Xử lý tài sản công dôi dư sau sáp nhập: Đột phá từ chính sách đến thực thi

Sau khi sáp nhập đơn vị hành chính, bộ máy đã được tinh gọn, nhưng hàng nghìn tỷ đồng tài sản công dôi dư vẫn đang trong tình trạng bỏ không, chờ xử lý. Không ít trong số đó là các trụ sở nằm ở vị trí đắc địa, có thể tạo ra giá trị phát triển lớn nếu được khai thác hiệu quả. Tuy nhiên, sự chậm trễ, lúng túng trong tổ chức thực hiện, thậm chí buông lỏng quản lý, đang khiến những tài sản quý giá ấy trở thành gánh nặng.

Thủ tướng Chính phủ đã có chỉ đạo quyết liệt, yêu cầu các địa phương triển khai việc rà soát, xử lý tài sản công đúng nguyên tắc, đồng bộ, không được chậm trễ. Bộ Tài chính cũng đã vào cuộc quyết liệt, trình Quốc hội sửa đổi Luật Quản lý, sử dụng tài sản công; ban hành 11 văn bản quy phạm pháp luật, tập trung vào hệ thống tiêu chuẩn, định mức – nền tảng để đánh giá và sắp xếp nhà, đất thuộc sở hữu nhà nước.

Tuy nhiên, để thực sự tạo đột phá, những nút thắt pháp lý, tâm lý và tổ chức cần được tháo gỡ dứt điểm. Các địa phương cần chủ động rà soát, báo cáo sớm danh mục tài sản cần xử lý, tránh tình trạng xử lý hình thức, đùn đẩy trách nhiệm. Từ trung ương đến địa phương, nhiều tỉnh, thành phố đã chủ động rà soát, báo cáo sớm danh mục tài sản cần xử lý. Tại Bắc Giang, Cao Bằng, Hưng Yên, Hải Phòng, đã có những chuyển động tích cực trong việc xử lý tài sản công dôi dư.

Các địa phương phản ánh nhiều khó khăn: chưa xác lập được quyền sở hữu tài sản do cơ quan trung ương để lại; còn lúng túng trong phân loại tài sản; vướng mắc pháp lý giữa Luật Đất đai, Luật Ngân sách nhà nước và Luật Tài sản công; thiếu nhân lực chuyên trách ở cấp cơ sở; tâm lý e ngại trách nhiệm, sợ sai và tình trạng thừa – thiếu cục bộ.

Bộ Tài chính đã đề nghị từng địa phương báo cáo chính thức số liệu chi tiết về tài sản dôi dư sau 90 ngày thực hiện. Cục trưởng Cục Quản lý công sản, Bộ Tài chính cho biết, sẽ tiếp tục đồng hành, phối hợp chặt chẽ với các địa phương để tháo gỡ kịp thời những khó khăn, vướng mắc mới phát sinh trong quá trình sắp xếp, xử lý tài sản công.

Khoảng thời gian 90 ngày không phải là để chờ đợi hay xử lý cho có, mà là thời điểm vàng để các địa phương thể hiện năng lực điều hành, tinh thần trách nhiệm và dám hành động vì lợi ích chung. Mỗi tài sản công được xử lý hiệu quả không chỉ giúp tiết kiệm ngân sách, mà còn là một minh chứng cho việc kiểm soát tốt quyền lực, chặn đứng tình trạng hợp thức hóa sai phạm.

Có thể thấy, xử lý tài sản công dôi dư không chỉ là công việc hành chính, mà còn là phép thử về năng lực tổ chức, tinh thần trách nhiệm và sự liêm chính của từng cấp chính quyền. Trung ương đã hành động quyết liệt, ban hành đầy đủ công cụ pháp lý. Nếu địa phương không vào cuộc tương xứng, tài sản sẽ tiếp tục thất thoát, thậm chí bị hợp thức hóa trong sai phạm.

Việc xử lý hiệu quả tài sản công dôi dư không chỉ giúp tiết kiệm ngân sách, tránh lãng phí, mà còn mở ra cơ hội khai thác lại tài sản công cho các mục tiêu phát triển, phục vụ nhân dân.

UBND tỉnh Gia Lai vừa có chỉ đạo nhằm quản lý và sử dụng hiệu quả các trụ sở làm việc dôi dư sau khi thực hiện sắp xếp lại bộ máy hành chính. Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Nguyễn Tuấn Thanh đã ký văn bản yêu cầu các sở, ban, ngành và UBND các xã, phường thực hiện nghiêm việc quản lý, sử dụng và khai thác hiệu quả các trụ sở dôi dư này.

Các cơ quan, đơn vị phải triển khai việc sắp xếp, bố trí lại trụ sở, cơ sở vật chất sau khi sắp xếp các đơn vị hành chính, đảm bảo hoạt động thông suốt và không bị gián đoạn. Tỉnh yêu cầu các đơn vị nghiêm cấm việc bán trụ sở làm việc, cơ sở sự nghiệp công lập dôi dư để tránh thất thoát và lãng phí tài sản công. Việc xử lý các tài sản này phải tuân thủ theo quy định của Luật Quản lý, sử dụng tài sản công.

Các cơ quan, địa phương phải bố trí nhân sự để trực tiếp bảo vệ và quản lý tài sản như nhà, đất, trang thiết bị, tránh để xuống cấp hoặc hư hỏng. Sở Tài chính được giao nhiệm vụ phối hợp với các đơn vị và địa phương để rà soát và xây dựng kế hoạch xử lý tài sản một cách toàn diện và hiệu quả.

UBND tỉnh cũng nhấn mạnh rằng nếu các đơn vị thiếu cơ sở vật chất hoặc không đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ sau khi điều chuyển, sắp xếp lại trụ sở, thì được phép mua sắm bổ sung theo đúng tiêu chuẩn và định mức, hoặc sửa chữa, cải tạo cơ sở hiện có để đảm bảo điều kiện làm việc.

Tỉnh ưu tiên bố trí trụ sở và trang thiết bị cho các Trung tâm phục vụ hành chính công nhằm nâng cao chất lượng cung cấp dịch vụ công, phục vụ người dân và doanh nghiệp. Đối với phương tiện ô tô trang bị cho đơn vị hành chính cấp xã mới, UBND tỉnh yêu cầu các đơn vị tham mưu phương án điều chuyển xe từ các cơ quan, đơn vị cấp tỉnh hoặc đề xuất mua sắm mới nếu cần thiết, đảm bảo đủ điều kiện phục vụ công việc theo đúng quy định.