Hàng trăm tấn thanh long, ớt, đậu bắp của Việt Nam hiện đang bị mắc kẹt tại các kho lạnh do không thể xuất khẩu sang Liên minh châu Âu (EU) vì vướng mắc về thủ tục cấp giấy chứng nhận an toàn thực phẩm. Sự chậm trễ này xuất phát từ việc chuyển đổi trách nhiệm cấp phép từ Bộ Nông nghiệp và Môi trường sang Sở An toàn thực phẩm các địa phương từ ngày 1-7-2025, theo Thông tư 12/2025/TT-BNNMT.

Thông tư này quy định về việc chuyển giao trách nhiệm cấp giấy chứng nhận an toàn thực phẩm cho sản phẩm có nguồn gốc thực vật xuất khẩu từ Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn sang Sở An toàn thực phẩm tại các địa phương. Tuy nhiên, Sở An toàn thực phẩm tại nhiều địa phương, trong đó có Sở An toàn thực phẩm TPHCM, cho biết họ chưa có đủ căn cứ pháp lý để cấp giấy chứng nhận này do sự không rõ ràng trong quy định pháp luật.

Tình trạng này đã gây ra tình trạng tê liệt trong việc xuất khẩu hàng hóa của các doanh nghiệp Việt Nam. Từ đầu tháng 7 đến nay, nhiều lô hàng như thanh long, ớt, đậu bắp bị mắc kẹt và không thể xuất khẩu sang EU do thiếu giấy chứng nhận an toàn thực phẩm. Hiệp hội Hồ tiêu và Cây gia vị Việt Nam cho biết có khoảng 250 tấn hàng gia vị trị giá 2,4 triệu USD đang chờ cấp phép.

Đặc biệt, tại tỉnh Bình Thuận, hàng trăm tấn thanh long xuất khẩu đang bị hư hỏng do thời gian lưu kho quá lâu. Điều này không chỉ gây thiệt hại trực tiếp cho doanh nghiệp mà còn ảnh hưởng đến uy tín và thương hiệu của họ.

Trước đây, trách nhiệm cấp giấy chứng nhận an toàn thực phẩm cho sản phẩm có nguồn gốc thực vật xuất khẩu thuộc về Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn. Tuy nhiên, với quy định mới, trách nhiệm này được chuyển về cho địa phương quản lý. Trong khi đó, cơ quan chức năng tại địa phương chưa sẵn sàng để thực hiện nhiệm vụ mới này.

Trong hội nghị tổ chức ngày 29-7 giữa Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) với các địa phương, vấn đề cấp phép vẫn chưa được giải quyết. Các cơ quan chức năng cần đảm bảo rằng việc thay đổi trong hệ thống quản lý không ảnh hưởng đến hoạt động của doanh nghiệp.

Phân định trách nhiệm và sửa chữa văn bản là việc nội bộ của các đơn vị được Chính phủ giao nhiệm vụ và không nên để việc này kéo dài gây hậu quả cho doanh nghiệp. Câu chuyện này đặt ra yêu cầu về nguyên tắc “trong suốt về mặt kỹ thuật” trong quản lý nhà nước, nhằm đảm bảo sự minh bạch và hiệu quả trong quá trình cấp phép và quản lý.

Mỹ vừa công bố quyết định áp thuế 20% đối với toàn bộ hàng hóa xuất khẩu từ Việt Nam, một động thái thu hút sự chú ý trong bối cảnh kinh tế toàn cầu đang trải qua nhiều biến động. Việt Nam hiện nổi lên là một trong những quốc gia xuất khẩu hàng hóa hàng đầu, với các mặt hàng chủ lực gồm dệt may, da giày, và điện tử. Mức thuế mới được Mỹ áp dụng được xem là một bước tăng đáng kể so với các mức thuế trước đây. Điều này đặt ra những câu hỏi về tác động của quyết định này đối với nền kinh tế Việt Nam cũng như mối quan hệ thương mại giữa hai nước.

Không chỉ Việt Nam, một số quốc gia khác cũng bị Mỹ áp thuế. Tuy nhiên, mức thuế 20% được đánh giá là khá cao so với các nước khác như Nhật Bản, Hàn Quốc, và Campuchia. Nhật Bản và Hàn Quốc, những đối tác thương mại quan trọng của Mỹ trong khu vực, hiện đang chịu mức thuế thấp hơn. Campuchia, một quốc gia láng giềng của Việt Nam, cũng được hưởng mức thuế ưu đãi trong một số lĩnh vực. Điều này dẫn đến câu hỏi về lý do tại sao Việt Nam lại bị áp mức thuế mạnh hơn so với các nước khác?

Một số chuyên gia cho rằng quyết định này có thể bắt nguồn từ việc Mỹ muốn điều chỉnh lại chính sách thương mại với các nước châu Á, trong bối cảnh có những lo ngại về việc Trung Quốc và các nước khác đang thực hiện các hoạt động thương mại không công bằng. Tuy nhiên, các chuyên gia cũng cảnh báo rằng mức thuế mới có thể ảnh hưởng tiêu cực đến xuất khẩu của Việt Nam, đặc biệt là trong các ngành công nghiệp chủ lực. Điều này có thể dẫn đến giảm tăng trưởng kinh tế và tạo ra những thách thức cho các doanh nghiệp Việt Nam trong việc duy trì hoạt động xuất khẩu.

Mỹ và Việt Nam đã duy trì một mối quan hệ thương mại tương đối tốt trong những năm gần đây. Tuy nhiên, quyết định áp mức thuế 20% lên hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam có thể làm căng thẳng mối quan hệ này. Việt Nam đang nổi lên là một trong những nền kinh tế phát triển nhanh nhất ở châu Á, và đang tiến gần đến top 30 nền kinh tế lớn nhất thế giới. Tuy nhiên, với mức thuế mới từ Mỹ, Việt Nam sẽ phải đối mặt với những thách thức không nhỏ trong việc duy trì tốc độ tăng trưởng kinh tế.

Trong bối cảnh hiện nay, các doanh nghiệp xuất khẩu của Việt Nam cần phải nhanh chóng thích nghi với những thay đổi trong chính sách thương mại của Mỹ. Việc tìm kiếm các thị trường xuất khẩu mới và đa dạng hóa sản phẩm xuất khẩu sẽ là chìa khóa giúp Việt Nam giảm thiểu tác động tiêu cực từ mức thuế mới. Bên cạnh đó, việc加强 mối quan hệ thương mại và đầu tư giữa Việt Nam và Mỹ cũng sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc giải quyết những thách thức trong thời gian tới.

Cuối cùng, sự kiện Mỹ áp thuế 20% lên hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam một lần nữa nhấn mạnh tầm quan trọng của việc theo dõi và đánh giá các chính sách thương mại quốc tế. Trong một thế giới kinh tế toàn cầu hóa, các quốc gia cần phải liên tục thích nghi và điều chỉnh chính sách để phù hợp với những thay đổi không ngừng.