Syria đã bị bất ngờ trước cuộc không kích mà Israel tiến hành nhằm vào quân đội của nước này và thủ đô Damascus. Động thái này của Israel được đưa ra với lý do chính là bảo vệ thành phố Sweida, nằm ở phía Nam Syria. Trước đó, quân đội chính quy của Syria đã được điều động đến Sweida để dập tắt tình trạng giao tranh giữa các chiến binh Druze và các tay súng Bedouin. Tuy nhiên, họ lại vướng vào các cuộc đụng độ với lực lượng dân quân Druze.

Chính phủ Israel sau đó đã tuyên bố sẽ không cho phép lực lượng Syria di chuyển xuống miền Nam và cam kết bảo vệ cộng đồng người Druze. Cuộc tấn công của Israel diễn ra vào ngày 16/7 và khiến Syria bị bất ngờ, bởi Damascus dường như tin rằng họ đã được cả Mỹ và Israel ‘bật đèn xanh’ để điều động lực lượng đến thành phố Sweida.

Sự hiểu lầm này một phần xuất phát từ những bình luận công khai và riêng tư của đặc phái viên Mỹ về Syria, Thomas Barrack, cũng như các cuộc đàm phán an ninh chớm nở với Israel. Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ cho biết Washington ủng hộ sự thống nhất lãnh thổ của Syria và nhà nước Syria có nghĩa vụ bảo vệ tất cả người dân, bao gồm cả các nhóm thiểu số.

Tuy nhiên, một quan chức cấp cao của Bộ Ngoại giao Syria phủ nhận rằng những bình luận của ông Barrack đã ảnh hưởng đến quyết định triển khai quân đội đến Sweida. Reuters dẫn các nguồn thạo tin cho biết Syria được cho là tin rằng trong cuộc đàm phán trước đó, Israel đã đồng ý để Syria triển khai quân đội tới miền Nam Syria và đưa Sweida vào tầm kiểm soát của chính phủ.

Một quan chức quân sự Syria tiết lộ việc trao đổi thư từ với Mỹ đã khiến Damascus tin rằng họ có thể triển khai lực lượng đến Sweida mà không sợ Israel phản đối. Một nhà ngoại giao tại Damascus nhận định chính quyền Syria đã quá tự tin vào chiến dịch tiến vào Sweida, dựa trên thông điệp của Mỹ, nhưng hóa ra lại không phản ánh đúng thực tế.

Quân đội Syria sẵn sàng tái tham chiến để chấm dứt bạo lực cộng đồng tại đó bất cứ khi nào có điều kiện thích hợp, bao gồm cả việc Mỹ đảm bảo rõ ràng rằng Israel sẽ không can thiệp. Đây có thể coi là một bước đi chiến lược quan trọng trong bối cảnh xung đột kéo dài tại Syria và các bên liên quan đang tìm kiếm giải pháp để ổn định tình hình.

Các cuộc giao tranh giữa các nhóm chiến binh Bedouin và đồng minh của lực lượng Druze ở miền nam Syria đã tiếp diễn gay gắt trong những ngày gần đây. Mặc dù Tổng thống Syria đã kêu gọi ngừng bắn ngay lập tức, tình hình vẫn chưa có dấu hiệu hạ nhiệt.

Theo các báo cáo từ BBC và The Guardian, vào ngày 19/7, các chiến binh Druze đã thành công trong việc đẩy lùi các tay súng Bedouin khỏi thành phố Sweida. Tuy nhiên, giao tranh vẫn tiếp tục diễn ra ở các khu vực khác trong tỉnh. Thống kê cho thấy hơn 900 người đã thiệt mạng kể từ cuối tuần trước, với tất cả các bên đều bị cáo buộc phạm tội ác.

Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio đã lên tiếng kêu gọi các bên chấm dứt việc cưỡng hiếp và tàn sát những người vô tội. Ông đã đăng một bài viết trên mạng xã hội, nhấn mạnh sự cần thiết của việc bảo vệ dân thường và ngăn chặn các hành động bạo lực.

Lực lượng chính phủ đã triển khai đến Sweida đầu tuần này theo lệnh của Tổng thống Syria lâm thời Ahmed al-Sharaa. Ông al-Sharaa bị cáo buộc tham gia các cuộc tấn công vào người Druze. Trong khi đó, Israel đã tuyên bố ủng hộ người Druze và can thiệp vào tình hình bằng cách tấn công lực lượng chính phủ và trụ sở Bộ Quốc phòng Syria tại thủ đô Damascus.

Tổng thống Syria đã đổ lỗi cho các nhóm vũ trang từ Sweida đã khơi mào xung đột khi tấn công trả đũa người Bedouin và gia đình họ. Ông cũng cho rằng sự can thiệp của Israel đã đẩy Syria vào một giai đoạn nguy hiểm. Nhà lãnh đạo Syria kêu gọi các bên tuân thủ hoàn toàn lệnh ngừng bắn và chấm dứt những hành động thù địch ở mọi khu vực.

Cộng đồng người Druze ở Sweida theo một tín ngưỡng bí mật, độc nhất vô nhị bắt nguồn từ Hồi giáo dòng Shi’ite. Tại Syria, người Druze chỉ là một nhóm thiểu số, không tin theo chính quyền ở Damascus. Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu đã cam kết sẽ ngăn chặn những hành động gây tổn hại tới người Druze vì mối quan hệ của họ với những người đang sinh sống tại Israel.

Căng thẳng kéo dài giữa các bộ tộc Druze và Bedouin ở Sweida đã bùng phát thành các cuộc đụng độ chết người vào ngày 13/7, sau khi một thương gia Druze bị bắt cóc trên đường cao tốc dẫn đến Damascus. Kể từ đó, tình hình đã trở nên phức tạp và các bên vẫn chưa đạt được thỏa thuận ngừng bắn.

Theo hãng tin Reuters, lúa mì được đưa đến Syria từ cảng Sevastopol ở Crimea đã tăng gấp 17 lần trong năm nay, lên hơn 500.000 tấn. Con số này chiếm gần 1/3 tổng lượng ngũ cốc nhập khẩu của Syria.

Nga sáp nhập Crimea vào năm 2014. Sau chiến dịch quân sự đặc biệt tại Ukraine, Nga đang kiểm soát hai khu vực nông nghiệp khác của Ukraine là Kherson và Zaporizhzhia.

Cả Ukraine và chính quyền do Nga bổ nhiệm đều cho biết một số ngũ cốc được xuất khẩu từ Zaporizhzhia qua Crimea. Tuy nhiên, Ukraine cho rằng ít nhất một phần ngũ cốc đi qua Sevastopol đã được lấy từ lãnh thổ Ukraine. Nga đã bác bỏ cáo buộc này. Vào tháng 5, người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov mô tả cáo buộc Nga ăn cắp ngũ cốc ở Ukraine là giả mạo.

Ông Yevgeny Balitsky, Thống đốc Zaporizhzhia do Nga bổ nhiệm, cho biết vào tháng 6 rằng các cảng Crimea đã được sử dụng để xuất khẩu ngũ cốc từ Zaporizhzhia. Tuy nhiên, ông cho biết nông dân sẽ được trả tiền thông qua một công ty do chính quyền của ông thành lập.

Ngoài ra, chính quyền Crimea cho biết 1,4 triệu tấn lúa mì đã được thu hoạch từ các cánh đồng của Crimea. Ukraine bác bỏ những con số này, nói rằng Crimea không sản xuất nhiều như vậy.

Theo dữ liệu của công ty Refinitiv, Syria đã nhập khẩu khoảng 501.800 tấn lúa mì từ Sevastopol trong năm nay tính tới cuối tháng 11, tăng so với khoảng 28.200 tấn trong cả năm 2021.

Các lô hàng được giao từ tháng 5 trở đi và lô hàng hàng tháng lớn nhất là 78.600 tấn vào tháng 10.

Do các lệnh trừng phạt làm giao thương giữa Syria và Nga trở nên phức tạp hơn, hai nước đang ngày càng dựa vào các tàu của mình để vận chuyển ngũ cốc.

Phân tích từ nền tảng dữ liệu hàng hải và hàng hóa Shipfix cho thấy so với cả năm 2021, số lượng đặt tàu chuyển ngũ cốc đến Syria đã giảm 2/3, xuống còn 54 trong năm tính đến ngày 30/11.

Thay vào đó, các lô hàng lúa mì thường di chuyển đến các cảng Latakia và Tartus của Syria trên ba tàu của Syria.

Các tàu này là Laodicea, Finikia và Souria, thuộc Tổng cục Vận tải Hàng hải Syria. Cả ba tàu đã bị Mỹ trừng phạt kể từ năm 2015 vì vai trò trong cuộc xung đột ở Syria trong thập kỷ qua.

Nga đã nhiều lần phản ánh rằng các biện pháp trừng phạt áp đặt lên nước này trong năm nay đã ảnh hưởng tới vận chuyển ngũ cốc đến các quốc gia trên khắp châu Phi và thế giới Arab vốn phụ thuộc vào ngũ cốc Nga.

Hàng loạt lệnh trừng phạt của phương Tây đối với Syria và Nga không chính thức nhắm vào lương thực nhưng trên thực tế, các lệnh này có thể làm phức tạp hoạt động thương mại buôn bán ngũ cốc. Các lệnh trừng phạt gây khó khăn cho một số công ty kinh doanh ngũ cốc khi kinh doanh với Nga và Syria, đặc biệt là do hạn chế về tài chính.