Trong thời đại số hóa, làng gốm Bát Tràng, ven sông Hồng, đang chứng kiến sự trở về của nhiều người trẻ nhằm giữ gìn truyền thống và lan tỏa vẻ đẹp của gốm Việt thông qua mạng xã hội. Tại đây, thế hệ trẻ đang tích cực kết hợp phương pháp truyền thống với công nghệ hiện đại để đưa gốm Bát Tràng đến gần hơn với công chúng.

Anh Nguyễn Minh Quang, 25 tuổi, là một trong những người trẻ đang làm việc chăm chỉ tại làng gốm Bát Tràng. Anh đã tạo lập một trang fanpage trên Facebook và thường xuyên đăng tải video trên TikTok để giới thiệu và bán các sản phẩm gốm của mình. Qua mạng xã hội, anh Minh Quang đã có thể tiếp cận với khách hàng từ khắp nơi trên thế giới và giới thiệu đến họ những sản phẩm gốm thủ công truyền thống của làng gốm Bát Tràng.

Mỗi ngày, anh Minh Quang không chỉ sản xuất gốm mà còn phải xử lý hình ảnh và cung cấp các sản phẩm kiểu mẫu mới đến khách hàng. Thông qua mạng xã hội, khách hàng có thể cảm nhận được công sức làm ra từng chi tiết nhỏ của sản phẩm và đặt hàng trực tuyến. Điều này đã giúp anh Minh Quang và nhiều người trẻ tại làng gốm Bát Tràng có thể tiếp cận với thị trường quốc tế và tăng cường doanh thu.

Người trẻ quay lại làng nghề không chỉ đơn thuần là giữ nghề theo nghĩa truyền thống mà còn là một sự tiếp biến hiện đại. Bằng tư duy thị trường, họ biết khách hàng cần gì và làm sao để tiếp cận khách hàng thông qua các công cụ mạng xã hội. Việc ghi lại toàn bộ hành trình sáng tạo, từ khâu chuẩn bị nguyên liệu đến xử lý men và nung lò, đã giúp người xem hiểu rõ hơn về quá trình công phu phía sau mỗi sản phẩm làm từ gốm.

Nghệ nhân Tô Thanh Sơn, người có khoảng 65 năm trong nghề, nhận định rằng thế hệ trẻ đang làm nghề theo cách rất khác nhưng vẫn trân trọng giá trị của nghề gốm. Ông mừng vì các cháu đã làm được điều mà thế hệ chúng tôi chưa từng nghĩ tới: đưa gốm Bát Tràng ra thế giới… chỉ bằng một cú nhấp chuột.

Trong hành trình gìn giữ và phát triển nghề gốm Bát Tràng, lớp người trẻ đang chứng minh họ không chỉ là người thừa kế mà còn là những người kiến tạo. Họ không “đóng khung” mình trong khuôn mẫu cũ mà mạnh dạn thử nghiệm cái mới, kết nối truyền thống với công nghệ hiện đại.

Tiêu dùng xanh và sản xuất bền vững đang ngày càng trở thành xu hướng tại Việt Nam, với sự tham gia tích cực của cả doanh nghiệp và người tiêu dùng. Trong những năm gần đây, nhiều siêu thị lớn như WinMart, Fujimart, Go!, Co.opmart, LOTTE Mart… đã chuyển sang sử dụng bao bì thân thiện với môi trường, như túi phân hủy sinh học, túi vải và hộp giấy. Các biện pháp này không chỉ giúp giảm thiểu rác thải nhựa mà còn nâng cao nhận thức của người tiêu dùng về tầm quan trọng của bảo vệ môi trường.

Các doanh nghiệp bán lẻ như AEON, Central Retail và LOTTE Mart đã tiên phong trong việc triển khai các chương trình giảm thiểu túi nilon và rác thải nhựa. AEON Việt Nam đã triển khai sáng kiến giúp khách hàng mượn túi với chi phí thấp và được hoàn phí khi trả túi. LOTTE Mart cũng đã triển khai chiến dịch LOTTE Eco Green, với mục tiêu giảm thiểu túi nilon và lan tỏa tinh thần tiêu dùng xanh. Những nỗ lực này không chỉ giúp giảm thiểu rác thải nhựa mà còn góp phần nâng cao ý thức bảo vệ môi trường trong cộng đồng.

Không chỉ các doanh nghiệp lớn, nhiều cửa hàng nhỏ lẻ cũng đã chuyển sang sử dụng sản phẩm thân thiện với môi trường. Nhiều người tiêu dùng đã hình thành thói quen mang theo túi hoặc làn đan bằng mây tre khi đi chợ hoặc mua sắm. Các quán cà phê, nhà hàng và quán ăn cũng đã tham gia hưởng ứng giảm thiểu rác thải nhựa bằng cách thay thế ống hút nhựa bằng ống hút tre, ống hút inox, và túi nilon bằng túi giấy hoặc túi vải. Sự thay đổi này cho thấy sự chuyển biến tích cực trong thói quen tiêu dùng và nhận thức về bảo vệ môi trường.

Tuy nhiên, để phát triển xu hướng tiêu dùng xanh, cần có sự hỗ trợ từ các cơ quan quản lý nhà nước và cơ chế phù hợp. Sản xuất xanh yêu cầu nguồn lực lớn, đặc biệt là trong giai đoạn đầu tư ban đầu, và có thể ảnh hưởng đến chi phí và giá thành sản xuất. Do đó, cần có các chính sách hỗ trợ doanh nghiệp trong việc tiếp cận nguồn vốn và nguồn lực để giảm giá thành sản xuất và nâng cao năng lực cạnh tranh. Sự hỗ trợ từ chính phủ và các tổ chức liên quan là yếu tố quan trọng giúp các doanh nghiệp duy trì và mở rộng các hoạt động sản xuất và tiêu dùng bền vững.

Sở Công Thương Hà Nội đã triển khai Chương trình hành động quốc gia về sản xuất và tiêu dùng bền vững, hỗ trợ và hướng dẫn doanh nghiệp trong lĩnh vực phân phối áp dụng các giải pháp về sản xuất sạch hơn và tiết kiệm năng lượng. Chương trình đã giúp giảm 65% bao bì khó phân hủy tại các trung tâm thương mại và siêu thị. Kết quả này cho thấy sự hiệu quả của các chương trình hỗ trợ và hướng dẫn trong việc thúc đẩy sản xuất và tiêu dùng bền vững.

Để hướng tới các mô hình sản xuất xanh và tiêu dùng bền vững, cần có sự nỗ lực từ phía doanh nghiệp, nhà cung cấp và người tiêu dùng, cùng với sự hỗ trợ của các cơ quan chức năng và địa phương trong việc khuyến khích các mô hình sản xuất và tiêu dùng xanh. Sự hợp tác và đồng lòng của tất cả các bên liên quan là chìa khóa để xây dựng một tương lai bền vững và giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường.

Diễn đàn Chuyển đổi xanh và Ngày hội Tái chế 2025 sẽ chính thức diễn ra vào ngày 31/7 tại Hội trường Thống Nhất, thành phố Hồ Chí Minh. Sự kiện này dự kiến sẽ thu hút gần 500 đại biểu từ các bộ, ngành Trung ương, chính quyền địa phương, doanh nghiệp, tổ chức quốc tế, trường đại học và cộng đồng khởi nghiệp sáng tạo vì môi trường.

Đây là sự kiện quan trọng nhằm thúc đẩy chuyển đổi xanh và tái chế, với sự tham gia của các đại biểu đến từ nhiều lĩnh vực. Tại đây, các giải pháp và mô hình thực tế nhằm thúc đẩy chuyển đổi xanh và tái chế sẽ được trình làng, mang đến cơ hội để các bên liên quan chia sẻ kinh nghiệm và tìm ra các giải pháp sáng tạo cho thách thức môi trường.

Trong khuôn khổ sự kiện, khu vực triển lãm sẽ trưng bày các sản phẩm đến từ doanh nghiệp, nhóm khởi nghiệp, sinh viên và nghệ nhân thủ công. Những sản phẩm này đã được chọn lọc và sắp xếp để thể hiện tính thực tế của các sáng kiến xanh. Khách tham quan sẽ có cơ hội trải nghiệm thực tế các mô hình sản xuất từ rác thải nhựa, robot dọn rác, máy in 3D từ nhựa tái chế, thời trang bền vững…

Đặc biệt, diễn đàn và Ngày hội Tái chế 2025 sẽ giới thiệu hàng loạt sản phẩm mang đậm tinh thần đổi mới. Một số sản phẩm nổi bật bao gồm máy in 3D sử dụng nhựa tái chế cùng các sản phẩm in thực tế, túi đi chợ từ lưới đánh cá, robot dọn rác và phao chắn rác thông minh. Những sản phẩm này không chỉ thể hiện sự sáng tạo mà còn đóng góp vào việc giảm thiểu rác thải và bảo vệ môi trường.

Bên cạnh đó, không gian triển lãm còn trưng bày các sản phẩm từ nguyên liệu bản địa như xơ mướp, cỏ bàng, xơ dừa, được tái sinh thành giỏ xách, đồ gia dụng nhờ bàn tay nghệ nhân. Vải vụn ngành may mặc cũng trở thành túi tote, buộc tóc… Nhiều nhóm sinh viên cũng sẽ mang đến ý tưởng như viên nén trồng cây từ xơ dừa, hay sản phẩm làm sạch không khí từ vi sinh.

Theo bà Vũ Kim Hạnh, Chủ tịch Hội Doanh nghiệp hàng Việt Nam chất lượng cao, thành viên ban tổ chức, diễn đàn và Ngày hội Tái chế 2025 sẽ mang lại nhiều trải nghiệm và kiến thức bổ ích cho khách tham quan. Sự kiện này cũng hứa hẹn sẽ thúc đẩy sự phát triển của mô hình kinh tế tuần hoàn và xu hướng sống xanh, tiêu dùng có trách nhiệm.

Sự kiện này sẽ là cơ hội để các bên liên quan gặp gỡ, trao đổi và tìm ra các giải pháp sáng tạo cho thách thức môi trường. Đồng thời, diễn đàn và Ngày hội Tái chế 2025 cũng sẽ góp phần nâng cao nhận thức về tầm quan trọng của chuyển đổi xanh và tái chế, khuyến khích các cá nhân và tổ chức tham gia vào các hoạt động bảo vệ môi trường.

Trong bối cảnh toàn cầu đang ngày càng ưu tiên các giá trị bền vững, xu hướng xanh hóa không chỉ là một điều kiện cần thiết mà còn là yếu tố giúp duy trì và nâng cao năng lực cạnh tranh. Hiệp hội Doanh nghiệp Vĩnh Long vừa tổ chức hội thảo với chủ đề ‘Tiếp cận tiêu chuẩn, xanh hóa ngành chủ lực’ nhằm nhấn mạnh rằng việc chuyển đổi xanh là một bước đi tất yếu để có thể tham gia sâu rộng vào thị trường và chuỗi cung ứng toàn cầu.

Ông Trần Văn Đức, Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp Bến Tre và Chủ tịch Hội đồng quản trị, Tổng Giám đốc Benico, cho biết rằng Bến Tre có ngành dừa phát triển mạnh và Việt Nam là một trong năm nước có diện tích trồng dừa lớn nhất thế giới và đứng thứ năm về sản lượng. Tổng kim ngạch xuất khẩu của ngành dừa đạt trên 1,1 tỷ USD vào năm 2024. Tỉnh Vĩnh Long có diện tích trồng dừa gần 117,3 nghìn hectare, chiếm gần 60% diện tích trồng dừa ở Đồng bằng sông Cửu Long và sản lượng chiếm 58%. Hiện nay, tiêu chuẩn ESG (môi trường, xã hội và quản trị) và xu hướng thị trường ngành dừa đang đặt ra nhiều thách thức nhưng cũng mang lại nhiều lợi ích.

Ông Đức cho biết rằng ESG không chỉ là lợi thế cạnh tranh mà đang trở thành điều kiện tiên quyết để sản phẩm dừa tiếp cận các thị trường xuất khẩu khắt khe như EU, Mỹ, Nhật, Hàn Quốc… Ngoài ra, việc triển khai ESG giúp doanh nghiệp nhận diện, đo lường và quản trị hiệu quả các rủi ro như biến đổi khí hậu, gián đoạn chuỗi cung ứng, thay đổi chính sách xuất nhập khẩu hoặc giải quyết tranh chấp hiệu quả. Đây có thể xem là nền tảng để ngành dừa phát triển bền vững theo hướng sinh thái, công bằng và hiệu quả lâu dài.

Được thành lập vào tháng 6/2025, HTX Nông nghiệp bền vững Lạc Địa xác định mục tiêu chiến lược là cung cấp tín chỉ carbon, hướng tới mục tiêu Net-Zero của Việt Nam vào năm 2050, bằng cách áp dụng mô hình kinh tế tuần hoàn cho cây dừa bản địa, tạo ra đa giá trị, thích nghi với biến đổi khí hậu và giảm phát thải. Theo ông Trần Anh Thuy, Chủ tịch Hội Doanh nhân trẻ Bến Tre và Chủ tịch Hội đồng quản trị, Tổng Giám đốc Công ty CP Phú Lễ, HTX hiện có 56 thành viên, trong đó có 3 công ty và 53 cá nhân tự nguyện tham gia góp vốn sản xuất kinh doanh đều là những người dân địa phương.

Nhờ đó, ba yếu tố kinh tế, xã hội và môi trường được phát triển hài hòa, kiến tạo nên một cộng đồng sống lành mạnh và phát triển bền vững. Ông Thuy chia sẻ rằng vùng dừa được hình thành mang lại cơ hội du lịch bền vững như là tour du lịch học tập về ESG, du lịch sinh thái cộng đồng, mang lại cơ hội tạo sinh kế xanh cho người dân địa phương.

Ông Nguyễn Tường Nam, Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp Vĩnh Long, cho biết rằng hiệp hội luôn đẩy mạnh chuyển đổi xanh trong các doanh nghiệp. Trong đó, tổ chức tập huấn, hội thảo; hợp tác với chuyên gia, nhà tư vấn, nhà đầu tư cũng như giới thiệu doanh nghiệp xanh tiêu biểu, kiến nghị chính sách chuyển đổi xanh. Hiện nay, Hiệp hội Doanh nghiệp tỉnh tăng cường liên kết doanh nghiệp, phát triển doanh nghiệp xanh; Câu lạc bộ Doanh nghiệp dẫn đầu, Thương hiệu tiêu biểu tỉnh Vĩnh Long, thúc đẩy liên kết doanh nghiệp; tiếp cận tiêu chuẩn xanh hóa ngành lúa gạo; xanh hóa ngành gốm…

Ông Nam cho rằng sản xuất xanh sẽ góp phần giúp doanh nghiệp áp dụng tiêu chuẩn mới, đổi mới công nghệ, cải thiện quy trình sản xuất theo hướng thân thiện môi trường, đáp ứng các hàng rào kỹ thuật, gia nhập sâu hơn vào chuỗi giá trị toàn cầu. Đồng thời giúp doanh nghiệp chủ động thay đổi tư duy, từng bước nâng cao năng lực quản trị, đổi mới mô hình sản xuất-kinh doanh, vừa bảo vệ môi trường, vừa nâng tầm thương hiệu quốc gia, vì một nền kinh tế phát triển bền vững.

Có thể nói, tiếp cận tiêu chuẩn xanh hóa ngành hàng chủ lực là một chủ đề mang ý nghĩa thời sự, thiết thực và chiến lược trong bối cảnh kinh tế xanh và tăng trưởng bền vững đang trở thành xu hướng tất yếu toàn cầu. Hiện ba tỉnh Vĩnh Long, Bến Tre và Trà Vinh đã hợp nhất thành tỉnh Vĩnh Long mới sẽ mở ra không gian phát triển rộng lớn hơn, nhưng cũng đặt ra yêu cầu cấp thiết phải tái cấu trúc ngành hàng, liên kết vùng, và đặc biệt là xanh hóa ngành hàng chủ lực, xanh hóa toàn diện quá trình sản xuất-tiêu dùng để sử dụng hiệu quả tài nguyên và thích ứng với biến đổi khí hậu.

Theo Sở Công Thương, thời gian qua, tỉnh đã tập trung nguồn lực, ưu tiên hỗ trợ các ngành hàng như dừa, gốm, năng lượng tái tạo… hướng đến giảm phát thải, nâng cao giá trị gia tăng và mở rộng thị trường xuất khẩu. Tuy nhiên, nhìn thẳng vào thực tiễn, phần lớn các cơ sở sản xuất vẫn còn quy mô nhỏ, công nghệ lạc hậu, chưa đạt tiêu chuẩn quốc tế, khó tiếp cận các chuỗi cung ứng toàn cầu ngày càng khắt khe về ESG, carbon thấp, truy xuất nguồn gốc…

Ông Trần Quốc Tuấn, Thường vụ Tỉnh ủy, Giám đốc Sở Công Thương, cho biết xác định chuyển đổi xanh không phải là lựa chọn, mà là con đường tất yếu. Ngành công thương sẽ triển khai một số định hướng để phát triển trong lĩnh vực kinh tế xanh. Bằng nhiều giải pháp, chúng tôi cố gắng kết nối doanh nghiệp với hệ thống tiêu chuẩn ESG, thương mại xanh, chuyển đổi số. Chúng tôi xác định rằng, nếu không đi cùng doanh nghiệp thì doanh nghiệp sẽ tốn nhiều thời gian mới có thể về đích.