Chính phủ Việt Nam đang lên kế hoạch thí điểm sàn giao dịch tài sản mã hóa tại trung tâm tài chính quốc tế, một động thái đột phá nhằm thúc đẩy sự phát triển và hội nhập của thị trường công nghệ tài chính. Thông tin này được Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, ông Phạm Tiến Dũng, chia sẻ tại sự kiện GM Vietnam2025, một trong những hội nghị blockchain lớn nhất châu Á diễn ra vào ngày 1-2/8.

Trong bài phát biểu của mình, ông Dũng đề xuất việc đổi tên ‘tiền ảo’ thành ‘tài sản số’ để phản ánh chính xác bản chất và tránh gây nhầm lẫn với tiền tệ. Ông nhấn mạnh rằng an ninh mạng là yếu tố sống còn đối với thị trường này, và việc thay đổi khái niệm là bước đầu tiên trong việc xây dựng nền tảng pháp lý để Việt Nam có thể đón đầu làn sóng phát triển tài sản số.

Đến nay, Việt Nam đã hình thành bước đầu nền tảng pháp lý cho tài sản số, bao gồm cả tài sản mã hóa. Trên cơ sở này, Việt Nam sẽ tiến hành thí điểm sàn giao dịch tài sản mã hóa tại trung tâm tài chính quốc tế. Đây là một bước đi mang tính đột phá nhằm thúc đẩy tiến trình hội nhập và phát triển thị trường công nghệ tài chính.

Theo ông Dũng, có ba sự kiện pháp lý quan trọng trong thời gian qua đã tạo ra nền móng vững chắc cho sự phát triển của lĩnh vực tài sản số. Thứ nhất, Quốc hội đã thông qua nghị quyết về phát triển trung tâm tài chính, trong đó cho phép xây dựng các sàn giao dịch chuyên biệt, bao gồm cả sàn giao dịch tài sản mã hóa. Thứ hai, Bộ Tài chính đã trình Chính phủ Nghị quyết thí điểm về sàn giao dịch tài sản mã hóa, trong đó blockchain được xác định là công nghệ trọng tâm của hạ tầng vận hành và giám sát giao dịch. Thứ ba, Luật Công nghiệp và Công nghệ số đã chính thức định nghĩa rõ ràng các khái niệm liên quan đến tài sản số, tài sản ảo và tài sản mã hóa, tạo hành lang pháp lý để xây dựng hệ thống quy định cụ thể trong lĩnh vực mới này.

Ông Dũng khẳng định Việt Nam là một trong số ít quốc gia trên thế giới có bước đi pháp lý rõ ràng và cụ thể đối với tài sản số. Việt Nam không chỉ dừng lại ở việc định hướng chiến lược mà đang hiện thực hóa mục tiêu bằng hành lang pháp lý để hỗ trợ và thúc đẩy hoạt động đầu tư, kinh doanh trong lĩnh vực tài sản số.

Cùng với đó, ông Dũng cũng nhấn mạnh rằng khi giao dịch tài sản số ngày càng mở rộng, an ninh mạng sẽ trở thành yếu tố sống còn. Hiện nay, các tổ chức tín dụng tại Việt Nam đã số hóa trên 90% giao dịch, và một số ngân hàng Việt Nam hiện đã đi trước cả khu vực về chuyển đổi số.

Việc đề xuất chuyển đổi tên gọi ‘tiền ảo’ sang ‘tài sản số’ cũng cho thấy một bước chuyển lớn từ tư duy, song hành và đồng nhất cùng Luật Công nghiệp và Công nghệ số đã chính thức được ban hành. Việc hợp thức hóa sở hữu tài sản số của người dân, đáp ứng và đi sát thực tiễn hiện nay khi Việt Nam đã thúc đẩy quá trình gia tăng tài sản và nhu cầu đa dạng hóa các kênh đầu tư, đặc biệt là đầu tư vào tài sản số trong những năm qua.

Số lượng tài khoản giao dịch tài sản số của người Việt đã tăng trưởng cao, với 2,06 triệu vào năm 2019 tăng lên ước tính từ 10,15 triệu đến 20,1 triệu vào năm 2024. Đây cũng chính là tiền đề để từ chỗ đặt nền móng pháp lý cho tài sản số, từng bước chuẩn bị cho việc thử nghiệm sàn giao dịch tài sản mã hóa tại trung tâm tài chính quốc tế, mở đường cho sự phát triển mạnh mẽ của Việt Nam trong kỷ nguyên công nghệ.

Thời gian gần đây, nhiều người dân phản ánh về việc bị lừa đảo qua các cuộc gọi điện thoại, thậm chí có người còn bị mất trắng số tiền lớn. Các đối tượng lừa đảo thường sử dụng các số điện thoại lạ, tự xưng là nhân viên của các cơ quan chức năng hoặc tổ chức uy tín để tạo sự tin tưởng.

Chúng thường đưa ra những lời hứa hẹn hấp dẫn hoặc đe dọa để chiếm confiance của nạn nhân, sau đó yêu cầu chuyển tiền vào các tài khoản không rõ ràng. Nhiều nạn nhân vì thiếu cảnh giác đã trở thành “con mồi” của những kẻ lừa đảo này.

Các chuyên gia an ninh mạng khuyến cáo người dân cần cẩn thận khi nhận được các cuộc gọi từ số lạ, không cung cấp thông tin cá nhân hoặc chuyển tiền mà không có sự xác minh kỹ lưỡng. Điều quan trọng là phải kiểm tra và xác thực thông tin trước khi thực hiện bất kỳ hành động nào.

Cơ quan chức năng cũng đang tích cực điều tra và có biện pháp mạnh mẽ để trấn áp các hoạt động lừa đảo này. Người dân được khuyến khích báo cáo ngay cho cơ quan chức năng nếu nghi ngờ hoặc trở thành nạn nhân của các cuộc lừa đảo.

Trong bối cảnh tình hình lừa đảo qua điện thoại đang diễn biến phức tạp, ý thức của người dân là rất quan trọng. Bằng cách nâng cao cảnh giác và không cung cấp thông tin cá nhân cho người lạ, chúng ta có thể giảm thiểu rủi ro trở thành nạn nhân của những kẻ lừa đảo.

Tòa án nhân dân tỉnh Nghệ An đã tiến hành xét xử 5 bị cáo về tội Lừa đảo chiếm đoạt tài sản, gồm Vi Văn Linh (sinh năm 2003), trú tại xã Con Cuông; Kha Văn Úc (sinh năm 2002), trú tại xã Mậu Thạch; Lộc Văn Tào (sinh năm 2001) và Lương Văn Hiền (sinh năm 2002) cùng trú tại xã Nga My; Vi Thị Lệ (sinh năm 2002), trú tại xã Bình Chuẩn, Nghệ An.

Các bị cáo này đã tham gia vào một nhóm tội phạm lừa đảo tại tỉnh Bokeo, CHDCND Lào, từ tháng 9/2023 đến ngày 12/6/2024. Tại đây, họ được người Trung Quốc phân chia thành từng tổ để làm việc, với nhiệm vụ tạo các tài khoản mạng Facebook, Zalo giả của nhiều người, chia sẻ hình ảnh độc thân, giàu có, cuộc sống sung túc có được từ việc tham gia đầu tư qua ứng dụng ‘Biconomynft’ (Ứng dụng sàn giao dịch tiền điện tử ảo do người Trung Quốc tự lập ra và điều khiển theo ý muốn).

Các đối tượng đã lựa chọn ‘con mồi’ phù hợp để gửi lời kết bạn, nhắn tin làm quen, tạo ra mối quan hệ yêu đương, hẹn hò qua mạng. Sau thời gian nói chuyện, các đối tượng sẽ tìm cách kêu gọi, dụ dỗ nạn nhân đầu tư tiền ảo. Bằng thủ đoạn trên, các đối tượng đã cùng nhau thực hiện hành vi lừa đảo, chiếm đoạt của ông N.V.H. (68 tuổi, trú tỉnh Lâm Đồng) hơn 19,3 tỷ đồng.

Trong đó, Vi Văn Linh là đối tượng trực tiếp lừa đảo bị hại. Linh lập tài khoản Facebook có tên ‘Phạm Quỳnh Châu’, tải hình ảnh phụ nữ xinh đẹp, đăng các bài viết về cuộc sống giàu có. Khi tiếp cận nạn nhân, Linh nhắn tin tán tỉnh yêu đương làm ông H. tin tưởng rồi nảy sinh tình cảm. Linh dụ dỗ ông H. cài đặt, hướng dẫn đầu tư tiền trên ứng dụng BitcoinomyNFT với nhiều hứa hẹn về lợi nhuận.

Tin tưởng, ông H. đã làm theo các hướng dẫn của Linh và các đối tượng với số tiền hơn 19 tỷ đồng. Sau khi xem xét vai trò của từng bị cáo trong vụ án, Hội đồng xét xử (HĐXX) đã tuyên phạt Vi Văn Linh tù chung thân, Kha Văn Úc 19 năm tù, Lộc Văn Tào 12 năm tù. Riêng hai bị cáo Vi Thị Lệ và Lương Văn Hiền mỗi bị cáo lĩnh án 9 năm tù về tội Lừa đảo chiếm đoạt tài sản.

Vụ án này cho thấy sự tinh vi và liều lĩnh của các đối tượng lừa đảo, cũng như sự cần thiết của việc nâng cao cảnh giác và kiến thức về các hình thức lừa đảo qua mạng. Cần có các biện pháp phòng ngừa và đấu tranh hiệu quả để ngăn chặn loại tội phạm này.

Được biết, trước đó, các đối tượng đã sang đặc khu kinh tế ‘Tam giác vàng’ để tham gia vào nhóm tội phạm lừa đảo này. Việc này đặt ra vấn đề về việc cần tăng cường kiểm soát và quản lý các hoạt động của các nhóm tội phạm xuyên biên giới.

Người dân cần cảnh giác khi tiếp xúc với các thông tin và người lạ trên mạng, đặc biệt là khi có những lời mời đầu tư hấp dẫn. Cơ quan chức năng cũng cần đẩy mạnh công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức của người dân về các hình thức lừa đảo qua mạng.

Tìm hiểu thêm về các biện pháp bảo vệ mình trước lừa đảo qua mạng và cách nhận biết các thủ đoạn lừa đảo phổ biến.

Mặc dù thuốc lá là mặt hàng nằm trong danh mục bị cấm quảng cáo theo quy định pháp luật, tình trạng rao bán và giới thiệu sản phẩm liên quan đến thuốc lá trên không gian mạng vẫn diễn ra khá phổ biến. Các hội nhóm kín trên mạng xã hội, với lượng lớn thành viên tham gia, trở thành ‘cầu nối’ cho việc quảng cáo và mua bán thuốc lá trái phép. Các bài đăng trên những nhóm này thường sử dụng tên giả hoặc tài khoản ảo để đăng bài, kèm theo thông tin liên hệ riêng để tránh sự giám sát của cơ quan chức năng. Việc mua bán thuốc lá diễn ra linh hoạt, từ bán lẻ đến bán nguyên cây, với mức giá dao động từ 300.000 đến 900.000 đồng/cây tùy theo loại sản phẩm.

Luật sư Dương Lê Ước An, Công ty Luật Hợp danh Đại An Phát, cho biết pháp luật Việt Nam nghiêm cấm hoàn toàn việc quảng cáo thuốc lá dưới mọi hình thức và trên mọi nền tảng. Luật Quảng cáo 2012 (sửa đổi 2025) và Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá 2012 quy định rõ rằng thuốc lá là mặt hàng cấm quảng cáo, khuyến mại hay tiếp thị, trừ một số hoạt động tài trợ nhân đạo đặc biệt.

Các hành vi quảng cáo thuốc lá trên mạng xã hội, như đăng bài, quay clip sử dụng hoặc giới thiệu thuốc lá, đều có thể bị coi là quảng cáo trái phép và bị xử phạt từ 50 đến 70 triệu đồng theo Nghị định 38/2021/NĐ-CP. Luật sư An nhấn mạnh rằng, việc xử lý vi phạm gặp nhiều khó khăn do vấn đề thẩm quyền pháp lý, truy vết danh tính và tốc độ lan truyền nội dung quá nhanh.

Tuy nhiên, Việt Nam đã có công cụ pháp lý như Luật An ninh mạng 2018, Nghị định 53/2022/NĐ-CP và Nghị định 181/2013/NĐ-CP để yêu cầu gỡ bỏ nội dung vi phạm và buộc các nền tảng tuân thủ quy định của pháp luật Việt Nam.

Về mức xử phạt hiện nay, luật sư An đánh giá chưa đủ sức răn đe, đặc biệt với những đối tượng thu lợi lớn từ quảng cáo thuốc lá. Ông đề xuất tăng mức phạt, bổ sung các hình thức xử lý bổ sung như tịch thu lợi nhuận, đình chỉ hoạt động, công khai danh tính vi phạm… và hoàn thiện khung pháp lý quản lý thuốc lá điện tử – vốn đang là kẽ hở trong công tác phòng, chống tác hại của thuốc lá hiện nay.