Nắng nóng gay gắt đã bao trùm nhiều khu vực tại Việt Nam trong những ngày gần đây, đặc biệt là ở các tỉnh từ Thanh Hóa đến Đà Nẵng và phía Đông các tỉnh từ Quảng Ngãi đến Đắk Lắk và Khánh Hòa. Theo Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia, nhiệt độ cao nhất vào lúc 13h đã được ghi nhận phổ biến ở mức 35-37 độ C, với một số khu vực có nhiệt độ trên 38 độ C.

Cụ thể, tại trạm Láng (Hà Nội), nhiệt độ đo được là 38,2 độ C, đánh dấu một trong những ngày nắng nóng kỷ lục từ đầu mùa Hè đến nay. Tuy nhiên, theo khảo sát thực tế của phóng viên, mặc dù nhiệt độ tại trạm Láng (Hà Nội) là hơn 38 độ C, nhưng vào đầu giờ chiều cùng ngày, nhiều khu vực tại Hà Nội như bến xe Mỹ Đình, bến xe Giáp Bát, sân vận động Mỹ Đình, đường Láng, đường Nguyễn Khang… nhiệt độ ngoài trời trên mặt đường đã vượt quá 50 độ C.

Trong bối cảnh nắng nóng gay gắt như thiêu đốt, hàng chục công nhân vẫn tiếp tục làm việc trên công trường cải tạo, chỉnh trang và vệ sinh môi trường hai bên sông Tô Lịch. Anh Nguyễn Trọng Thỏa (quê Thanh Hóa) chia sẻ rằng công việc của các công nhân trở nên vất vả và nhọc nhằn hơn trong điều kiện thời tiết nắng nóng như hiện nay.

Mặc dù điều kiện làm việc khắc nghiệt, nhưng các công nhân vẫn miệt mài làm việc. Một số công nhân cho biết rằng, nếu không có quạt công nghiệp hỗ trợ, họ gần như không thể làm việc trong điều kiện nắng nóng gay gắt như hôm nay. Sở Xây dựng Hà Nội đã báo cáo về tiến độ công tác cải tạo, chỉnh trang và vệ sinh môi trường hai bên sông Tô Lịch, cũng như việc bổ sung nước vào sông Tô Lịch. Theo đó, giai đoạn 1 việc nạo vét bùn lòng sông đã hoàn thành, với chiều dài tuyến khoảng 7km. Dự kiến trong tháng 8, giai đoạn 2 sẽ hoàn thành với chiều dài 5km.

Tại khu vực công trường cải tạo sông Tô Lịch, nhiệt độ trên bề mặt đã lên đến 44-45 độ C vào lúc 13h40, và có thời điểm lên đến 47-48 độ C. Dù đã ở tuổi 60, ông Lê Doãn Phương vẫn không quản nắng nóng, miệt mài vận chuyển bê tông xuống hố ga. Các công nhân cho biết rằng, do công trình đang trong giai đoạn hoàn thiện và cần phải đảm bảo tiến độ, nên mặc dù nắng nóng gay gắt, họ vẫn phải làm việc tăng ca.

Cảnh báo từ cơ quan khí tượng cho thấy rằng, nắng nóng gay gắt có thể dẫn đến tình trạng mất nước, kiệt sức và đột quỵ do sốc nhiệt khi tiếp xúc lâu ngoài trời. Nhiệt độ cảm nhận thực tế ngoài trời có thể cao hơn 2-4°C, thậm chí hơn, tại các khu vực nhiều bê tông và đường nhựa. Do đó, người dân cần chú ý bảo vệ sức khỏe và hạn chế tiếp xúc với ánh nắng mặt trời trong thời gian dài.

Cơ quan khí tượng cũng khuyến cáo người dân nên tăng cường uống nước, sử dụng kem chống nắng và các biện pháp bảo vệ da khác để giảm thiểu tác động của nắng nóng. Ngoài ra, người dân cũng cần chú ý đến các dấu hiệu của sốc nhiệt như đau đầu, buồn nôn, chóng mặt và nhanh chóng tìm kiếm sự giúp đỡ y tế nếu gặp phải các triệu chứng này.

Trong khi đó, các đơn vị thi công cũng cần chú ý đảm bảo điều kiện làm việc an toàn cho công nhân, cung cấp đầy đủ nước uống và các thiết bị bảo hộ cần thiết để giảm thiểu rủi ro do nắng nóng gây ra.

Thành phố Hà Nội đang nỗ lực triển khai nhiều giải pháp để cải thiện môi trường sông Tô Lịch, trong đó tập trung vào việc xây dựng hệ thống đập dâng để giữ nước và điều tiết dòng chảy. Mới đây, vào tháng 2/2025, công trình đập dâng đầu tiên trên sông Tô Lịch đã được khởi công tại khu vực hạ lưu sông, thuộc phường Thanh Liệt, Hà Nội. Đây là một phần trong kế hoạch hồi sinh con sông huyết mạch của Thủ đô.

Công trình đập dâng đầu tiên đang được hoàn thiện với kết cấu bê tông ở phần lòng đập và xung quanh. Để thi công, đơn vị xây lắp đã dựng tường thép bao quanh khu vực đập nhằm ngăn nước tràn vào công trường và dành khoảng 8m lòng sông cho nước lưu thoát. Dự án do Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng Công trình hạ tầng kỹ thuật và nông nghiệp Thành phố Hà Nội làm chủ đầu tư, và Công ty CP Xây dựng, dịch vụ và thương mại 68 là nhà thầu thi công.

Đập dâng này có chức năng giữ mực nước ổn định cho sông Tô Lịch quanh năm và điều tiết dòng chảy để cải thiện chất lượng nước thông qua dẫn bổ cập từ sông Hồng. Công trình sử dụng đập dâng cao su, được thiết kế với nhiều ưu điểm so với đập truyền thống như chi phí thấp, thi công nhanh, chịu được lún không đều và có thể xả lũ tốt.

Công trình đập dâng cao su bao gồm kết cấu ngăn nước bằng túi cao su liên kết với móng đập, có thể điều chỉnh mực nước bằng cách bơm hoặc xả khí/nước vào túi. Nhờ đó, đập dâng giúp ngăn chặn tình trạng khô cạn lòng sông và duy trì dòng chảy ổn định.

Sông Tô Lịch có độ dốc không đáng kể, chênh lệch cao độ đáy sông tại điểm đầu đường Hoàng Quốc Việt và điểm cuối Thanh Liệt khoảng 2m, nên lượng nước bổ cập vào sông với lưu lượng thấp không đủ tạo dòng chảy và dâng nước trên toàn bộ chiều dài sông. Do đó, việc xây dựng đập dâng sẽ giúp giữ lại một phần nước để duy trì dòng chảy và mực nước tối thiểu.

Theo kế hoạch, sông Tô Lịch sẽ có tổng cộng 3 đập dâng được xây dựng tại các vị trí: Cầu Quang (huyện Thanh Trì), cầu Cót (quận Cầu Giấy) và cầu Dậu (quận Hoàng Mai). Ba điểm này sẽ chia tuyến sông dài hơn 14km thành các đoạn ngắn, giúp kiểm soát nguồn nước và giảm tải ô nhiễm.

Đập dâng ở Thanh Liệt gồm hai lớp chắn nước và một đài quan sát trên cao. Phần nổi của đập được thiết kế mang đậm yếu tố truyền thống, với mái hình nón, hoa văn cổ điển và màu sắc trang nhã. Đài quan sát bát giác có cột bê tông, mái tôn giả ngói, phần hoa văn sơn vàng, tạo cho công trình vừa có nét cổ kính, vừa hiện đại.

Sông Tô Lịch dài 13,4km, điểm đầu là mương Nghĩa Đô đường Hoàng Quốc Việt, điểm cuối thoát ra sông Nhuệ qua cửa điều tiết đập Thanh Liệt và thoát ra sông Hồng qua tuyến hạ lưu sông Kim Ngưu về trạm bơm Yên Sở. Do Nhà máy xử lý nước thải Yên Xá thu gom, xử lý hầu hết nước thải đổ vào sông Tô Lịch và không bổ cập trở lại nên sông đối diện nguy cơ cạn kiệt vào mùa đông xuân.

Để bổ sung nước cho sông, Hà Nội đã tính nhiều giải pháp, trong đó có làm cống dẫn nước từ sông Hồng vào, tạm thời lấy nước đã xử lý của Hồ Tây bổ sung, xây đập dâng giữ nước. Ngoài xây dựng đập dâng, hiện công tác nạo vét, thanh thải lòng sông, chống sạt lở hai bên bờ đang được thực hiện.

Dự kiến, công trình đập tràn sẽ hoàn thành vào tháng 8/2025, và việc lấy nước vào sông Tô Lịch sẽ được thực hiện từ tháng 9/2025, đánh dấu một bước tiến quan trọng trong nỗ lực hồi sinh con sông huyết mạch của Thủ đô.