Trong thời đại số hóa hiện nay, trẻ em đang trở thành mục tiêu của những kẻ lừa đảo tinh vi. Những thủ thuật thao túng tâm lý được sử dụng để dẫn dắt trẻ vào bẫy lừa đảo ngày càng tăng. Để bảo vệ con cái một cách thực chất, phụ huynh cần thay đổi cách nhìn nhận và trang bị cho trẻ những kỹ năng cần thiết.

Phó giáo sư Phạm Mạnh Hà, chuyên gia ngành tâm lý học tại Khoa Khoa học và Công nghệ giáo dục, Đại học Bách khoa Hà Nội, cảnh báo rằng không đứa trẻ nào an toàn tuyệt đối trước những thủ thuật thao túng tâm lý tinh vi. Những kẻ lừa đảo thường sử dụng kịch bản tinh vi, đánh trúng vào tâm lý yếu điểm của từng đối tượng.

Có 4 thủ thuật thao túng tâm lý phổ biến mà các đối tượng thường sử dụng: ‘Tội phạm hóa’, ‘Cô lập’, ‘Khẩn cấp’, và ‘Bình thường hóa’. Những thủ thuật này được thiết kế như một kịch bản hoàn chỉnh, nhằm làm trẻ mất phương hướng, hoảng loạn, và hoàn toàn phụ thuộc vào kẻ thao túng.

Để hiểu vì sao một đứa trẻ dễ bị dẫn dắt, cần xem xét tổng thể từ đặc điểm tâm lý, hoàn cảnh gia đình đến các mối quan hệ xung quanh. Trẻ ở độ tuổi phát triển chưa có khả năng đánh giá rủi ro hoàn chỉnh, dễ tin người, nhất là khi sợ bị người lớn la mắng. Những gia đình có xung đột thường xuyên, ly hôn, hoặc khoảng cách thế hệ lớn cũng khiến trẻ khó tìm được điểm tựa tâm lý an toàn.

Ngoài ra, các mối quan hệ qua mạng, với tốc độ phát triển nhanh và sự hiện diện ảo, lại mang đến cho trẻ cảm giác được lắng nghe và thấu hiểu – thứ mà trẻ không tìm được từ người thân. Điều này làm nổi bật tầm quan trọng của việc phụ huynh cần phải gắn kết với con cái, tạo dựng mối quan hệ tin tưởng và cởi mở.

Phụ huynh cần đặc biệt lưu ý nếu trẻ có những biểu hiện như thay đổi hành vi đột ngột, lo lắng khi không dùng điện thoại, phụ thuộc quá mức vào một người bạn mới, học tập sa sút, hoặc hay nói dối, giấu diếm. Khi phát hiện những dấu hiệu này, điều quan trọng nhất là không trách phạt, không dò xét, mà cần lắng nghe với thái độ thấu hiểu.

Phụ huynh nên xây dựng kênh giao tiếp cởi mở, giúp con cảm thấy an toàn khi chia sẻ. Cần giáo dục con về quyền riêng tư cơ thể, cách nhận diện các chiêu trò thao túng, và kỹ năng nói ‘không’ với những yêu cầu bất thường. Thay vì cấm đoán, hãy đồng hành cùng con trong không gian mạng, cùng tìm hiểu các xu hướng, trò chuyện về những rủi ro một cách cởi mở.

Trong những trường hợp có dấu hiệu tâm lý kéo dài, cha mẹ nên chủ động tìm đến các chuyên gia tâm lý học đường hoặc chuyên gia giáo dục để được hỗ trợ kịp thời. Không phần mềm kiểm soát thiết bị nào có thể thay thế cho sự hiện diện thực chất của cha mẹ.

Lá chắn mạnh nhất trước những kịch bản lừa đảo tinh vi không nằm ở công nghệ, mà nằm ở chính sự kết nối tình cảm, niềm tin và đồng hành của gia đình. Cha mẹ cần phải nhận thức được tầm quan trọng của việc bảo vệ con cái trong thời đại số và sẵn sàng hành động để đảm bảo sự an toàn cho trẻ.

Trong thời gian gần đây, tại thủ đô Hà Nội, nhiều vụ việc sinh viên từ các trường đại học trở thành nạn nhân của những kẻ lừa đảo giả danh cơ quan Công an qua điện thoại. Những kẻ lừa đảo này đã sử dụng thủ đoạn tinh vi, trong đó có việc áp dụng hình thức “bắt cóc online” để tạo áp lực buộc người thân của nạn nhân phải chuyển tiền nhằm “chuộc” con em mình.

Mới đây, tại phường Ô Chợ Dừa, thành phố Hà Nội, Công an địa phương đã kịp thời ngăn chặn một vụ lừa đảo. Trong vụ việc này, kẻ giả danh Công an đã sử dụng điện thoại để đe dọa một nữ sinh, với mục đích thực hiện hành vi “bắt cóc online”. May mắn là cơ quan chức năng đã can thiệp kịp thời, giúp ngăn chặn vụ lừa đảo này xảy ra.

Những kẻ lừa đảo thường sử dụng các thông tin giả mạo và tạo ra các tình huống căng thẳng để chiếm được lòng tin của nạn nhân. Việc giả danh cơ quan Công an là một trong những thủ đoạn phổ biến của những kẻ lừa đảo, nhằm tạo ra sự tin tưởng và sợ hãi ở nạn nhân. Công an Hà Nội đã nhiều lần cảnh báo người dân về những thủ đoạn lừa đảo này và khuyến cáo mọi người cần phải cảnh giác khi nhận được các cuộc gọi từ những người lạ.

Công an phường Ô Chợ Dừa và các cơ quan chức năng khác tại Hà Nội đang tiếp tục điều tra và ngăn chặn các hoạt động lừa đảo. Đồng thời, họ cũng kêu gọi người dân nâng cao ý thức cảnh giác và không cung cấp thông tin cá nhân hoặc chuyển tiền cho những người mà mình không biết rõ.

Trong trường hợp nghi ngờ về các hoạt động lừa đảo hoặc bị lừa đảo, người dân có thể liên hệ với cơ quan Công an gần nhất hoặc gọi điện thoại đến số 111 để được hỗ trợ. Hãy luôn cảnh giác và không trở thành nạn nhân của những kẻ lừa đảo.

Công an xã Thạch Hà, tỉnh Hà Tĩnh, vừa can thiệp kịp thời một vụ lừa đảo tinh vi dưới hình thức giả danh công an, dàn cảnh ‘bắt cóc, tống tiền trực tuyến’. Nhờ sự vào cuộc nhanh chóng của cơ quan chức năng, một thiếu niên đã được bảo vệ an toàn và gia đình tránh được thiệt hại tài sản lên tới hàng trăm triệu đồng.

Ngày 26-7, anh Đ.V.T, trú tại tỉnh Lâm Đồng, đã trình báo với Công an xã Thạch Hà về việc con trai mình, cháu Đ.M.N, bị một nhóm người lạ gọi điện thông báo đang bị bắt cóc và yêu cầu gia đình chuyển khoản 250 triệu đồng để chuộc người. Trước đó, anh T. và cháu N. cùng gia đình vừa từ tỉnh Đắk Nông về quê tại xã Thạch Hà, tỉnh Hà Tĩnh chơi.

Công an xã Thạch Hà đã lập tức vào cuộc, trấn an gia đình và ngăn chặn việc chuyển tiền. Cơ quan chức năng đã phối hợp với Phòng Cảnh sát hình sự và Công an các xã, phường trên địa bàn tiến hành xác minh. Sau hơn một giờ, lực lượng chức năng đã xác định và tìm thấy cháu N. tại một khách sạn trên địa bàn phường Thành Sen, tỉnh Hà Tĩnh.

Bước đầu, cháu N. cho biết đã bị một nhóm đối tượng gọi điện, tự xưng là Công an và cáo buộc cháu liên quan đến đường dây ‘rửa tiền’. Các đối tượng yêu cầu cháu giữ bí mật, không thông báo với ai, thuê phòng khách sạn để ‘hợp tác điều tra’ và cung cấp thông tin người thân. Cháu N. đã làm theo mọi hướng dẫn của nhóm đối tượng mà không hay biết mình đang là nạn nhân của một vụ lừa đảo tinh vi.

Công an xã Thạch Hà đã kịp thời ngăn chặn vụ lừa đảo, bảo vệ an toàn cho cháu N. và ngăn chặn thiệt hại tài sản cho gia đình. Sự việc này một lần nữa cho thấy sự cần thiết của việc nâng cao cảnh giác và sự vào cuộc kịp thời của cơ quan chức năng trong việc ngăn chặn các vụ lừa đảo trên địa bàn.

Làng quê Việt Nam vốn yên bình, nhưng gần đây, tại các tỉnh giáp ranh Campuchia, hàng loạt vụ lừa đảo chiếm đoạt tài sản đã được ghi nhận với thủ đoạn giả danh công an, dàn dựng cảnh ‘bắt cóc ảo’ nhằm tống tiền người thân. Các đối tượng thường nhắm vào học sinh, sinh viên và người trẻ tuổi, lợi dụng tâm lý hoang mang để thao túng và chiếm đoạt tài sản.

Thủ đoạn của các đối tượng lừa đảo ngày càng tinh vi. Chúng bắt đầu bằng cách giả danh cán bộ công an, gọi điện thông báo cho nạn nhân rằng họ liên quan đến một vụ án ma túy hoặc rửa tiền. Sau đó, chúng yêu cầu nạn nhân tải ứng dụng ‘Zoom Workplace’ để ‘làm việc trực tuyến’, từ đó chiếm quyền kiểm soát điện thoại. Tiếp theo, chúng dẫn dụ nạn nhân đến khách sạn hoặc nhà trọ, yêu cầu giữ bí mật và không liên lạc với gia đình.

Chúng dàn dựng cảnh bị bắt giữ bằng cách ép nạn nhân chụp ảnh như bị trói, bị khống chế để gửi về cho người thân. Cuối cùng, chúng sử dụng tài khoản mạng xã hội của nạn nhân để nhắn tin, gọi điện yêu cầu chuyển tiền chuộc. Trước tình hình trên, khuyến cáo người dân cần có biện pháp phòng ngừa.

Người dân không nên làm theo hướng dẫn từ số điện thoại lạ, đặc biệt khi có yêu cầu tải ứng dụng, cung cấp thông tin cá nhân hoặc chuyển tiền. Người dân cũng không nên chuyển tiền khi chưa xác minh rõ ràng danh tính và mục đích của đối tượng. Nếu phát hiện dấu hiệu bất thường hoặc nghi ngờ bị lừa đảo, người dân cần báo ngay cho công an địa phương.

Ngoài ra, cần tăng cường tuyên truyền tại các trường học, khu dân cư, đặc biệt với học sinh trung học cơ sở và trung học phổ thông. Người dân cần cảnh giác trước mọi cuộc gọi, tin nhắn mạo danh và không để sự hoảng loạn khiến bạn trở thành nạn nhân.

Chia sẻ thông tin này đến người thân, bạn bè để cùng nhau ngăn chặn tội phạm công nghệ cao đang ngày càng tinh vi và nguy hiểm. Hãy cùng nhau nâng cao cảnh giác và bảo vệ tài sản của mình.