Cảnh báo về thủ đoạn lừa đảo ‘bắt cóc online’ nhắm vào học sinh, sinh viên và những người có trình độ

Mới đây, Phòng Cảnh sát hình sự, Công an TP Hồ Chí Minh đã phát đi cảnh báo về một thủ đoạn lừa đảo mới gọi là ‘bắt cóc online’, nhắm vào học sinh, sinh viên và những người có trình độ. Theo đó, các đối tượng lừa đảo thường tiếp cận nạn nhân thông qua tin nhắn, cuộc gọi hoặc video call, giả danh là cán bộ Công an đang xử lý một vụ án liên quan đến nạn nhân.

Quá trình lừa đảo diễn ra tinh vi khi các đối tượng yêu cầu nạn nhân ‘hợp tác điều tra’ bằng cách rời khỏi nơi ở, đến thuê một phòng khách sạn hay nhà nghỉ ở yên một chỗ. Sau đó, chúng chiếm đoạt tài khoản Zalo, Facebook và yêu cầu nạn nhân không nghe điện thoại, không liên lạc với bất kỳ ai, kể cả người thân.

Nạn nhân sau khi bị cô lập hoàn toàn sẽ làm theo mọi chỉ dẫn của kẻ lừa đảo. Chúng điều khiển từ xa, yêu cầu nạn nhân thực hiện các hành vi phục vụ cho âm mưu đòi tiền chuộc từ gia đình.

Thượng tá Lê Duy Sâm, Phó trưởng Phòng Cảnh sát hình sự, Công an TP Hồ Chí Minh cho biết, cần phải hiểu rõ rằng Công an không làm việc qua mạng xã hội, không yêu cầu công dân chuyển tiền để phục vụ điều tra. Nếu ai đó gọi điện mạo danh cán bộ Công an, Viện Kiểm sát, yêu cầu cài phần mềm, chuyển tiền, thuê khách sạn… thì chắc chắn là lừa đảo.

Học sinh, sinh viên, người trẻ cần trang bị cho mình kỹ năng nhận diện chiêu trò lừa đảo, cảnh giác cao độ trước mọi yêu cầu bất thường qua mạng.

Trong vài tháng gần đây, cơ quan Công an đã phát hiện và giải cứu nhiều vụ lừa đảo ‘bắt cóc online’. Điều đáng nói, nạn nhân phần lớn là sinh viên các trường đại học, cao đẳng, những người có trình độ, sử dụng công nghệ thành thạo, nhưng lại thiếu kỹ năng phản ứng trước các hành vi lừa đảo không phải là mới.

Cụ thể, vào ngày 5/7, một sinh viên L.T.K.Y. (SN 2004) nhận được cuộc gọi điện thoại tự xưng nhân viên giao hàng Shopee yêu cầu kết bạn Zalo. Sau đó, một người mặc sắc phục Công an gọi video vào Zalo nói Y. liên quan đường dây ma túy và rửa tiền. Người này yêu cầu Y. cài phần mềm ‘Zoom Workplace’ và đăng nhập theo mã riêng để ‘làm việc nội bộ’. Quá trình ‘làm việc’, các đối tượng biết Y. muốn đi du học Mỹ nên yêu cầu em chuyển khoản tổng cộng hơn 800 triệu đồng vào tài khoản ngân hàng chúng chỉ định để ‘chứng minh tài chính’.

Trước đó, vào ngày 11/5, Phòng Cảnh sát hình sự đã giải cứu một nam sinh (SN 2007) cũng bị ‘bắt cóc online’ tại một khách sạn, gia đình em đã chuyển khoản 200 triệu đồng cho nhóm lừa đảo để chuộc. Ngày 26/6, Phòng Cảnh sát hình sự cũng giải cứu một nam sinh (SN 2006), em này đã chuyển khoản 51 triệu đồng đến tài khoản ngân hàng do nhóm lừa đảo chỉ định trước khi được giải cứu.

Chuyên gia cảnh sát hình sự khuyến cáo người dân cần tỉnh táo và cẩn trọng khi nhận được các cuộc gọi lạ, đặc biệt là những yêu cầu chuyển tiền hoặc cung cấp thông tin cá nhân. Người dân cần trực tiếp đến cơ quan Công an để được hỗ trợ và giải quyết khi gặp phải các tình huống tương tự.

Công an tỉnh Phú Thọ vừa thực hiện lệnh bắt tạm giam đối với Đỗ Đông Hưng, 39 tuổi, và 6 cá nhân khác liên quan đến một đường dây tội phạm chuyên lừa đảo chiếm đoạt tài sản. Các bị can còn lại gồm Phan Bá Huỳnh, 32 tuổi; Nguyễn Hải Long, 24 tuổi; Nguyễn Văn Chung, 32 tuổi (cùng quê Thái Nguyên); Bùi Văn Hưng, 24 tuổi, quê Bắc Ninh; Trịnh Thị Thu Uyên, 34 tuổi, quê Đồng Nai; Nguyễn Hồng Phi, 24 tuổi, quê Nghệ An.

Cùng ngày, cơ quan chức năng cũng triệu tập 2 nghi can là Phạm Thị Huyền Trang, 16 tuổi, quê Hải Phòng và Lương Thị Liệu, 18 tuổi, quê Bắc Ninh để làm rõ hành vi liên quan.

Theo kết quả điều tra, đường dây lừa đảo này bao gồm khoảng 25-30 người Việt Nam do Đỗ Đông Hưng lãnh đạo, hoạt động tại khu vực Phnom Penh, Campuchia. Nhóm này chuyên sử dụng các ứng dụng như ‘Tình yêu 2.1’, ‘Kết nối yêu thương’ để lừa đảo người trong nước. Hưng đã phân công nhiệm vụ cho từng thành viên trong nhóm và trả lương khác nhau.

Nhóm ‘cào khách’ chịu trách nhiệm làm quen, kết bạn qua mạng xã hội với phụ nữ trung niên, sống đơn thân. Chúng thường sử dụng tài khoản Telegram giả danh người đàn ông thành đạt, có ngoại hình ưa nhìn để dễ tiếp cận. Sau khi tạo dựng mối quan hệ tình cảm, chúng bắt đầu lôi kéo nạn nhân tham gia hoạt động đầu tư, quay số trúng thưởng, đặt cược trực tuyến. Ban đầu, chúng sẽ chuyển tiền lãi để dụ ‘con mồi’ nạp thêm tiền.

Tiếp theo, nhóm ‘giết khách’ sẽ tiếp nhận thông tin của nạn nhân từ nhóm ‘cào khách’ để thực hiện các thao tác kỹ thuật khiến họ không thể rút tiền. Đồng thời, chúng đưa ra các yêu cầu nộp thêm phí nếu muốn rút tiền lãi để từ đó dẫn dụ, ‘móc sạch tiền’ của nạn nhân. Khi con mồi cạn kiệt tài chính, chúng cắt đứt liên lạc, xóa dấu vết.

Từ các tài liệu trinh sát thu thập được, ngày 16/7, Phòng Cảnh sát hình sự đã triển khai các tổ công tác tại nhiều tỉnh thành để truy xét. Bước đầu, công an xác định ổ nhóm này đã lừa đảo, chiếm đoạt hàng trăm triệu đồng của nạn nhân.

Công an đề nghị các nghi phạm còn lại trong đường dây lừa đảo đến Phòng cảnh sát hình sự đầu thú, hưởng sự khoan hồng.

Bộ Công an đã và đang triển khai nhiều biện pháp để nâng cao nhận thức của người dân về các thủ đoạn lừa đảo trên mạng. Một trong những nỗ lực đáng chú ý là việc gửi tin nhắn định kỳ hàng tuần đến người dân, cung cấp thông tin cảnh báo về các phương thức lừa đảo mới xuất hiện trên không gian mạng.

Ngoài ra, Cục cũng đã thiết lập một trang web riêng biệt, chuyên cung cấp thông tin cập nhật và hướng dẫn người dân cách nhận diện tin giả, tin sai sự thật. Thông qua trang web này, người dân có thể tiếp cận kiến thức cần thiết để phân biệt thông tin đúng và sai, từ đó nâng cao sự cảnh giác trước những hành vi lừa đảo. Đồng thời, cơ quan chức năng cũng tích cực phối hợp để chuyển các trường hợp tin giả, tin sai sự thật đến cơ quan có thẩm quyền xử lý theo quy định pháp luật.

Ông Lê Quang Tự Do nhấn mạnh rằng, trong bối cảnh công nghệ đang phát triển nhanh chóng, việc ứng phó với những thách thức trên không gian mạng đòi hỏi sự nỗ lực không ngừng. Tuy nhiên, để đạt được hiệu quả cao trong công tác phòng chống lừa đảo, cần có sự phối hợp đồng bộ và tích cực từ các cơ quan báo chí. Sự vào cuộc của cơ quan báo chí sẽ giúp người dân nâng cao nhận thức, hình thành sức đề kháng trước những hành vi lừa đảo, từ đó xây dựng một môi trường mạng an toàn và lành mạnh cho tất cả mọi người. Ông kêu gọi sự tham gia tích cực của các cơ quan báo chí trong công tác tuyên truyền, giúp người dân nhận diện và cảnh giác trước các thủ đoạn lừa đảo trên mạng.

Như vậy, với sự chung tay của cơ quan chức năng và các cơ quan báo chí, việc nâng cao nhận thức của người dân về các thủ đoạn lừa đảo trên mạng sẽ trở nên hiệu quả hơn. Người dân cần tích cực tiếp cận và tiếp nhận những thông tin hữu ích từ các nguồn tin cậy, để bảo vệ mình trước những mối đe dọa trên không gian mạng. Cùng với đó, sự phối hợp chặt chẽ giữa các bên liên quan sẽ góp phần xây dựng một không gian mạng an toàn, tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của công nghệ và kinh tế.

Thời gian gần đây, các đối tượng xấu đã lợi dụng việc sắp xếp tổ chức hành chính và vận hành chính quyền địa phương hai cấp để thực hiện các hoạt động lừa đảo chiếm đoạt tài sản và xuyên tạc chính sách. Những thủ đoạn lừa đảo này nhắm vào tâm lý bỡ ngỡ và lo sợ mất quyền lợi của người dân, từ đó gây ra những hậu quả nghiêm trọng.

Một trong những thủ đoạn phổ biến mà các đối tượng xấu sử dụng là giả danh cảnh sát khu vực, cán bộ hộ tịch của xã/phường mới, gọi điện từ số di động hoặc tổng đài ảo, thông báo về thay đổi bộ máy hành chính và yêu cầu người dân cập nhật thông tin. Các đối tượng thường gửi đường dẫn hoặc ứng dụng VNeID, dịch vụ công giả mạo có chứa mã độc để chiếm quyền điều khiển thiết bị, đánh cắp dữ liệu cá nhân và tiền trong tài khoản ngân hàng của nạn nhân. Người dân cần phải cực kỳ thận trọng khi nhận được những cuộc gọi hoặc thông tin tương tự.

Ngoài ra, tình trạng giả danh cán bộ thuế cũng xuất hiện, dẫn dụ người dân cung cấp thông tin để “cập nhật dữ liệu” sau hợp nhất hành chính. Cục Thuế đã khẳng định không yêu cầu tổ chức, doanh nghiệp hay hộ kinh doanh nộp căn cước công dân, giấy phép đăng ký kinh doanh hoặc giấy chứng nhận đăng ký thuế để cập nhật thông tin. Người dân cần kiểm tra thông tin chính xác từ các nguồn tin cậy để tránh bị lừa đảo.

Bên cạnh đó, các đối tượng xấu còn giả danh nhân viên Điện lực để yêu cầu khách hàng cung cấp thông tin cá nhân nhằm lừa đảo, chiếm đoạt tài sản. Ngay khi phát hiện thủ đoạn này, ngành Điện lực đã khuyến cáo người dân tuyệt đối không cung cấp thông tin cá nhân hoặc truy cập đường link lạ qua điện thoại, tin nhắn. Sự cảnh giác và tỉnh táo của người dân là chìa khóa để phòng tránh những trò lừa đảo này.

Về mặt chính trị, việc sáp nhập các đơn vị hành chính là chủ trương chiến lược của Đảng và Nhà nước nhằm tinh gọn bộ máy, nâng cao hiệu quả quản lý và tạo nền tảng phát triển bền vững cho địa phương và đất nước. Tuy nhiên, trên nhiều trang mạng thù địch và của các phần tử cơ hội, phản động xuất hiện nhiều bài viết, luận điệu xuyên tạc, kích động dư luận. Các thế lực thù địch không ngừng công kích nền tảng tư tưởng của Đảng, xuyên tạc chủ trương tinh gọn bộ máy, nhằm chia rẽ nội bộ và phá hoại khối đại đoàn kết toàn dân.

Để công tác tinh gọn bộ máy đạt hiệu quả tối ưu, chính quyền địa phương hai cấp hoạt động hiệu lực, việc định hướng thông tin và phản bác các luận điệu xuyên tạc của thế lực thù địch, phản động, cơ hội chính trị là nhiệm vụ trọng tâm. Người dân cần có cái nhìn đúng đắn và sâu sắc về chủ trương này, cũng như tích cực tham gia đấu tranh chống lại các hoạt động xuyên tạc và lừa đảo.

Mỗi người dân cần tỉnh táo nhận diện và chủ động đấu tranh phòng, chống các hoạt động lừa đảo và xuyên tạc chính sách. Tuyệt đối không chia sẻ thông tin xấu độc, sai sự thật hoặc chưa được kiểm chứng, đặc biệt là những nội dung từ các đối tượng lợi dụng danh nghĩa “phản biện” hay “dân chủ” để chống phá Đảng, Nhà nước và Nhân dân. Sự tham gia tích cực của người dân sẽ giúp xây dựng một xã hội an toàn và phát triển.

Cuối cùng, việc tỉnh táo nhận diện và chủ động đấu tranh sẽ giúp người dân tránh được các hoạt động lừa đảo và xuyên tạc chính sách, đồng thời đóng góp vào sự thành công của chủ trương tinh gọn bộ máy. Người dân cần tiếp cận thông tin một cách có chọn lọc và chỉ dựa vào các nguồn tin cậy, chính thống từ chính phủ và các cơ quan chức năng có thẩm quyền.