Ngày 2/8, Vòng chung kết UEH BizTech Hackathon 2025 chính thức khép lại sau 28 giờ đầy thử thách và sáng tạo. Với chủ đề “The Z-Flow: Fostering Vietnam’s Values by the Z Generation” (Dòng chảy Gen Z: Lan tỏa các giá trị Việt Nam bởi thế hệ Z), sự kiện này được tổ chức bởi Trường Công nghệ và Thiết kế UEH, trực thuộc Đại học Kinh tế TPHCM (UEH), nhằm tôn vinh tinh thần đổi mới của thế hệ Gen Z trong việc bảo tồn và phát huy di sản văn hóa Việt Nam thông qua công nghệ.

UEH BizTech Hackathon 2025 là một sân chơi sáng tạo, nơi sinh viên và cộng đồng thể hiện năng lực chuyên môn và góp phần định hình tương lai giàu bản sắc và sáng tạo. Sự kiện này đã thu hút 323 lượt đăng ký tham gia của sinh viên từ 28 trường đại học trong nước và 4 trường quốc tế, thuộc 67 ngành và chuyên ngành khác nhau. Sau vòng sơ tuyển, 31 đội thi tiêu biểu gồm 150 sinh viên, trong đó có 9 sinh viên quốc tế, đã bước vào vòng chung kết.

Trong 2 ngày 1 và 2/8, các đội đã trải qua hành trình học hỏi và sáng tạo đa chiều với nhiều hoạt động nổi bật. Họ đã tham gia chuỗi workshop chuyên sâu về văn hóa, công nghệ và đổi mới, giúp các đội xây dựng nền kiến thức vững chắc. Các đội cũng đã tham gia các hoạt động thực địa khám phá di sản, bao gồm tham quan bảo tàng và phỏng vấn nghệ nhân, người dân địa phương. Đặc biệt, chuyến đi thực tế đến Bảo tàng Áo Dài giúp các đội tiếp cận trực tiếp di sản văn hóa, từ đó khai thác ý tưởng sáng tạo nhằm bảo tồn và lan tỏa giá trị văn hóa.

Với sự hướng dẫn của các cố vấn trong nước và quốc tế, 31 đội thi đã chính thức bước vào cuộc thử thách kéo dài 28 giờ liên tục, thể hiện bản lĩnh, sự tự tin và sáng tạo vượt trội trong việc lan tỏa giá trị di sản văn hóa bằng những phương pháp tiếp cận mới, đậm hơi thở thời đại. Công nghệ tương tác người – máy, ứng dụng trí tuệ nhân tạo, công nghệ bản sao kỹ thuật số (digital twin) mở ra nhiều cơ hội đột phá, biến trải nghiệm văn hóa từ thụ động thành hành trình cá nhân hóa, sống động và nhập vai.

Trong quá trình thi, các đội được cố vấn bởi 13 chuyên gia uy tín thông qua 92 phiên cố vấn chuyên sâu về xác thực giải pháp, công nghệ và tiềm năng thị trường. Sau 28 giờ liên tục, 10 đội xuất sắc nhất đã bước vào vòng chung kết, thuyết trình trước hội đồng giám khảo. Ban giám khảo đã chọn ra đội quán quân, á quân, quý quân cùng các đội đoạt giải khuyến khích, giải thưởng phụ.

Thế hệ Gen Z đang ngày càng xem chăm sóc da như một hình thức chánh niệm, hơn là chỉ đơn giản là một bước trong quy trình làm đẹp thông thường. Sự thay đổi này đã làm nổi bật vai trò ngày càng tăng của sức khỏe tâm thần và các truyền thống trong thói quen làm đẹp của họ.

Việc chăm sóc da hiện nay không chỉ đơn thuần là một bước trong quy trình làm đẹp mà còn là một hành động chăm sóc hàng ngày nhỏ, đặc biệt là với Gen Z. Đối với thế hệ này, quy trình chăm sóc da không chỉ nhằm mục đích có một làn da polished mà còn giúp họ cảm thấy thoải mái hơn, chậm lại và tạo ra những khoảnh khắc bình yên trong một thế giới đầy căng thẳng.

Dù là quy trình 5 bước hay chỉ đơn giản là một chút nước lạnh kết hợp với kem dưỡng ẩm, Gen Z tìm thấy sự thoải mái trong sự nhất quán. Chăm sóc da, đối với nhiều người, đã trở thành một không gian yên tĩnh trong ngày của họ. ‘Đó là thời điểm duy nhất tôi không lướt xem điện thoại hay kiểm tra email’, Sanya Chawla, 22 tuổi, sinh viên truyền thông, cho biết. ‘Ngay cả việc rửa mặt cũng giống như một bước khởi động lại’.

Sự thay đổi về mặt cảm xúc này phản ánh điều gì đó sâu sắc hơn, một nhận thức về sức khỏe tâm thần, ranh giới và sự cân bằng. Một báo cáo năm 2024 cho thấy gần 70% người tiêu dùng Gen Z coi chăm sóc da là một phần của thực hành tự chăm sóc, không chỉ đơn thuần là vấn đề mỹ phẩm. Trọng tâm đã chuyển từ việc theo đuổi làn da hoàn hảo sang xây dựng các nghi thức cá nhân giúp làm dịu và hỗ trợ.

Một mặt nạ đất sét không chỉ dùng để kiểm soát dầu mà còn là 10 phút yên tĩnh. Một loại nước toner hydrating không chỉ mang lại độ ẩm mà còn là một khoảng thời gian nghỉ ngơi ngắn trong ngày.

Sức khỏe tâm thần, không phải gương, là động lực đặt hàng. Nhận thức sâu sắc về sức khỏe tâm thần, sức khỏe và cá tính đang định hình cách tiếp cận làm đẹp của Gen Z. Theo một báo cáo năm 2024, gần 70% người tiêu dùng Gen Z xem chăm sóc da như một phần của thực hành tự chăm sóc, không chỉ đơn thuần là mối quan tâm về mỹ phẩm.

Trong từ điển mới về làm đẹp này, mặt nạ đất sét không chỉ là sản phẩm kiểm soát dầu; nó là 10 phút của sự yên tĩnh. Nước雾 không chỉ mang lại độ ẩm; nó là một micro-reset trong ngày làm việc từ xa căng thẳng.

Với bao bì thân thiện với người dùng, công thức sạch và ngôn ngữ lâm sàng dễ tiếp cận, họ đang tạo ra một không gian cân bằng giữa chức năng và cảm giác. Dòng sản phẩm của họ bao gồm các thành phần như niacinamide, axit azelaic và bakuchiol, các thành phần hoạt động giải quyết mối quan tâm thực sự của làn da người Ấn Độ như tăng sắc tố và nhạy cảm mà không ảnh hưởng đến cảm giác sử dụng.

Hãy nghĩ về những loại gel rửa mặt tan chảy khi chạm vào hoặc huyết thanh có cảm giác như lụa. Như Queenie nói, chúng tôi xem chăm sóc da như một nghi thức kết nối với bản thân. Nó có hiệu quả, vâng, nhưng cũng là cách sản phẩm làm cho bạn cảm thấy.

Làm đẹp giúp cân bằng hệ thống thần kinh. Sự thay đổi này không chỉ là cảm xúc mà còn là sinh lý. Các nghiên cứu chỉ ra rằng các nghi thức làm đẹp xúc giác như việc bôi serum, massage kem dưỡng ẩm hoặc lớp toner có thể kích hoạt hệ thần kinh parasympathetic, giảm căng thẳng và lo lắng. Đối với Gen Z, điều này vô cùng quan trọng.

Trên TikTok và Instagram, những người sáng tạo nói cởi mở về việc kiệt sức, suy giảm cảm xúc và mệt mỏi kỹ thuật số. Chăm sóc da, đối với nhiều người, không chỉ trở thành một thói quen mà còn trở thành một hình thức kháng cự và phục hồi nhẹ nhàng.

Khơi dậy truyền thống, phục thích sự bình yên. Góc nhìn nghi thức này không hoàn toàn mới. Các truyền thống làm đẹp cổ xưa của Ấn Độ, từ mặt nạ tự nhiên đến nước tonic hoa hồng, đã nhấn mạnh chánh niệm. Điều khác biệt bây giờ là chăm sóc da hiện đại đang kết hợp truyền thống với công nghệ, nghi thức với nghiên cứu.

Và bằng cách đó, nó mang lại cho Gen Z nhiều hơn chỉ làn da đẹp hơn. Nó mang lại một khoảng dừng chân sacred, một khoảnh khắc kết nối và một khẳng định im lặng về bản thân trong một thế giới ồn ào.

‘Tình yêu đích thực nằm trong cách một điều gì đó làm cho bạn cảm thấy’, Queenie nói. ‘Khi chăm sóc da trở thành một lời nhắc nhở hàng ngày để tạm dừng, hít thở và kết nối, đó là lúc nó hoạt động.’

Thế hệ Gen Z, những người sinh ra từ năm 1997 đến 2012, được biết đến với sự nhạy bén về công nghệ và tư duy mở. Tuy nhiên, một thực tế đang ngày càng trở nên đáng lo ngại: nhiều cá nhân thuộc thế hệ này dường như đang mang trong mình đặc trưng “lười làm nhưng lại tiêu xài giỏi”.

Một ví dụ điển hình là Trung, cháu tôi, 23 tuổi, tốt nghiệp ngành công nghệ thông tin gần một năm nhưng vẫn chưa có công việc ổn định. Trung đã từng làm việc tại một trường THCS nhưng chỉ sau hai tháng đã nghỉ việc với lý do “buồn, nhàm chán”. Tiếp đó, chị gái tôi xin việc ở một công ty tài chính cho Trung, nhưng chỉ hơn một tháng, cháu đã nghỉ việc với lý do “áp lực quá làm không nổi”.

Trong khi việc kiếm tiền trở nên khó khăn, Trung lại tiêu tiền một cách “xuất sắc”. Cứ 2-3 ngày, chị gái tôi lại phải chuyển tiền vào tài khoản của cháu. Thay vì tiết kiệm hay chi tiêu hợp lý khi vẫn còn phụ thuộc về mặt tài chính, Trung lại tận hưởng cuộc sống một cách ung dung. Cháu thường xuyên khoe với bạn bè về việc “tận hưởng cuộc sống” và cho rằng đi làm là điều không cần thiết.

“Gu” của Trung là những quán café sang trọng, nhà hàng Hàn, Nhật đắt đỏ, và các buổi “quẩy” tại bar, pub vào cuối tuần. Không chỉ xin tiền tiêu xài, Trung còn xin mẹ đầu tư bộ máy chơi game xịn xò gần cả 100 triệu đồng, với lý do “con phải thoải mái đầu óc mới đi làm kiếm tiền được”.

Hành động này cho thấy sự thiếu trách nhiệm với tiền bạc của Trung, cũng như sự vô tâm, vô cảm trước gánh nặng tài chính mà cha mẹ phải gánh. Thực trạng này không chỉ dừng lại ở Trung mà nhiều nghiên cứu cũng chỉ ra rằng một bộ phận Gen Z có xu hướng coi trọng trải nghiệm hơn tích lũy tài sản.

Họ sẵn sàng chi trả cho những trải nghiệm ngắn hạn như du lịch, ẩm thực cao cấp, hay các thiết bị công nghệ mới nhất để bắt kịp xu hướng. Tuy nhiên, nếu họ không có việc làm, thu nhập ổn định và biết cách quản lý tài chính, thì việc tiêu xài này sẽ trở thành một vấn đề đáng báo động.

Trong một năm qua, cuộc sống của Trung như “tầm gửi”: ban ngày chẳng ai thấy mặt, đến khi mọi người đi ngủ thì mới mò xuống ăn, sau đó lại vùi đầu vào thế giới ảo với game online thâu đêm. Lối sống này không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe, mà còn khiến Trung bỏ lỡ những cơ hội để phát triển bản thân.

Sự chiều chuộng “bất chấp” của chị tôi, dù biết cả nhà ai cũng “ngứa mắt”, chỉ càng củng cố thêm thói quen sống dựa dẫm và thiếu trách nhiệm của cháu. “Lười làm nhưng tiêu xài giỏi” của một bộ phận Gen Z đang phản ánh một vấn đề lớn hơn về giáo dục gia đình hay chỉ là giai đoạn “lười, ký sinh” tạm thời của một thế hệ lớn lên trong điều kiện quá đủ đầy?

Điều này cần được nhìn nhận một cách nghiêm túc để Gen Z có thể phát huy tối đa tiềm năng của mình, trở thành những cá nhân tự lập và đóng góp tích cực cho xã hội. Trong bối cảnh đó, việc xây dựng một không gian để thế hệ Gen Z có thể chia sẻ quan điểm, suy nghĩ của mình được xem là cần thiết.

Diễn đàn ‘Ý kiến GEN Z’ – Không gian để sẻ chia

Mỗi thế hệ đều có tiếng nói riêng. Gen Z – người trẻ giữa thế giới nhiều chuyển động – cũng có những suy nghĩ, cảm xúc, trăn trở về các vấn đề trong cuộc sống. Diễn đàn ‘Ý kiến gen Z – không gian để sẻ chia’ là nơi lắng nghe những góc nhìn ấy – một không gian để nói điều mình nghĩ, viết điều mình cảm nhận.

Đây còn là nhịp cầu đối thoại giữa gen Z với các thế hệ đi trước để hiểu nhau hơn, đồng hành cùng nhau tốt hơn. Nếu có điều muốn sẻ chia, bạn có thể gửi bài từ 600-800 từ đến: ykiengenz@baophunu.org.vn.

Thế hệ trẻ Trung Quốc đang từ chối kế thừa đế chế gia đình, một xu hướng mới đang xuất hiện trong các gia đình doanh nghiệp. Họ chọn lối đi riêng, rời xa con đường được định sẵn bởi cha mẹ. Đây là một sự thay đổi đáng kể về quan điểm thừa kế trong xã hội Trung Quốc.

Zhan, 30 tuổi, con trai cả của một nhà sáng lập tập đoàn công nghệ, là một trong số họ. Lớn lên trong cảnh cha thường xuyên vắng nhà vì công việc, Zhan không có những ký ức đẹp về bữa ăn quây quần hay kỳ để cùng cha. Từ khi còn học phổ thông, anh đã chịu áp lực kế nghiệp do gia đình kỳ vọng. Nhưng đến mùa hè năm hai đại học, anh nhận ra cần sống theo lựa chọn của mình. Tốt nghiệp, anh thi công chức và làm việc ở thành phố khác, hoàn toàn rời xa công việc kinh doanh của gia đình.

Việc chọn làm trong môi trường nhà nước, theo Zhan, không chỉ là hướng đi ổn định mà còn giúp anh thoát khỏi con đường được định sẵn và bắt đầu sống theo ý mình. Anh cho rằng, bố từng mong mình nối nghiệp, tận dụng các mối quan hệ và nguồn lực sẵn có để phát triển doanh nghiệp gia đình, nhưng anh không cần tài sản của cha.

Những người như Zhan được gọi là ‘chang’erdai’ – thế hệ thứ hai sinh ra trong sự thịnh vượng do cha mẹ tạo dựng. Phó giáo sư Ji Yingying ở Đại học Thượng Hải đã thực hiện nghiên cứu về các ‘chang’erdai’. Kết quả cho thấy đa số họ duy trì mối quan hệ gia đình tương đối ổn định, không có ác cảm với công việc kinh doanh nhưng cũng không xem việc kế thừa là bắt buộc.

Từ giữa những năm 2010, khi thế hệ doanh nhân tư nhân đầu tiên tại Trung Quốc bắt đầu bước vào giai đoạn chuyển giao, câu hỏi có nên tiếp quản doanh nghiệp gia đình trở thành một trong những yếu tố then chốt ảnh hưởng đến tương lai của khu vực kinh tế tư nhân. Ở Chiết Giang, nơi có 2,5 triệu doanh nghiệp nhỏ vào năm 2020, phần lớn thuộc sở hữu tư nhân, chỉ còn khoảng một thập kỷ để thế hệ tiếp theo quyết định có kế thừa hay không.

Một khảo sát năm ngoái cho thấy chỉ 40% thế hệ thứ hai trên toàn quốc sẵn sàng tiếp quản doanh nghiệp gia đình, cho thấy sự thay đổi đáng kể về quan niệm thừa kế. Ở Trung Quốc, Zhan được xem là người thừa kế truyền thống vì là con trai cả, nhưng anh không nhận mình là con cả vì còn có chị gái, người từng được gửi đi nuôi nhờ đến năm ba tuổi.

Từ bỏ cơ nghiệp gia đình, Zhan cho biết làm việc trong cơ quan công quyền giúp anh bớt áp lực chứng minh năng lực như nhiều chang’erdai. Nhịp độ ổn định cũng giúp anh tránh lối sống bận rộn, không có thời gian cho gia đình của bố.

Trong khi đó, Shan lớn lên trong một gia đình giàu có sở hữu doanh nghiệp vật liệu xây dựng. Chị gái không mặn mà với kinh doanh, hiện làm nội trợ toàn thời gian. Em trai theo học võ thuật, ước mơ trở thành vận động viên sinh viên. Shan đang làm quản lý kiêm thiết kế ở công ty nhỏ. Cô cho biết cha mẹ chưa từng ép buộc hay kỳ vọng ba chị em tiếp quản cơ nghiệp.

Phó giáo sư Ji Yingying cho biết, các nghiên cứu quốc tế cho thấy Gen Z ngày càng có ý thức cá nhân rõ nét và cần sự hài lòng trong đời sống tinh thần. Để đạt được, họ thậm chí từ bỏ quyền thừa kế. Mặt khác, nhiều chang’erdai không đồng thuận với cách cha mẹ định hình vai trò kế thừa. Một số không xem cha mẹ là chỗ dựa, mà muốn tự tạo dựng con đường riêng.

Điều này đặt ra câu hỏi, liệu sự kế thừa có thực sự bắt đầu từ việc chuyển giao tài sản hay từ mối quan hệ cảm xúc được nuôi dưỡng qua thời gian. Theo ghi nhận từ các nghiên cứu, nếu thế hệ cha mẹ bớt đặt kỳ vọng thừa kế và chú trọng hơn vào kết nối cảm xúc với con cái, doanh nghiệp có thể vẫn được duy trì trong gia đình, dù dưới hình thức khác.