Cục Di sản Văn hóa (Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch) vừa có văn bản gửi các địa phương yêu cầu tăng cường các biện pháp bảo vệ và phòng chống nguy cơ trộm cắp hiện vật tại các bảo tàng và di tích. Điều này nhằm đảm bảo an toàn cho các di sản văn hóa, di tích và hiện vật có giá trị cao đang được lưu giữ và trưng bày tại các bảo tàng và di tích trên toàn quốc.

Tình trạng mất cắp hiện vật, bao gồm cả những hiện vật và cổ vật có giá trị cao, đã liên tục được các cơ quan quản lý Nhà nước cảnh báo trong thời gian gần đây. Nhiều vụ việc mất cắp đã được phát hiện tại một số bảo tàng và di tích, gây lo ngại cho công chúng và làm nổi bật lên việc cần tăng cường các biện pháp bảo vệ và phòng ngừa. Trước tình hình đó, Cục Di sản Văn hóa đã yêu cầu các địa phương rà soát lại các phương án và biện pháp phòng chống đối với nguy cơ trộm cắp hiện vật. Đồng thời, các bảo tàng và di tích cũng được yêu cầu tăng cường chủ động ứng phó với tình hình thiên tai và khí hậu diễn biến phức tạp, bất thường, tiềm ẩn nguy cơ rủi ro đối với việc giữ gìn và bảo vệ di sản văn hóa, di tích, bảo tàng và hiện vật.

Cục Di sản Văn hóa đề nghị các địa phương thực hiện một số biện pháp cụ thể để tăng cường bảo vệ và phòng chống nguy cơ trộm cắp hiện vật. Trong đó, việc tăng cường rà soát các phương án và biện pháp phòng chống thiên tai, cháy, nổ và trộm cắp là rất quan trọng. Các bảo tàng và di tích cần kiểm tra, bảo dưỡng và duy trì thường xuyên trang thiết bị kỹ thuật nhằm bảo vệ và bảo đảm tuyệt đối an toàn cho tài liệu và hiện vật đang được lưu giữ và trưng bày. Điều này đặc biệt quan trọng trong mùa mưa bão, khi các nguy cơ rủi ro về thiên tai tăng cao.

Ngoài ra, các địa phương được yêu cầu khẩn trương kiểm tra, đánh giá và sớm có biện pháp khắc phục hậu quả gây ra đối với các di tích và bảo tàng trên địa bàn, đặc biệt là những nơi đã bị ảnh hưởng bởi cơn bão số 3. Các biện pháp gia cố, gia cường và xử lý các khu vực có nguy cơ sạt lở, các thiết bị kỹ thuật bị hư hỏng, có khả năng gây cháy, nổ… cần được triển khai để bảo đảm an toàn cho công trình di tích, bảo tàng, hiện vật và người sử dụng.

Để phòng chống nguy cơ mất hiện vật, Cục Di sản Văn hóa cũng yêu cầu tăng cường tuyên truyền và phổ biến kiến thức cho đội ngũ nhân viên bảo tàng, ban quản lý di tích, người trực tiếp trông coi di tích và khách tham quan. Việc phân công lãnh đạo trực tại bảo tàng và di tích để bảo đảm việc theo dõi, giám sát và ứng phó kịp thời với các nguy cơ rủi ro… cũng là một trong những biện pháp quan trọng.

Đảm bảo an toàn cho các di sản văn hóa, di tích và hiện vật là trách nhiệm của các cấp chính quyền và cộng đồng. Các biện pháp cụ thể và hiệu quả cần được triển khai để bảo vệ những tài sản quý giá này, đồng thời phát huy giá trị của các di sản văn hóa, góp phần phát triển du lịch và kinh tế địa phương. Thông qua các hoạt động bảo vệ di sản văn hóa, nhận thức của cộng đồng về tầm quan trọng của việc bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa cũng sẽ được nâng cao.

BachHoaXanh.com | ứng dụng smartcity tại nhiều khu di tích văn hoá

Việc thu phí tham quan di tích lịch sử đang trở thành một vấn đề xã hội nóng được bàn luận rộng rãi. Một bên ủng hộ việc thu phí như một giải pháp để bảo tồn và phát huy giá trị của các di tích lịch sử. Ngược lại, nhiều người phản đối, cho rằng các di tích lịch sử là tài sản tinh thần chung của dân tộc, không thể bị lợi dụng để buôn bán.

Khu di tích Quốc gia đặc biệt Ngã ba Đồng Lộc, tọa lạc tại tỉnh Hà Tĩnh, là một minh chứng điển hình cho thách thức này. Nơi đây, cách khu dân cư chỉ 5 cây số, mỗi năm vẫn thu hút hàng chục nghìn lượt khách đến tham quan, dâng hương và tri ân các anh hùng liệt sĩ đã hy sinh tại đây. Tuy nhiên, việc vận hành và duy trì hoạt động của khu di tích do Ban Quản lý thuộc Tỉnh đoàn Hà Tĩnh phụ trách đang gặp nhiều khó khăn do vấn đề tài chính.

Tấm vé tham quan di tích không chỉ mang lại một nguồn thu nhỏ mà còn đóng góp quan trọng vào việc bảo tồn và phát triển giá trị của di tích. Ở nhiều quốc gia trên thế giới, việc thu phí tham quan di tích là một nguồn thu chính để duy trì hoạt động và bảo tồn các di sản văn hóa và lịch sử. Tuy nhiên, tại Việt Nam, vấn đề thu phí tham quan thường vấp phải sự phản đối và băn khoăn từ dư luận.

Để việc thu phí tham quan trở nên hợp lý và có được sự đồng thuận của xã hội, cần đảm bảo một số nguyên tắc cơ bản. Đầu tiên, cần minh bạch và công khai mục đích của việc thu phí, cũng như công khai rõ ràng về nguồn thu và cách sử dụng nguồn thu đó cho các hoạt động bảo tồn và phát huy giá trị di tích.

Thứ hai, việc thu phí cần đi kèm với các chính sách miễn, giảm phí linh hoạt và nhân văn dành cho các đối tượng đặc biệt như cựu chiến binh, người có công với cách mạng, người khuyết tật, trẻ em, học sinh – sinh viên, cũng như cư dân địa phương. Điều này không chỉ đảm bảo tinh thần nhân đạo mà còn thể hiện sự trân trọng và biết ơn đối với những người có công lao và mối liên hệ đặc biệt với di tích.

Cuối cùng, cần có một cái nhìn linh hoạt và thấu đáo trong việc quản lý và vận hành các di tích. Tấm vé tham quan không nên trở thành rào cản ngăn cách cộng đồng với di sản văn hóa và lịch sử của dân tộc. Thay vào đó, nó cần trở thành một cầu nối giữa quá khứ và hiện tại, giữa ký ức của quá khứ và trách nhiệm gìn giữ di sản cho thế hệ ngày hôm nay và mai sau.

Bằng việc thực hiện minh bạch, công bằng và nhân văn, chúng ta có thể kỳ vọng vào một tương lai mà việc tham quan và trân trọng di sản văn hóa trở thành một phần gần gũi và thiết thân của mỗi người dân, cũng như một nguồn cảm hứng cho sự phát triển bền vững của đất nước.