Sở Nội vụ tỉnh Đắk Lắk vừa đề nghị hoàn thiện chế độ, chính sách về tiền lương, phụ cấp đối với cán bộ, công chức, viên chức sau khi thực hiện sắp xếp bộ máy. Mục đích của việc này là nhằm đảm bảo nâng cao hiệu quả hoạt động sau khi sắp xếp tổ chức bộ máy, đơn vị hành chính và mô hình tổ chức chính quyền địa phương hai cấp trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk.

Trong tham luận về sắp xếp tổ chức bộ máy, đơn vị hành chính và mô hình tổ chức chính quyền địa phương hai cấp trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk gửi về Bộ Nội vụ, Sở Nội vụ tỉnh Đắk Lắk cho biết, số công chức được giao sau sắp xếp với cấp tỉnh là 2.579 người; cấp xã là 7.151 người. Tổng số viên chức của tỉnh sau khi sắp xếp là 53.098 người.

Việc bố trí số lượng cấp phó của cơ quan chuyên môn, đơn vị sự nghiệp thuộc UBND cấp tỉnh, cấp xã cơ bản được đảm bảo theo quy định. Số lượng cấp phó trên địa bàn tỉnh sau khi sắp xếp là 1.746 người.

Các cơ quan chuyên môn cấp tỉnh, UBND các xã, phường đã triển khai bảo đảm thực hiện thủ tục hành chính, tổ chức tiếp nhận, giải quyết và trả kết quả thủ tục hành chính thông suốt, không để bị gián đoạn.

Để tiếp tục nâng cao hiệu quả hoạt động, Sở Nội vụ tỉnh Đắk Lắk kiến nghị Chính phủ sớm ban hành các Nghị định có liên quan đến tổ chức chính quyền địa phương hai cấp để địa phương có cơ sở tổ chức nghiên cứu, hướng dẫn, cụ thể hóa, triển khai đồng bộ, kịp thời.

Đồng thời, địa phương này cũng đề nghị sớm ban hành hướng dẫn chung cho các địa phương trên cả nước về việc tiến hành triển khai điều chỉnh Quy hoạch tỉnh được phép triển khai ngay trong giai đoạn hiện nay hay chờ khi hoàn tất việc hợp nhất, sáp nhập tỉnh mới tiến hành điều chỉnh.

Đặc biệt, Sở này cũng đề xuất nghiên cứu, rà soát, xây dựng, thực hiện cải cách chính sách tiền lương, hoàn thiện hướng dẫn về tiêu chuẩn chức danh, ngạch và chế độ, chính sách về tiền lương, phụ cấp đối với cán bộ, công chức, viên chức, người lao động sau khi thực hiện sắp xếp bộ máy đơn vị hành chính và mô hình tổ chức chính quyền địa phương hai cấp.

Sở Nội vụ tỉnh Đắk Lắk cũng kiến nghị các bộ, ngành rà soát, ban hành các thông tư, các văn bản quy định pháp lý có liên quan và kịp thời, hướng dẫn, giải đáp các khó khăn, vướng của địa phương khi bước đầu thực hiện mô hình chính quyền địa phương hai cấp.

Bên cạnh đó, Sở Nội vụ tỉnh Quảng Ngãi cũng đề xuất sớm có hướng dẫn cụ thể, rõ ràng hơn về thực hiện chế độ chính sách tiền lương được bảo lưu trong thời hạn 6 tháng.

Trong 6 tháng qua, Bộ Nội vụ đã tham mưu trình Chính phủ báo cáo Quốc hội tại Kỳ họp thứ 9 về việc thực hiện cải cách tiền lương, điều chỉnh lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội, trợ cấp ưu đãi người có công và trợ cấp xã hội theo quy định tại Nghị quyết số 142/2024/QH15 của Quốc hội.

Việc sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy nhà nước là một trong những nội dung trọng tâm được Đảng và Nhà nước xác định xuyên suốt qua nhiều nhiệm kỳ, nhằm xây dựng nền hành chính nhà nước tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả. Tuy nhiên, thực tế cho thấy, tình trạng ‘khoảng trống pháp lý’, ‘lúng túng thể chế’ đã và đang xuất hiện tại không ít địa phương, đặc biệt là trong việc xây dựng và ban hành văn bản quy phạm pháp luật (VBQPPL) phục vụ cho hoạt động của chính quyền địa phương sau sáp nhập.

Trong quá trình đổi mới và hiện đại hóa nền hành chính quốc gia, chủ trương sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy nhà nước được khẳng định là cần thiết. Từ Nghị quyết Trung ương6 (khóa XII) đến Nghị quyết số18-NQ/TW, Nghị quyết số19-NQ/TW và gần đây nhất là Nghị quyết số60-NQ/TW ngày12/4/2025 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII, tinh thần cải cách, sắp xếp đơn vị hành chính được nhấn mạnh. Tuy nhiên, tốc độ sắp xếp tổ chức bộ máy đang đi nhanh hơn so với tiến độ chuẩn bị thể chế đi kèm, đặc biệt là việc xây dựng và ban hành VBQPPL phục vụ cho hoạt động của chính quyền địa phương sau sáp nhập.

Quá trình sáp nhập đơn vị hành chính, nếu không đi kèm với sự chuẩn bị kỹ lưỡng về thể chế, sẽ tất yếu dẫn đến sự chồng chéo, mâu thuẫn hoặc thiếu hụt văn bản điều chỉnh, từ đó tạo ra những hệ lụy pháp lý nghiêm trọng. Trong thực tiễn triển khai tại nhiều địa phương, tình trạng ban hành VBQPPL không kịp tiến độ tổ chức lại bộ máy đang trở thành điểm nghẽn, cản trở việc ổn định hoạt động của chính quyền mới.

Để khắc phục tình trạng này, cần tuân thủ các nguyên tắc bảo đảm thống nhất, ổn định hệ thống pháp luật khi tổ chức lại đơn vị hành chính. Trước hết, cần bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ với hệ thống pháp luật hiện hành. Việc sửa đổi, thay thế hoặc ban hành mới VBQPPL tại địa phương sau khi sáp nhập phải được rà soát kỹ lưỡng về mặt căn cứ pháp lý, bảo đảm không mâu thuẫn hoặc chồng chéo với luật và các văn bản của Trung ương.

Thứ hai, cần bảo đảm tính kế thừa hợp lý. Việc sáp nhập đơn vị hành chính không có nghĩa là phủ nhận hoàn toàn giá trị của hệ thống văn bản tại các đơn vị cũ. Ngược lại, nhiều văn bản đã được xây dựng công phu, đã được kiểm nghiệm trong thực tiễn và đang phát huy hiệu quả, cần được kế thừa, hiệu chỉnh, chứ không nên xóa bỏ hoàn toàn.

Thứ ba, lấy người dân và doanh nghiệp làm trung tâm trong quá trình xây dựng pháp luật. Trong mọi hoạt động quản trị nhà nước, việc lấy người dân và doanh nghiệp làm trung tâm không chỉ là một khẩu hiệu hành chính, mà phải được thể hiện rõ trong nội dung và quy trình xây dựng văn bản pháp luật.

Để hoàn thiện hệ thống văn bản quy phạm pháp luật sau sáp nhập, cần thực hiện một số giải pháp cụ thể. Trước hết, cần tổ chức một cuộc tổng rà soát hệ thống VBQPPL đang áp dụng tại các đơn vị hành chính liên quan. Trên cơ sở rà soát, chính quyền cấp huyện cần lập danh mục phân loại các văn bản theo ba nhóm: (i) văn bản tiếp tục áp dụng không cần sửa đổi; (ii) văn bản cần sửa đổi, bổ sung; (iii) văn bản cần bãi bỏ.

Thứ hai, cần xây dựng bộ tiêu chí đánh giá chất lượng thể chế sau sáp nhập. Chất lượng thể chế không thể đo bằng số lượng văn bản ban hành mà cần có các tiêu chí rõ ràng về hiệu lực, hiệu quả, tính hợp pháp, tính khả thi và tính minh bạch.

Thứ ba, cần củng cố đội ngũ làm công tác pháp chế ở địa phương. Một trong những điểm yếu cố hữu của chính quyền địa phương là năng lực pháp chế chưa được quan tâm đúng mức. Sau sáp nhập, điều này càng trở nên nghiêm trọng khi địa bàn quản lý rộng hơn, số lượng đầu mối công việc tăng lên, nhưng đội ngũ làm công tác pháp chế vẫn còn mỏng, thiếu chuyên môn hoặc kiêm nhiệm.

Cuối cùng, cần áp dụng công nghệ thông tin trong hệ thống hóa và quản lý văn bản pháp luật địa phương. Việc quản lý văn bản thủ công đang là một rào cản lớn khiến các địa phương chậm trễ trong rà soát và điều chỉnh hệ thống VBQPPL. Bạn có thể tìm hiểu thêm về vấn đề này tại https://www.quochoi.vn/ hoặc https://chinhphu.vn/.

UBND tỉnh Gia Lai vừa có chỉ đạo nhằm quản lý và sử dụng hiệu quả các trụ sở làm việc dôi dư sau khi thực hiện sắp xếp lại bộ máy hành chính. Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Nguyễn Tuấn Thanh đã ký văn bản yêu cầu các sở, ban, ngành và UBND các xã, phường thực hiện nghiêm việc quản lý, sử dụng và khai thác hiệu quả các trụ sở dôi dư này.

Các cơ quan, đơn vị phải triển khai việc sắp xếp, bố trí lại trụ sở, cơ sở vật chất sau khi sắp xếp các đơn vị hành chính, đảm bảo hoạt động thông suốt và không bị gián đoạn. Tỉnh yêu cầu các đơn vị nghiêm cấm việc bán trụ sở làm việc, cơ sở sự nghiệp công lập dôi dư để tránh thất thoát và lãng phí tài sản công. Việc xử lý các tài sản này phải tuân thủ theo quy định của Luật Quản lý, sử dụng tài sản công.

Các cơ quan, địa phương phải bố trí nhân sự để trực tiếp bảo vệ và quản lý tài sản như nhà, đất, trang thiết bị, tránh để xuống cấp hoặc hư hỏng. Sở Tài chính được giao nhiệm vụ phối hợp với các đơn vị và địa phương để rà soát và xây dựng kế hoạch xử lý tài sản một cách toàn diện và hiệu quả.

UBND tỉnh cũng nhấn mạnh rằng nếu các đơn vị thiếu cơ sở vật chất hoặc không đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ sau khi điều chuyển, sắp xếp lại trụ sở, thì được phép mua sắm bổ sung theo đúng tiêu chuẩn và định mức, hoặc sửa chữa, cải tạo cơ sở hiện có để đảm bảo điều kiện làm việc.

Tỉnh ưu tiên bố trí trụ sở và trang thiết bị cho các Trung tâm phục vụ hành chính công nhằm nâng cao chất lượng cung cấp dịch vụ công, phục vụ người dân và doanh nghiệp. Đối với phương tiện ô tô trang bị cho đơn vị hành chính cấp xã mới, UBND tỉnh yêu cầu các đơn vị tham mưu phương án điều chuyển xe từ các cơ quan, đơn vị cấp tỉnh hoặc đề xuất mua sắm mới nếu cần thiết, đảm bảo đủ điều kiện phục vụ công việc theo đúng quy định.