Thị trường lao động Việt Nam hiện đang trải qua một giai đoạn chuyển đổi, với sự không đồng đều trong quá trình phục hồi. Theo báo cáo Thị trường lao động quý II/2025 của Vieclam24h, quá trình này đang tập trung vào các nhóm lao động có thể tạo ra giá trị thực tế trong ngắn hạn. Người lao động đang tìm kiếm sự ổn định và các điều kiện làm việc tốt hơn, với 64% ưu tiên phúc lợi tốt hơn, 59,8% mong muốn công việc ổn định và 58,7% đặt lương cao hơn làm tiêu chí hàng đầu khi tìm kiếm việc làm.

Tuy nhiên, các doanh nghiệp (DN) lại có những ưu tiên khác trong việc thu hút và giữ chân nhân tài. Họ tập trung vào việc tăng kênh tuyển dụng (43,3%), truyền thông thương hiệu nhà tuyển dụng (35,2%), tăng lương thưởng (29,5%) và thêm phúc lợi (25,7%). Sự chênh lệch giữa mong muốn của người lao động và chiến lược của DN đang khiến quá trình tuyển dụng và giữ chân nhân tài trở nên khó khăn hơn.

Báo cáo cũng chỉ ra rằng chỉ 23,4% DN có kế hoạch tuyển dụng sinh viên mới tốt nghiệp hoặc thực tập sinh. Điều này cho thấy một nghịch lý: dù nguồn cung lao động trẻ dồi dào, nhưng cơ hội thực sự để họ học hỏi, thử sức và phát triển lại rất hạn chế. Nhóm tuổi 18-24 chiếm tỷ lệ đáng kể trong số những người bị sa thải.

Dự báo về thị trường lao động những tháng cuối năm, 56,2% DN cho biết sẽ mở rộng quy mô nhân sự, nhưng theo hướng cẩn trọng và chọn lọc hơn. Các ngành nghề được tập trung tuyển dụng bao gồm kinh doanh – bán hàng (54%), kỹ sư sản xuất (23%) và lao động phổ thông có tay nghề (20%). Ngược lại, nhu cầu tuyển dụng sinh viên mới tốt nghiệp và các cấp bậc quản lý cao vẫn còn thấp.

Để thu hẹp khoảng cách giữa người lao động và DN, các chuyên gia đưa ra một số khuyến nghị. Đối với DN, cần cân nhắc hệ lụy dài hạn trước quyết định cắt giảm nhân sự, tái thiết niềm tin với nhân viên thông qua việc lắng nghe và giao tiếp, cập nhật và tối ưu hóa chiến lược tuyển dụng phù hợp với kỳ vọng của người lao động, đầu tư vào đào tạo và phát triển kỹ năng, cũng như ứng dụng công nghệ thông minh để tăng năng suất và giảm tải áp lực cho nhân sự.

Đối với người lao động, cần duy trì tư duy linh hoạt và sẵn sàng thích nghi, đầu tư phát triển kỹ năng liên tục, chủ động xây dựng thương hiệu cá nhân, không để tâm lý bất an chi phối quyết định, tìm hiểu kỹ về DN và thị trường, điều chỉnh kỳ vọng tài chính thực tế và tận dụng tối đa các công cụ tìm việc.

Việc lựa chọn ngành nghề của nhiều bạn trẻ hiện nay đang bị chi phối bởi những định kiến về giới, danh tiếng, thu nhập… Điều này không chỉ ảnh hưởng đến tương lai cá nhân mà còn gây ra lãng phí nguồn lực xã hội. Theo bản tin thị trường lao động quý 2-2025 của Bộ Nội vụ, số người thất nghiệp trong quý 2-2025 đã tăng lên 1,06 triệu người, cao hơn 25.000 người so với quý trước và tăng khoảng 13.300 người so với cùng kỳ năm 2024. Đáng chú ý, tỷ lệ thất nghiệp trong thanh niên cũng tăng thêm 0,26%, mặc dù các công ty tăng tuyển dụng.

Nghịch lý này đặt ra nhiều vấn đề, trong đó có việc chọn ngành nghề ở giới trẻ hiện nay. Nhiều học sinh và phụ huynh đặt quá nặng yếu tố thu nhập, cho rằng nghề dễ giàu mới đáng học nên đổ xô vào các ngành được cho là ‘hot’ trên thị trường lao động, dẫn đến cầu vượt quá cung. Văn hóa Á Đông cũng khiến một số phụ huynh, học sinh có những định kiến về giới khi chọn ngành nghề. Nhiều bạn trẻ đã từ bỏ ước mơ về ngành học vì lo sợ áp lực giới tính trong thời gian học, cũng như quá trình tìm việc sau này.

Các nhà nghiên cứu tâm lý học phát triển và khoa học thần kinh khẳng định năng lực nghề nghiệp không phân biệt giới, mà là do định hướng xã hội. Tuy nhiên, nhiều bạn trẻ chọn ngành trái sở thích chỉ vì muốn vào trường ‘top’. Lấy tên trường làm thước đo thành công là một cách hiểu sai về thương hiệu giáo dục. Điều này xuất phát từ tâm lý sính danh tiếng, hiệu ứng truyền thông về những bảng xếp hạng các cơ sở giáo dục đại học.

Tư duy trọng bằng cấp cũng khiến nhiều bạn không mặn mà với cao đẳng nghề. Trong khi các nước phát triển coi trọng việc học nghề thì ở Việt Nam, học nghề lại bị nhiều người coi là thua cuộc, thất bại. Hiện thực phũ phàng người người đại học, nhà nhà đại học, nhưng rồi vẫn khó tìm việc với tấm bằng cử nhân đang đặt dấu hỏi lớn trong việc lựa chọn con đường bước vào thị trường lao động của các bạn trẻ hiện nay.

Chọn nghề sai tăng thất nghiệp, lãng phí nguồn nhân lực. Sai một ly, đi một dặm. Chọn ngành không phù hợp khiến nhiều bạn chán học, bỏ học. Không chỉ mất niềm tin vào bản thân, các em còn cảm thấy khó khăn trong việc định danh nghề nghiệp, đến khi học xong, lại làm trái ngành trái nghề. Nhìn từ góc độ toàn cảnh xã hội, định kiến ngành nghề sẽ dẫn đến việc học sai ngành sai nghề. Hệ quả là tình trạng ngành thiếu ngành thừa, lãng phí nguồn nhân lực, gia tăng tình trạng thất nghiệp dù có bằng đại học.

Chọn nghề là hành trình cá nhân, có ý nghĩa quyết định cuộc đời mỗi người. Tương lai không dành cho người đi theo lối mòn định kiến. Chúng ta phải hiểu rõ chính mình, bằng cách thẳng thắn trả lời những câu hỏi: ‘muốn gì?’, ‘giỏi gì?’, ‘sống vì giá trị nào?’ thông qua việc sử dụng các công cụ trắc nghiệm nghề nghiệp khoa học. Gia đình, nhà trường, xã hội cũng cần chung tay tiếp sức, giúp các em mở rộng cánh cửa ngành nghề tương lai, không nên vô tình dựng thêm những rào chắn vô hình.

Thị trường tuyển dụng trong quý III/2025 dự kiến sẽ tiếp tục duy trì đà ổn định, với sự ưu tiên của các doanh nghiệp đối với ứng viên có chuyên môn tốt, am hiểu luật và linh hoạt trong vận hành. Tuy nhiên, sự lệch pha giữa cung và cầu lao động đang trở thành một vấn đề nghiêm trọng, đòi hỏi sự quan tâm và giải quyết từ cả doanh nghiệp và người lao động.

Theo báo cáo Thị trường lao động quý II/2025 của Vieclam24h, hơn 72,7% người lao động bị sa thải đã chủ động tìm việc trở lại. Tuy nhiên, chỉ 24,7% trong số họ tìm được công việc phù hợp trong thời gian ngắn. Báo cáo cũng chỉ ra rằng 77,4% doanh nghiệp đánh giá việc tuyển dụng khó khăn hơn so với cùng kỳ, đặc biệt là ở nhóm nhân viên chính thức và cấp trung.

Lý giải nguyên nhân dẫn đến tình trạng này, báo cáo cho biết người lao động đang tìm kiếm sự ổn định và các điều kiện làm việc có lợi hơn. Trong khi đó, doanh nghiệp lại ưu tiên các biện pháp như tăng kênh tuyển dụng và truyền thông thương hiệu nhà tuyển dụng. Sự lệch pha này đã khiến việc thu hút và giữ chân nhân tài trở nên chông gai hơn bao giờ hết.

Bà Nguyễn Võ Minh Thư, Phó Trưởng Ban Quản lý các Khu chế xuất và Công nghiệp TPHCM, cho biết hiện nhu cầu tuyển dụng lao động phổ thông của các doanh nghiệp tại các khu chế xuất và công nghiệp vẫn rất lớn. Tuy nhiên, nhiều công ty đang gặp khó trong việc tuyển thêm lao động do hàng loạt rào cản khách quan lẫn chủ quan.

Để thu hẹp khoảng cách giữa người lao động và doanh nghiệp, các chuyên gia cho rằng doanh nghiệp cần cân nhắc hệ lụy dài hạn trước quyết định cắt giảm, tái thiết niềm tin bằng lắng nghe và giao tiếp, cập nhật và tối ưu hóa chiến lược tuyển dụng phù hợp với kỳ vọng của người lao động. Đối với người lao động, cần duy trì tư duy linh hoạt và sẵn sàng thích nghi, đầu tư phát triển kỹ năng liên tục và chủ động xây dựng thương hiệu cá nhân.

Ông Nguyễn Hoàng Thanh Chương, Giám đốc Dịch vụ Tuyển dụng, Adecco Việt Nam, nhận định thị trường tuyển dụng sẽ duy trì đà ổn định, với sự ưu tiên của doanh nghiệp đối với ứng viên có chuyên môn tốt, am hiểu luật và linh hoạt trong vận hành. Các vị trí then chốt vẫn được chú trọng tuyển dụng, với yêu cầu cao hơn về các kỹ năng đáp ứng xu hướng tương lai, khả năng thích ứng và tính tuân thủ. Để tìm việc trong bối cảnh này, người lao động cần có sự chuẩn bị tốt và linh hoạt để có thể đáp ứng được nhu cầu của doanh nghiệp.

Trong bối cảnh thị trường lao động đang có nhiều thay đổi, cả doanh nghiệp và người lao động cần có sự thích nghi và điều chỉnh để có thể phù hợp với tình hình mới. Việc hiểu rõ nhu cầu và kỳ vọng của nhau sẽ giúp giảm thiểu sự lệch pha giữa cung và cầu lao động, từ đó giúp thị trường lao động trở nên ổn định và phát triển hơn.

Thị trường lao động Thủ đô 6 tháng đầu năm 2025: Tín hiệu khởi sắc và nỗ lực giảm thất nghiệp

Trong 6 tháng đầu năm 2025, thị trường lao động Hà Nội đã ghi nhận những tín hiệu tích cực với việc giảm số lượng người có quyết định hưởng bảo hiểm thất nghiệp. Điều này cho thấy sự chỉ đạo quyết liệt và linh hoạt của chính quyền thành phố, cùng sự vào cuộc đồng bộ của các cơ quan chuyên môn trong công tác kết nối cung – cầu lao động đã mang lại kết quả khả quan.

Bảo hiểm thất nghiệp – điểm tựa an sinh

Theo thống kê từ Trung tâm Dịch vụ việc làm Hà Nội, trong 6 tháng đầu năm 2025, có 34.210 người lao động nộp hồ sơ đề nghị hưởng trợ cấp bảo hiểm thất nghiệp, giảm so với con số 37.029 cùng kỳ năm 2024. Thành phố đã ban hành quyết định hưởng trợ cấp bảo hiểm thất nghiệp cho 31.000 người, với tổng kinh phí chi trả hơn 1.166 tỷ đồng, tăng 7,2% so với cùng kỳ năm 2024. Đáng chú ý, 100% người lao động nộp hồ sơ đề nghị hưởng bảo hiểm thất nghiệp đều được tư vấn, hỗ trợ tìm kiếm việc làm mới, giúp rút ngắn thời gian thất nghiệp và tạo điều kiện nhanh chóng quay lại thị trường lao động.

Hoạt động kết nối việc làm được triển khai mạnh mẽ

Một yếu tố quan trọng khác là hoạt động kết nối việc làm được triển khai mạnh mẽ và sáng tạo. Trong 6 tháng qua, Trung tâm Dịch vụ việc làm Hà Nội đã tổ chức 128 phiên giao dịch việc làm với nhiều hình thức đa dạng, thu hút 4.084 đơn vị, doanh nghiệp cùng gần 40.000 lượt lao động tham gia phỏng vấn trực tiếp. Kết quả, 15.800 người đã được tuyển dụng ngay sau khi kết thúc các phiên giao dịch.

Không chỉ tập trung vào thị trường nội địa, Hà Nội còn tích cực đưa lao động ra nước ngoài làm việc có thời hạn. Trong 6 tháng đầu năm, thành phố đã giải quyết cho 2.100 lao động đi làm việc tại Nhật Bản, Hàn Quốc và Đài Loan (Trung Quốc) theo hợp đồng.

Mục tiêu ổn định và phát triển thị trường lao động

Để hỗ trợ người lao động, đặc biệt là nhóm yếu thế, thành phố Hà Nội đã triển khai nhiều chính sách tín dụng ưu đãi. Trong 6 tháng đầu năm, thành phố đã ủy thác gần 2.900 tỷ đồng qua Ngân hàng Chính sách xã hội để cho vay đối với người nghèo và các đối tượng chính sách.

Bước sang nửa cuối năm 2025, Hà Nội tiếp tục đặt mục tiêu ổn định thị trường lao động, giảm tỷ lệ thất nghiệp, đồng thời nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, đáp ứng yêu cầu chuyển đổi số và phát triển kinh tế tri thức. Thành phố sẽ tiếp tục tăng cường tuyên truyền, phổ biến chính sách bảo hiểm thất nghiệp, đẩy mạnh số hóa và cải cách thủ tục hành chính trong tiếp nhận, xử lý hồ sơ bảo hiểm thất nghiệp.

Với sự chỉ đạo quyết liệt, chính sách đồng bộ và hệ thống dịch vụ việc làm ngày càng chuyên nghiệp, Hà Nội đã và đang triển khai hiệu quả chính sách bảo hiểm thất nghiệp, không chỉ đảm bảo quyền lợi cho người lao động mà còn góp phần quan trọng vào ổn định và phát triển kinh tế – xã hội.

Thị trường lao động vào cuối năm hiện nay đang chứng kiến sự đan xen giữa cơ hội và thách thức. Mặc dù bối cảnh kinh tế chung vẫn còn nhiều khó khăn, song nhiều doanh nghiệp lại đang tăng cường nhu cầu tuyển dụng lao động ở các lĩnh vực khác nhau. Điều này đã tạo ra cơ hội cho người lao động tìm kiếm những công việc mới với mức lương hấp dẫn hơn. Tuy nhiên, bên cạnh những cơ hội, vẫn còn tồn tại nhiều thách thức mà cả người lao động và doanh nghiệp cần phải vượt qua, đặc biệt là vấn đề liên quan đến kỹ năng và chất lượng của lao động.

Các chuyên gia nhận định rằng, nhu cầu tuyển dụng lao động trong một số ngành đã gia tăng đáng kể. Một phần nguyên nhân đến từ sự phát triển không ngừng của công nghệ và các xu hướng kinh doanh mới. Điều này đòi hỏi người lao động phải có những kỹ năng và kiến thức mới để có thể đáp ứng được yêu cầu của doanh nghiệp. Đồng thời, sự cạnh tranh trong thị trường lao động cũng ngày càng trở nên gay gắt hơn, khi có nhiều ứng viên cùng cạnh tranh cho một vị trí việc làm.

Ngoài ra, việc cải thiện chất lượng lao động thông qua việc nâng cao trình độ chuyên môn và kỹ năng mềm cũng trở thành một yếu tố quan trọng. Các doanh nghiệp đang ngày càng tìm kiếm những lao động có khả năng thích nghi tốt với môi trường làm việc thay đổi liên tục, cũng như có kỹ năng làm việc nhóm và giao tiếp tốt. Vấn đề đặt ra là làm thế nào để người lao động có thể tiếp cận được với các chương trình đào tạo và hỗ trợ nhằm nâng cao kỹ năng của mình.

Trước tình hình này, các cơ quan quản lý cần có những chính sách hỗ trợ phù hợp nhằm giúp cả doanh nghiệp và người lao động có thể thích nghi với sự thay đổi của thị trường. Điều này bao gồm việc tăng cường các chương trình đào tạo nghề, hỗ trợ kết nối giữa người lao động và doanh nghiệp, cũng như tạo điều kiện thuận lợi cho việc khởi nghiệp và phát triển kinh doanh. Bằng cách này, cả người lao động và doanh nghiệp có thể cùng nhau phát triển và góp phần vào sự tăng trưởng bền vững của nền kinh tế.

Cuối cùng, để có thể nắm bắt được xu hướng và yêu cầu của thị trường lao động, người lao động và các cơ quan quản lý cần phải tích cực theo dõi và phân tích tình hình. Thông qua việc nắm bắt thông tin về nhu cầu tuyển dụng và các kỹ năng cần thiết, người lao động có thể chủ động hơn trong việc chuẩn bị cho sự nghiệp của mình. Đồng thời, các quyết sách của cơ quan quản lý cũng sẽ được đưa ra dựa trên cơ sở khoa học và sát với thực tiễn, từ đó hỗ trợ hiệu quả cho quá trình phát triển kinh tế – xã hội.

Thị trường lao động đang có nhiều thay đổi và đang là vấn đề được quan tâm rộng rãi của xã hội. Mong rằng với sự chung tay của cả doanh nghiệp và các cơ quan quản lý, thị trường lao động sẽ sớm ổn định và phát triển bền vững.

Thị trường lao động Việt Nam hiện đang đối mặt với một nghịch lý đáng chú ý: trong bối cảnh nhiều người lao động bị sa thải, các doanh nghiệp vẫn đang thiếu nhân sự nghiêm trọng. Một báo cáo gần đây của Vieclam24h trong quý 2/2025 đã chỉ ra rằng, có gần 3.000 người tham gia khảo sát đã mô tả một bức tranh toàn diện về tình trạng tâm lý của người lao động và sự gián đoạn trong kết nối giữa cung và cầu lao động trên thị trường.

Trong nửa đầu năm 2025, các ngành công nghệ toàn cầu đã chứng kiến sự cắt giảm đáng kể với 72.000 lao động bị ảnh hưởng, trong khi ngành bán lẻ mất hơn 64.000 việc làm. Tại Việt Nam, hơn 2.500 nhân sự trong ngành ngân hàng đã bị tinh giản, và nhiều khu công nghiệp cũng báo cáo về việc cắt giảm quy mô lớn trong các ngành như dệt may, da giày và điện tử. Những con số này cho thấy rõ ràng rằng làn sóng sa thải (layoff) đang trở thành xu hướng toàn cầu, không chỉ giới hạn trong các đợt khủng hoảng ngắn hạn mà đã trở thành một phần của chiến lược dài hạn của nhiều doanh nghiệp.

Tâm lý bất ổn trong người lao động đã làm đứt gãy mối liên kết giữa họ và doanh nghiệp. Cụ thể, gần 43,3% người lao động cho biết họ đang phải gánh thêm công việc, trong khi 42,8% lo sợ sẽ là người tiếp theo bị sa thải. Đáng chú ý, gần 30% người lao động đã mất niềm tin vào tổ chức của mình, và 27,3% cảm thấy giảm động lực làm việc.

Báo cáo cũng chỉ ra rằng, 77,4% doanh nghiệp được khảo sát cho biết tình hình tuyển dụng hiện tại khó khăn hơn so với cùng kỳ năm trước. Đặc biệt, nhóm nhân viên chính thức và thực thi gặp khó khăn nhất với 84,7%, tiếp theo là nhóm chuyên viên, cấp trung và trưởng nhóm với 66,1%. Trong khi đó, 72,7% người lao động mất việc đã quay lại tìm việc, nhưng chỉ 24,7% trong số họ tìm được công việc phù hợp trong thời gian ngắn.

Đáng chú ý, lao động lớn tuổi và lao động phổ thông là những đối tượng chịu thiệt thòi nặng nề. Nhóm tuổi 45-54 là đối tượng bị cắt giảm nhiều nhất với tỷ lệ 9,5%, nhưng chỉ có 4,1% được giữ lại. Nhóm trên 55 tuổi gần như không còn hiện diện trong lực lượng lao động được giữ lại. Bên cạnh đó, lực lượng lao động trẻ cũng thiếu cơ hội để gia nhập thị trường, với chỉ 23,4% doanh nghiệp có kế hoạch tuyển dụng sinh viên mới tốt nghiệp hoặc thực tập sinh.

Một yếu tố quan trọng khác là sự lệch pha giữa kỳ vọng của người lao động và doanh nghiệp, khiến cho cung và cầu lao động càng khó gặp nhau. Người lao động đang tìm kiếm sự ổn định và các điều kiện làm việc có lợi hơn, trong khi doanh nghiệp lại ưu tiên các biện pháp như tăng kênh tuyển dụng và truyền thông thương hiệu nhà tuyển dụng.

Dù vậy, báo cáo cũng chỉ ra những tín hiệu tích cực từ cả người lao động và doanh nghiệp Việt Nam. Với 56,2% doanh nghiệp cho biết sẽ mở rộng quy mô nhân sự trong 6 tháng tới, thị trường đang có dấu hiệu hồi phục chậm và mang tính chọn lọc. Người lao động Việt Nam cũng thể hiện tinh thần tích cực và khả năng thích nghi nổi bật so với xu hướng chung trên thế giới.

Để thu hẹp khoảng cách giữa người lao động và doanh nghiệp, cả hai phía cần chủ động thay đổi. Sự lắng nghe và điều chỉnh từ cả hai bên sẽ giúp cung và cầu lao động vận hành như một thể thống nhất, thay vì tiếp tục đứng ở hai đầu và không gặp nhau.