Hiện tượng AI ‘ngầm’ hay còn gọi là ‘shadow AI’ đang ngày càng lan rộng trong các doanh nghiệp trên toàn cầu, đặc biệt là trong các ngành ngân hàng và viễn thông. Theo một khảo sát gần đây của BCG, thực hiện trên hơn 10.600 nhân viên tại 11 quốc gia, hơn một nửa (54%) số người được hỏi cho biết họ sẽ sử dụng các công cụ AI ngay cả khi không được phép hoặc không có sự hỗ trợ chính thức từ công ty. Điều đáng chú ý là nhóm tuổi Gen Z và Millennials đang dẫn đầu xu hướng này, với 62% chấp nhận tự sử dụng AI bên ngoài hệ sinh thái của doanh nghiệp, cao hơn 19 điểm phần trăm so với các nhóm tuổi khác.

Thực trạng này đang đặt ra những thách thức lớn cho các tổ chức, đặc biệt là về quản lý rủi ro và tuân thủ quy định. Những ngành như ngân hàng và viễn thông đặc biệt dễ bị tổn thương do phải quản lý dữ liệu nhạy cảm kép, hạ tầng on-premise lạc hậu và chính sách siết chặt quá mức. Đáng nói, việc sử dụng AI không được phê duyệt đã tăng trưởng 250% chỉ trong năm qua tại các ngành này.

Về rủi ro pháp lý và tuân thủ, Nghị định 13/2023/NĐ-CP về bảo vệ dữ liệu cá nhân tại Việt Nam đã tạo ra một khung pháp lý chặt chẽ. Đặc biệt, việc chuyển dữ liệu cá nhân ra nước ngoài thông qua các công cụ AI không được kiểm soát có thể kích hoạt các điều khoản xử phạt nghiêm khắc nhất của nghị định này. Điều này đòi hỏi các tổ chức phải có những biện pháp kiểm soát và quản lý sử dụng AI một cách hiệu quả.

Các tổ chức cần chuyển từ tư duy ‘cấm đoán’ sang ‘quản lý thông minh’ để kiểm soát rủi ro mà vẫn tận dụng được tiềm năng của công nghệ. Điều này đòi hỏi sự kết hợp khéo léo giữa chính sách thông minh, công nghệ phù hợp và văn hóa tổ chức mở. Bằng cách áp dụng các giải pháp toàn diện, các doanh nghiệp có thể quản lý và kiểm soát việc sử dụng AI một cách hiệu quả.

Một số giải pháp toàn diện có thể được áp dụng bao gồm xây dựng khung chính sách ‘mở nhưng có lan can’, triển khai hạ tầng AI nội bộ tiện lợi và tạo dựng văn hóa minh bạch và đào tạo liên tục. Khung chính sách này cần bao gồm các nguyên tắc cụ thể về việc sử dụng AI trong tổ chức. Triển khai giải pháp Azure OpenAI với private endpoint hoặc self-hosted solution có thể giúp kiểm soát việc sử dụng AI trong tổ chức.

Bên cạnh đó, việc nâng cấp công nghệ hỗ trợ như Data Loss Prevention (DLP) cho AI và SIEM tích hợp AI cũng cần được quan tâm để phát hiện và ngăn chặn việc sử dụng AI không được phê duyệt. Chiến lược triển khai cần được thực hiện theo các giai đoạn, bao gồm đánh giá và lập kế hoạch, triển khai hạ tầng, đào tạo và triển khai.

Tóm lại, việc quản lý shadow AI đòi hỏi sự kết hợp giữa chính sách thông minh, công nghệ phù hợp và văn hóa tổ chức mở. Các doanh nghiệp nên bắt đầu từ việc xây dựng chính sách rõ ràng, đầu tư vào hạ tầng AI an toàn, và quan trọng nhất là nuôi dưỡng văn hóa minh bạch – nơi nhân viên cảm thấy được hỗ trợ thay vì bị trừng phạt khi sử dụng AI một cách có trách nhiệm.

Sau 15 năm triển khai, Luật An toàn thực phẩm (ATTP) đã đáp ứng được yêu cầu của công tác quản lý nhà nước về thực phẩm. Tuy nhiên, thực tiễn cho thấy một số quy định của Luật ATTP đã không còn phù hợp với yêu cầu quản lý, gây ra nhiều vướng mắc cho hoạt động sản xuất, kinh doanh thực phẩm và ảnh hưởng đến quyền lợi của người tiêu dùng. Vì vậy, việc sửa đổi Luật ATTP để phù hợp với chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước, cũng như giải quyết những vấn đề phát sinh trong thực tiễn là rất cần thiết.

Nghị quyết số 20-NQ/TW ngày 25/10/2017 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng đã nhấn mạnh nhiệm vụ hoàn thiện hệ thống quy chuẩn, tiêu chuẩn về an toàn thực phẩm, quy định về kiểm soát ATTP dựa trên đánh giá nguy cơ, quản lý rủi ro, sản xuất kinh doanh theo chuỗi, truy xuất nguồn gốc. Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số nội dung chính bao gồm sửa đổi, bổ sung một số thuật ngữ như thực phẩm bảo vệ sức khỏe, thực phẩm dinh dưỡng y học, thực phẩm dùng cho chế độ ăn đặc biệt, thực phẩm bổ sung, thực phẩm tăng cường vi chất dinh dưỡng.

Ngoài ra, dự thảo cũng sửa đổi, bổ sung một số chính sách phù hợp với thực tiễn, xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia về thực phẩm liên thông với hệ thống cơ sở dữ liệu quốc gia và chuyên ngành. Một điểm đáng chú ý trong dự thảo là việc bổ sung giao Chính phủ quy định chi tiết các chính sách này để đảm bảo tính khả thi trong quá trình triển khai trực tiếp. Dự thảo cũng đề xuất bổ sung một số hành vi nghiêm cấm khi thực hiện quảng cáo, kinh doanh trên môi trường thương mại điện tử.

Tại Đà Nẵng, việc truy xuất nguồn gốc thực phẩm đã được triển khai rộng rãi. Bà Ngô Thị Kim Thương, Giám đốc Trung tâm Kiểm nghiệm thực phẩm chuyên sâu, Tổ phó tổ Quản lý vận hành truy xuất nguồn gốc thực phẩm cho biết, đơn vị đã triển khai nhiều hoạt động quan trọng trong năm 2025, như tập huấn, hướng dẫn đảm bảo ATTP, triển khai hệ thống truy xuất nguồn gốc thực phẩm cho căn tin các trường ĐH, CĐ, bệnh viện. Đà Nẵng cũng tổ chức gian hàng truyền thông ATTP và truy xuất nguồn gốc tại các khu vực du lịch, hội chợ, triển lãm.

Hơn nữa, đội ngũ cán bộ quản lý, hộ kinh doanh thịt, trứng tại các chợ được công nhận đủ điều kiện ATTP cũng được hướng dẫn vận hành hệ thống truy xuất nguồn gốc thực phẩm. Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung Luật ATTP được kỳ vọng sẽ tạo ra một khung pháp lý phù hợp hơn với thực tiễn, giúp tăng cường quản lý và bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng.

Đà Nẵng đang tích cực triển khai các biện pháp để đảm bảo an toàn thực phẩm và truy xuất nguồn gốc thực phẩm. Việc sửa đổi Luật ATTP sẽ giúp hoàn thiện hệ thống pháp luật về an toàn thực phẩm, nâng cao hiệu quả quản lý và bảo vệ sức khỏe người tiêu dùng.

Xây dựng một danh mục đầu tư đa dạng với các tài sản không tương quan là chìa khóa giúp giảm thiểu rủi ro và tối ưu hóa lợi nhuận trong mọi chu kỳ thị trường. Tỷ phú Ray Dalio, nhà sáng lập Bridgewater Associates, một trong những quỹ đầu tư lớn nhất thế giới, đã chia sẻ về chiến lược đầu tư của mình.

Mục tiêu cuối cùng của mọi nhà đầu tư là tạo ra tăng trưởng ổn định cho tài sản, nhưng để đạt được điều đó, họ cần một chiến lược dài hạn, hướng đến lợi nhuận bền vững và khả năng chống chịu trước những biến động kinh tế. Dalio đã phát triển chiến lược mang tên ‘All-weather’, thích ứng với mọi hoàn cảnh kinh tế, đảm bảo ổn định lợi nhuận và bảo vệ vốn đầu tư.

Chiến lược này xoay quanh việc chuẩn bị cho bốn kịch bản kinh tế phổ biến: tăng trưởng cao, tăng trưởng chậm, lạm phát gia tăng và lạm phát suy giảm. Dalio nhấn mạnh rằng việc xây dựng danh mục đầu tư quan trọng hơn việc chọn tài sản yêu thích. Ông khuyến nghị nhà đầu tư cá nhân nên lựa chọn các quỹ ETF được đa dạng hóa theo từng nhóm tài sản, sau đó phân bổ theo nguyên tắc hệ thống.

Danh mục ‘All-weather’ điển hình sẽ bao gồm 30% cổ phiếu, 40% trái phiếu dài hạn, 15% trái phiếu trung hạn, 7,5% vàng và 7,5% hàng hóa khác. Điểm mấu chốt trong chiến lược này là các tài sản trong danh mục không có mối tương quan trực tiếp, do đó có khả năng bù trừ lẫn nhau khi thị trường biến động.

Cách tiếp cận này giúp giảm thiểu rủi ro tổng thể và duy trì lợi nhuận ổn định mà không cần dự đoán chính xác chu kỳ thị trường. Việc áp dụng chiến lược ‘All-weather’ vào danh mục đầu tư của bạn có thể giúp bạn đối mặt với những bất ổn kinh tế và đạt được mục tiêu tài chính dài hạn.