Trong quá trình thực hiện sáp nhập đơn vị hành chính tại tỉnh Hà Tĩnh, một tình trạng nghịch lý đã được ghi nhận. Mặc dù toàn tỉnh đang dư thừa 283 biên chế công chức, nhưng vẫn có 30 xã đang thiếu công chức chuyên môn. Sự mất cân đối này gây ra áp lực đáng kể cho hoạt động của chính quyền và dịch vụ hành chính công tại nhiều địa phương.

Tình trạng thiếu công chức chuyên môn đang diễn ra nghiêm trọng tại nhiều xã. Ví dụ điển hình như tại xã Đông Kinh, nơi được hình thành từ việc sáp nhập ba xã Thạch Kênh, Thạch Liên và Ích Hậu, đang thiếu 8 công chức chuyên môn. Trong khi đó, đội ngũ cán bộ bán chuyên trách tại đây dự kiến sẽ dư khoảng 15 người. Chủ tịch UBND xã Đông Kinh, ông Trần Hữu Nghĩa, bày tỏ lo ngại rằng nếu không có sự bổ sung nhân sự cần thiết, việc thiếu công chức sẽ gây ra gián đoạn cho hoạt động của Trung tâm phục vụ hành chính công.

Tương tự, tại xã Thạch Xuân, Bí thư Đảng ủy Nguyễn Bá Hà cho biết, xã đang đối mặt với tình trạng thiếu người nhưng không được quyền điều chuyển do khung vị trí việc làm đã được cấp trên phê duyệt.

Theo Sở Nội vụ Hà Tĩnh, tỉnh đang áp dụng khung biên chế tạm thời theo Văn bản 09/CV-BCĐ ngày 30.5.2025. Toàn tỉnh hiện cần 2.661 biên chế nhưng thực tế đã có 2.944 người. Trong khi 39 xã dôi dư, 30 xã khác lại thiếu nghiêm trọng. Những thiếu hụt này tập trung chủ yếu ở các vị trí chuyên môn then chốt như chuyển đổi số, công nghệ thông tin, khoa học công nghệ, xây dựng, quy hoạch, đo đạc, tài chính – kế toán. Nhiều công chức sau sáp nhập chưa kịp thích ứng, tâm lý chưa ổn định dẫn đến hiệu quả công việc giảm sút, ảnh hưởng đến tiến độ giải quyết thủ tục hành chính cho người dân.

Trước tình hình trên, UBND tỉnh và Sở Nội vụ đã triển khai các giải pháp cấp thiết nhằm khắc phục tình trạng này. Các giải pháp bao gồm ủy quyền, phân cấp một số nội dung quản lý để cấp xã chủ động bố trí và điều động nhân sự; tăng cường tập huấn, đào tạo nâng cao trình độ chuyên môn, tinh giản những công chức yếu năng lực, không hoàn thành nhiệm vụ; sắp xếp lại nhân sự giữa các bộ phận, phân công đúng sở trường và chuyên môn; tiếp nhận công chức từ xã, phường thừa sang nơi thiếu; bổ sung nguồn từ viên chức cấp tỉnh, người hoạt động không chuyên trách và đội viên Đề án 500 theo Nghị định 170/2025/NĐ-CP.

Ông Trịnh Văn Ngọc, Giám đốc Sở Nội vụ Hà Tĩnh, cho biết ngành đang tiếp tục rà soát số lượng công chức để tham mưu phương án điều động hợp lý. Chủ tịch UBND tỉnh cũng đã chỉ đạo điều động từ nơi thừa sang nơi thiếu, nhằm bảo đảm bộ máy hoạt động thông suốt và nâng cao chất lượng phục vụ người dân.

Hiện tại, tỉnh Hà Tĩnh đang nỗ lực giải quyết tình trạng thiếu hụt công chức chuyên môn tại các xã. Qua đó, mục tiêu cuối cùng là đảm bảo hoạt động chính quyền và dịch vụ hành chính công được duy trì thông suốt, hiệu quả, đáp ứng nhu cầu của người dân và yêu cầu phát triển của địa phương.

Sau ba tuần triển khai mô hình chính quyền địa phương hai cấp, các trung tâm phục vụ hành chính công tại tỉnh Quảng Ngãi đã phần nào khắc phục những khó khăn ban đầu, từng bước giải quyết thủ tục hành chính một cách nhịp nhàng và thông suốt. Hạ tầng số chính là giải pháp then chốt giúp mô hình này phát huy hiệu quả.

Trong số các xã, phường được triển khai, xã Nghĩa Giang là một điển hình. Tại đây, anh Ngô Linh Ty đang hỗ trợ vợ khai báo thông tin để đăng ký kinh doanh. Anh Ty cho biết, trước đây muốn đăng ký kinh doanh phải lên tỉnh, nhưng giờ đây có thể đăng ký tại xã, giúp anh và nhiều người thuận lợi hơn trong thủ tục hành chính.

Đáng chú ý, xã Nghĩa Giang là một trong số 24 xã, phường ở tỉnh Quảng Ngãi từng bị Trung ương nhắc nhở và yêu cầu UBND tỉnh Quảng Ngãi kiểm tra, báo cáo vì không phát sinh hồ sơ thủ tục hành chính trong bốn ngày đầu tháng 7. Tuy nhiên, bà Lê Thị Mỹ Nương, Phó Giám đốc Trung tâm phục vụ hành chính công xã Nghĩa Giang, cho biết rằng ngày đầu tiên vận hành chính quyền hai cấp, trung tâm đã tiếp nhận và xử lý trực tiếp 16 hồ sơ giải quyết thủ tục hành chính.

Bà Nương cũng cho biết rằng trong những ngày đầu, hệ thống phần mềm vẫn còn những trục trặc, chưa thông suốt. Tuy nhiên, đến ngày 6/7, mọi thủ tục đã cơ bản ổn định để trung tâm giải quyết hồ sơ cho người dân trên cổng dịch vụ công.

Thực tế, kể từ khi thực hiện mô hình chính quyền địa phương hai cấp, Trung tâm phục vụ hành chính công chính là mấu chốt để giải quyết thủ tục hành chính cho nhân dân trên địa bàn các xã, phường, đặc khu. Những ngày đầu, các trung tâm này, nhất là ở những vùng sâu, vùng xa, còn những khó khăn về hạ tầng giao thông, hạ tầng số, việc sử dụng phần mềm khai báo trên cổng dịch vụ công quốc gia còn bỡ ngỡ, lúng túng.

Sau khi hợp nhất tỉnh Quảng Ngãi và Kon Tum, tỉnh Quảng Ngãi (mới) có 96 đơn vị hành chính cấp xã, gồm 9 phường, 86 xã và 1 đặc khu Lý Sơn. Để mô hình chính quyền hai cấp đi vào hoạt động hiệu quả, lãnh đạo tỉnh Quảng Ngãi chỉ đạo các xã, phường, đặc khu thành lập Trung tâm phục vụ hành chính công cấp tỉnh, cấp xã.

Ông Nguyễn Thanh Hoài, Phó Giám đốc phụ trách Trung tâm phục vụ hành chính công tỉnh Quảng Ngãi, cho biết rằng đến nay, sau ba tuần vận hành, các hoạt động giải quyết thủ tục hồ sơ của nhân dân đã cơ bản thông suốt.

Việc vận hành mô hình chính quyền địa phương hai cấp gắn với đẩy mạnh xây dựng chính quyền số, chuyển đổi số là xu thế tất yếu. Đây cũng là cơ hội để tổ chức bộ máy chính quyền hai cấp hoạt động hiệu lực, hiệu quả, tạo ra những đột phá trong quản lý nhà nước, thúc đẩy kinh tế – xã hội phát triển nhanh và bền vững, nâng cao toàn diện đời sống vật chất và tinh thần của Nhân dân.