Thị trường lao động Việt Nam đang trải qua giai đoạn chuyển biến đáng kể khi các doanh nghiệp nỗ lực thích nghi và phục hồi sau những thách thức kinh tế. Theo Báo cáo thị trường lao động quý II/2025 do Vieclam24h công bố, trong 12 tháng qua, có tới 26,4% doanh nghiệp Việt Nam tiến hành tinh gọn bộ máy của mình. Kết quả này được rút ra từ khảo sát gần 3.000 người, bao gồm gần 2.000 lao động và gần 1.000 doanh nghiệp.

Khảo sát cho thấy thị trường lao động đang hồi phục nhưng với tốc độ chậm và tính chọn lọc cao. Mặc dù đối mặt với nhiều áp lực, các doanh nghiệp Việt Nam vẫn cố gắng duy trì hoạt động và lực lượng lao động. Các ngành như bán lẻ, sản xuất, bất động sản và xây dựng là những lĩnh vực có nhiều doanh nghiệp tiến hành tinh gọn bộ máy trong thời gian qua.

Nhìn về 6 tháng cuối năm 2025, 56,2% doanh nghiệp cho biết sẽ mở rộng quy mô nhân sự nhưng với hướng cẩn trọng và chọn lọc hơn. Các lĩnh vực được tập trung tuyển nhân sự bao gồm kinh doanh – bán hàng (54%), kỹ sư sản xuất (23%) và lao động phổ thông có tay nghề (20%). Ngược lại, nhu cầu tuyển dụng sinh viên mới tốt nghiệp và các cấp bậc quản lý cao vẫn còn khá thấp.

Dữ liệu từ khảo sát cho thấy thị trường lao động chưa phục hồi đồng đều mà đang trong giai đoạn “lọc người”, ưu tiên nhóm có thể tạo giá trị thực tế trong ngắn hạn. Điều này thể hiện sự thay đổi trong cách tiếp cận tuyển dụng và quản lý nhân sự của các doanh nghiệp.

Về phía người lao động, khảo sát cho thấy hơn 70% người tham gia từng trải qua các cảm xúc tiêu cực khi bị sa thải như lo lắng tài chính, sốc hoặc mất tinh thần. Tuy nhiên, gần 30% nhìn nhận đây là cơ hội thay đổi hoặc cảm thấy được giải thoát. Điều này cho thấy sự đa dạng trong phản ứng của người lao động trước tình huống bị sa thải.

Vieclam24h đưa ra lời khuyên cho cả doanh nghiệp và người lao động trong bối cảnh thị trường lao động hiện nay. Đối với doanh nghiệp, cần cân nhắc hệ lụy dài hạn trước quyết định cắt giảm, minh bạch và thẳng thắn, tái thiết niềm tin bằng lắng nghe và giao tiếp, cập nhật và tối ưu hóa chiến lược tuyển dụng phù hợp với kỳ vọng của người lao động, đầu tư vào đào tạo và phát triển kỹ năng, và ứng dụng công nghệ thông minh để tăng năng suất và giảm tải áp lực cho nhân sự ở lại.

Đối với người lao động, nên duy trì tư duy linh hoạt và sẵn sàng thích nghi, đầu tư phát triển kỹ năng liên tục, chủ động xây dựng thương hiệu cá nhân, không để tâm lý bất an chi phối quyết định. Ngoài ra, người lao động cũng nên tìm hiểu kỹ về doanh nghiệp và thị trường, điều chỉnh kỳ vọng tài chính thực tế và tận dụng tối đa các công cụ tìm việc để tăng cơ hội việc làm.

Công an Hà Nội đang tích cực đẩy mạnh quá trình chuyển đổi số trong toàn lực lượng, với mục tiêu chiến lược là xây dựng một mô hình điểm về công tác quản trị an ninh, trật tự trên nền tảng tư duy số. Tại hội nghị sơ kết 6 tháng đầu năm 2025 của Bộ Công an, Bộ trưởng Bộ Công an đã giao nhiệm vụ quan trọng cho Công an Hà Nội: Tiên phong và gương mẫu trong xây dựng mô hình điểm về công tác quản trị an ninh, trật tự trên nền tảng tư duy số, nhằm tạo cơ sở để nhân rộng trên cả nước.

Trung tướng Nguyễn Thanh Tùng, Giám đốc Công an TP Hà Nội, nhấn mạnh rằng chuyển đổi số đóng vai trò then chốt như một động lực chính cho sự phát triển kinh tế – xã hội, đổi mới phương thức quản trị quốc gia, giúp đất nước bứt phá trong kỷ nguyên mới. Công an Hà Nội đã triển khai phong trào ‘Bình dân học vụ số’ với mục đích nâng cao vai trò và trách nhiệm của cấp ủy, chỉ huy các cấp trong việc tổ chức và triển khai các kế hoạch của Bộ Công an.

Đại tá Nguyễn Ngọc Quyền, Phó Giám đốc Công an thành phố Hà Nội, cho biết rằng Công an thành phố đã triển khai phong trào ‘Bình dân học vụ số’ trong toàn lực lượng, thu hút hơn 7.000 cán bộ, chiến sĩ tham gia và hoàn thành khóa học. Hiện tại, Công an Hà Nội đang triển khai nhiều giải pháp chuyển đổi số toàn diện, nổi bật là Đề án Chuyển đổi số trong Công an thành phố Hà Nội giai đoạn 2025-2030. Đề án này đặt ra mục tiêu cụ thể và lộ trình rõ ràng để đẩy mạnh quá trình chuyển đổi số trong công an thành phố.

Đại tá Lê Đức Hùng, Trưởng phòng Viễn thông, Tin học và Cơ yếu, cho biết rằng Công an thành phố đang triển khai mô hình camera an ninh tích hợp AI, với kế hoạch lắp đặt 5.000 camera đến quý II/2026. Bên cạnh đó, Công an thành phố cũng đang xây dựng hệ thống Tổng đài AI (113 – 114), ứng dụng trợ lý ảo, chatbot, callbot và phần mềm ‘Hệ thống số hóa tài liệu’ có tốc độ xử lý dữ liệu lên đến 555.000 trang A4/ngày. Những giải pháp này không chỉ nâng cao hiệu quả công tác mà còn hỗ trợ tích cực cho việc quản lý và bảo đảm an ninh trật tự.

Trung tướng Nguyễn Thanh Tùng khẳng định rằng phong trào ‘Bình dân học vụ số’ không chỉ đơn thuần là một chương trình đào tạo kỹ năng, mà được xác định là một cuộc cách mạng tư duy trong toàn lực lượng Công an Hà Nội. Mỗi cán bộ, chiến sĩ cần thực hiện vai trò hạt nhân lan tỏa, không chỉ tự học mà còn phải hướng dẫn, hỗ trợ đồng đội và người dân, đặc biệt là người cao tuổi, người yếu thế, trong việc tiếp cận các dịch vụ công trực tuyến. Qua đó, góp phần xây dựng một nền tảng số vững chắc cho công tác an ninh, trật tự, và phục vụ hiệu quả cho sự phát triển của thành phố và cả nước.

Nhìn chung, Công an Hà Nội đang tích cực và quyết liệt trong việc đẩy mạnh chuyển đổi số, với nhiều giải pháp và hoạt động thiết thực. Qua đó, không chỉ hoàn thành nhiệm vụ được giao mà còn góp phần xây dựng hình ảnh và uy tín của lực lượng công an trong lòng người dân, tạo nền tảng vững chắc cho sự phát triển an toàn và bền vững của thành phố Hà Nội.

Chuyển đổi số đang trở thành yếu tố quan trọng đối với sự tồn tại và phát triển của các doanh nghiệp, đặc biệt trong bối cảnh cuộc Cách mạng Công nghiệp lần thứ tư đang diễn ra mạnh mẽ. Tuy nhiên, việc ứng dụng công nghệ vào hoạt động sản xuất và kinh doanh vẫn còn nhiều thách thức, đặc biệt là đối với các doanh nghiệp vừa và nhỏ. Một trong những điểm nghẽn quan trọng mà các doanh nghiệp đang phải đối mặt là vấn đề nhân lực.

Ông Phạm Đức Nghiệm, Phó Cục trưởng Cục Khởi nghiệp và Doanh nghiệp công nghệ (Bộ Khoa học và Công nghệ), cho rằng nhiều doanh nghiệp nhỏ và siêu nhỏ đang gặp khó khăn trong việc tìm kiếm và áp dụng công nghệ phù hợp. Họ thường thiếu vốn để đầu tư vào công nghệ và không có người đủ trình độ để vận hành các hệ thống công nghệ mới. Điều này tạo ra một rào cản lớn cho việc chuyển đổi số trong các doanh nghiệp nhỏ.

Để hỗ trợ các doanh nghiệp vượt qua rào cản này, các chuyên gia cho rằng cần triển khai cơ chế ‘chuyển đổi từng bước’. Thay vì thay đổi toàn bộ quy trình cùng lúc, các doanh nghiệp có thể bắt đầu từ những nghiệp vụ dễ áp dụng như hóa đơn điện tử, kế toán online, quản lý bán hàng… Việc này sẽ giúp các doanh nghiệp dần dần thích ứng với công nghệ và giảm thiểu rủi ro.

Bên cạnh đó, việc phối hợp giữa Nhà nước, doanh nghiệp công nghệ và các tổ chức giáo dục để tổ chức các chương trình đào tạo thực hành, học online, cấp chứng chỉ… là rất cần thiết. Điều này sẽ giúp nâng cao kỹ năng số của người lao động và đáp ứng nhu cầu của các doanh nghiệp.

Theo Phó Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Thị Minh Tân, Giám đốc Viện Nghiên cứu và Phát triển Ứng dụng các hợp chất thiên nhiên, Đại học Bách khoa Hà Nội, Nhà nước nên tạo ra một số chương trình trọng điểm, có kinh phí và lựa chọn nhà cung cấp dịch vụ đào tạo qua đấu thầu để doanh nghiệp tư nhân có khả năng thiết kế những khóa học, chương trình học bổ sung và phổ thông hóa các kỹ năng mới cho người yếu thế trong thị trường việc làm mới.

Một yếu tố quan trọng khác là cần khuyến khích doanh nghiệp công nghệ tham gia phát triển giải pháp công nghệ thân thiện với người dùng. Các phần mềm phải dễ sử dụng, giao diện đơn giản, thậm chí tích hợp tính năng điều khiển bằng giọng nói để người lao động phổ thông cũng có thể làm quen nhanh chóng.

Dự báo khoảng 70% công việc truyền thống tại Việt Nam sẽ chịu ảnh hưởng đáng kể từ sự phát triển của Trí tuệ nhân tạo (AI) trong thập kỷ tới. Các nhà cung cấp giải pháp công nghệ nhận định, AI sẽ là công nghệ chủ đạo định hình tương lai hoạt động doanh nghiệp tại Việt Nam trong 5-10 năm tới.

Để hình thành nguồn lực mới, doanh nghiệp cần xây dựng lộ trình chuyển đổi số có lồng ghép yếu tố phát triển con người; doanh nghiệp và người lao động cần đầu tư vào học tập và nâng cao kỹ năng số. Việc xây dựng một hệ sinh thái nhân lực thích ứng công nghệ không chỉ dựa vào nỗ lực riêng của doanh nghiệp mà giáo dục đại học chính là mắt xích đầu tiên góp phần định hình tư duy, nền tảng tri thức và thái độ nghề nghiệp cho người lao động tương lai.

Nhân lực không thể tách rời tổng thể các yếu tố như cấu trúc nền kinh tế, định hướng chính sách vĩ mô và năng lực hấp thụ công nghệ của doanh nghiệp. Chất lượng nguồn nhân lực chịu tác động trực tiếp từ cách mà nền kinh tế được tổ chức, điều tiết và định hướng phát triển.

Muốn hình thành một lực lượng lao động phù hợp với thời đại công nghệ, cần đồng bộ giữa chính sách phát triển nhân lực và các chính sách kinh tế-công nghệ. Điều này sẽ giúp tạo ra một môi trường hỗ trợ全面 cho việc chuyển đổi số và phát triển bền vững.