quân Khằm Ban – người có công khai phá vùng đất Mường Ca Da. Lễ hội này là dịp để người dân địa phương nhớ về lịch sử và gốc rễ của mình, đồng thời củng cố tinh thần đoàn kết và niềm tự hào dân tộc.

Theo ông Lê Văn Dũng, Chủ tịch UBND xã Hồi Xuân, ngoài những nét văn hóa truyền thống của đồng bào dân tộc Thái, Mường, xã còn có nhiều di tích, danh lam thắng cảnh như hang Lũng Mu, bia ký – nơi thờ tướng quân Khằm Ban, chùa Ông, động Bà, hồ Vinh Quang, ruộng lúa bậc thang ở bản Nghèo. Hiện nay, bia ký và quần thể di tích hang Lũng Mu đã được UBND tỉnh công nhận là di tích lịch sử – văn hóa cấp tỉnh. Điều này tạo ra nguồn tài nguyên quý giá để địa phương phát triển loại hình du lịch lịch sử gắn với văn hóa tâm linh.

Cùng với việc bảo tồn các giá trị văn hóa truyền thống, xã Hồi Xuân còn đẩy mạnh phong trào xây dựng làng văn hóa, cơ quan văn hóa gắn với phong trào toàn dân xây dựng đời sống văn hóa. Đến nay, xã đã công nhận 18/20 bản, khu phố là bản, khu phố văn hóa; 77% số hộ đạt danh hiệu gia đình văn hóa. Hầu hết các bản, khu phố đều có quy ước, hương ước về thực hiện nếp sống văn hóa ở khu dân cư. Việc hiếu, hỷ của người dân địa phương cũng được thực hiện theo nếp sống văn hóa mới, đơn giản, tiết kiệm và lành mạnh.

Những kết quả đạt được trong việc bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống của đồng bào dân tộc Thái, Mường ở xã Hồi Xuân đã góp phần tạo động lực thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội, nâng cao đời sống tinh thần cho người dân địa phương. Với những nỗ lực không ngừng, xã Hồi Xuân đang trở thành một điểm sáng trong việc bảo tồn và phát huy văn hóa truyền thống của các dân tộc Việt Nam.

Ở xã biên giới Tuy Đức, tỉnh Lâm Đồng, một mô hình bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa truyền thống của người M’Nông gắn với du lịch đã được triển khai. Mục tiêu của mô hình này là đánh thức niềm tự hào và biến di sản thành tài sản để hướng tới phát triển bền vững. Người M’Nông sở hữu một kho tàng văn hóa phong phú với những phong tục tập quán được gìn giữ qua nhiều thế hệ. Tuy nhiên, vùng đồng bào dân tộc M’Nông đang đứng trước nhiều tác động của đời sống kinh tế – xã hội, làm thay đổi căn bản đời sống vật chất và nguy cơ mai một các giá trị văn hóa truyền thống.

TS. Bùi Thị Hoa, Phó Phân viện trưởng phụ trách Phân viện Văn hóa, Nghệ thuật, Thể thao và Du lịch miền Nam, cho biết sự thay đổi phương thức sản xuất, chuyển đổi cây trồng và quá trình hội nhập văn hóa đương đại đã tác động sâu sắc đến đời sống văn hóa của người M’Nông. Để bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa truyền thống, cần kiểm kê và số hóa để lưu giữ; và thực hiện truyền dạy, kết nối thế hệ, qua đó giúp mạch nguồn truyền thống được duy trì và phát triển một cách bền vững hơn.

Mô hình bảo tồn và phát huy văn hóa M’Nông đã được ra mắt vào ngày 28/6 vừa qua. Dự án nằm trong khuôn khổ dự án 06 ‘Bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của các dân tộc thiểu số gắn với phát triển du lịch’ thuộc Chương trình Mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế – xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi năm 2024 trên địa bàn huyện biên giới Tuy Đức, tỉnh Đắk Nông (cũ), nay là xã Tuy Đức, tỉnh Lâm Đồng.

Dự án đã tổ chức truyền dạy cồng chiêng, múa, ẩm thực truyền thống, dệt thổ cẩm, đan lát và quy trình làm rượu cần tại cộng đồng bon Bu N’Drung. Các buổi tập huấn chuyên sâu với sự tham gia của các chuyên gia về di sản văn hóa các dân tộc, kỹ năng thực hiện bảo tồn và phát triển văn hóa trên địa bàn, ‘đánh thức’ khả năng trình diễn nghệ thuật dân gian, phát triển du lịch bằng cách ‘biến di sản thành tài sản’, tạo sinh kế cho cộng đồng một cách bền vững.

Mô hình đã được bàn giao cho chính quyền xã Tuy Đức mới để tiếp tục vận hành và phát huy, có chương trình kết nối các doanh nghiệp, cơ sở giáo dục địa phương; tạo liên kết gắn với các điểm du lịch – tài nguyên tự nhiên và nhân văn trên địa bàn. Đồng thời, kết nối với các tour-tuyến giới thiệu Nhà văn hóa cộng đồng, không gian trưng bày ‘Hội tụ sắc màu văn hóa truyền thống M’Nông’ và không gian nghệ thuật biểu diễn cồng chiêng, dân ca, dân vũ; cùng trải nghiệm ẩm thực ‘hương vị rừng, hương vị suối’… để trở thành điểm đến hấp dẫn.

Với mong muốn biến di sản thành tài sản, mô hình này không chỉ gắn kết du lịch với phát triển kinh tế, tạo thêm nguồn thu cho địa phương, mà còn nâng cao ý thức của người dân về vốn giá trị truyền thống, bảo tồn các giá trị văn hóa M’Nông, và tăng cường sự kết nối cộng đồng.

Thầy giáo Nguyễn Quang Thuận ở xã Lộc Hà, Hà Tĩnh, đã chọn cho mình một hướng đi riêng khi gắn bó với nghề khảm sành, khảm sứ – một nghề đòi hỏi sự kiên nhẫn và tỉ mỉ cao độ. Mặc dù nhiều nghề thủ công truyền thống đang dần mai một, thầy Thuận đã bền bỉ theo đuổi nghề này hơn 10 năm qua.

Nghề khảm sành, khảm sứ từng một thời thịnh vượng ở vùng đất Bình An, huyện Lộc Hà cũ, nay là xã Lộc Hà. Tuy nhiên, giờ đây, nó chỉ còn là hoài niệm của những người cao tuổi. Trong khi nhiều người lãng quên những giá trị thủ công truyền thống, thầy Nguyễn Quang Thuận đã quyết định gắn bó với nghề này.

Thầy Thuận đã bắt đầu bằng việc mày mò, sáng tạo các tác phẩm nghệ thuật từ mảnh sành, sứ vỡ. Ban đầu, chỉ là sự tò mò và yêu thích khi thấy những bức tường khảm ở đình làng, chùa miếu. Rồi mỗi lần đi qua những chỗ người ta đổ bát đĩa, lọ hoa vỡ, thầy Thuận lại nhặt về. Không qua trường lớp đào tạo chuyên nghiệp về điêu khắc hay khảm sành, sứ nhưng với nền tảng kiến thức hội họa sẵn có cùng tình yêu đặc biệt dành cho mỹ thuật dân gian, thầy Thuận đã tự học, tự mày mò từ những cuốn sách cũ, video trên mạng, từ lời kể của các cụ cao niên trong làng.

Quá trình tạo ra một bức tranh khảm không hề đơn giản. Từ khâu rửa sạch, phân loại, đến việc lên bố cục, lựa chọn màu, phối hình… đều đòi hỏi sự chính xác, tỉ mỉ và cả linh cảm nghệ thuật. Thời gian hoàn thành mỗi sản phẩm tùy thuộc vào kích thước và các họa tiết của khách hàng yêu cầu. Về kinh phí cũng phụ thuộc vào kích thước các linh vật, dao động từ 5 đến 10 triệu đồng. Các sản phẩm khảm sành, khảm sứ chủ yếu được dùng ở các nhà thờ, các ngôi đền, mang kiến trúc cổ xưa.

Mỗi mảnh sành, sứ không đơn thuần là vật liệu. Khi ghép chúng thành hình ảnh như rồng, phượng hay các linh vật, thầy Thuận luôn cố gắng để chúng không chỉ hài hòa về màu sắc, hình khối mà còn gợi được cảm xúc, chiều sâu trong tâm thức người xem. Chủ đề mà thầy Thuận theo đuổi chủ yếu xoay quanh văn hóa truyền thống như linh vật, tranh phong cảnh… Đặc biệt, tạo hình rồng – biểu tượng quyền uy luôn là lựa chọn hàng đầu.

Việc lựa chọn những hình ảnh gắn với văn hóa truyền thống không chỉ thể hiện gu thẩm mỹ riêng mà còn gợi lại ký ức một thời nghề khảm từng hiện diện trong đời sống người dân địa phương. Với nỗ lực hồi sinh những nghề cổ truyền thống và gìn giữ giá trị văn hóa dân gian của thế hệ hôm nay, thầy Nguyễn Quang Thuận đã góp phần truyền cảm hứng về sự sáng tạo và bảo tồn di sản văn hóa của dân tộc.

Thầy Thuận hy vọng rằng, thông qua nghề khảm sành, khảm sứ, ông có thể giúp mọi người nhớ lại và trân trọng những giá trị văn hóa truyền thống, cũng như tạo ra những tác phẩm nghệ thuật độc đáo và có ý nghĩa.