Dân tộc thiểu số – Doisongvanhoa.net https://doisongvanhoa.net Trang thông tin đời sống văn hóa Fri, 03 Oct 2025 11:50:07 +0000 vi hourly 1 https://wordpress.org/?v=6.7.2 https://cloud.linh.pro/doisongvanhoa/2025/08/Kinhtethegioi-1.svg Dân tộc thiểu số – Doisongvanhoa.net https://doisongvanhoa.net 32 32 Học sinh tình nguyện hỗ trợ hành chính công ở Đắk Lắk https://doisongvanhoa.net/hoc-sinh-tinh-nguyen-ho-tro-hanh-chinh-cong-o-dak-lak/ Fri, 03 Oct 2025 11:50:03 +0000 https://doisongvanhoa.net/hoc-sinh-tinh-nguyen-ho-tro-hanh-chinh-cong-o-dak-lak/

Ở tỉnh Đắk Lắk, hàng chục học sinh từ trường THPT Lắk và THPT Trần Quang Khải đã tích cực tham gia vào hoạt động hỗ trợ người dân ở vùng sâu, vùng dân tộc thiểu số tiếp cận dịch vụ công trực tuyến. Thông qua hoạt động này, các em không chỉ đóng góp vào việc giúp đỡ cộng đồng mà còn có cơ hội rút ra những bài học quý giá từ thực tiễn vận hành chính quyền địa phương hai cấp.

Đội hình thanh niên tình nguyện hỗ trợ người dân thực hiện thủ tục hành chính công tại xã Liên Sơn Lắk.
Đội hình thanh niên tình nguyện hỗ trợ người dân thực hiện thủ tục hành chính công tại xã Liên Sơn Lắk.

Trong bối cảnh chính quyền địa phương hai cấp tại xã Liên Sơn, huyện Lắk, tỉnh Đắk Lắk đang đẩy mạnh việc vận hành, Trung tâm phục vụ hành chính công xã đã trở thành điểm đến nhộn nhịp hơn bao giờ hết. Người dân đến giao dịch tăng đột biến, trong đó hơn 50% là đồng bào dân tộc thiểu số. Nhiều người trong số họ chưa thông thạo tiếng Việt và gặp hạn chế khi tiếp cận dịch vụ công trực tuyến.

Trước tình hình đó, Đảng ủy xã Liên Sơn đã chỉ đạo UBND xã và Trung tâm phục vụ hành chính công phối hợp chặt chẽ để đảm bảo hoạt động thông suốt. Đồng thời, phân công Bí thư Đoàn xã thành lập đội hình thanh niên tình nguyện với 15 đoàn viên, trong đó có 9 học sinh đến từ Trường THPT Lắk. Các học sinh này đã nhiệt tình hỗ trợ người dân, đặc biệt là những người lớn tuổi, không thành thạo công nghệ, giúp họ làm quen với dịch vụ công trực tuyến.

Cụ thể, các học sinh đã hướng dẫn người dân cách đăng ký VNeID, truy cập vào nền tảng dịch vụ công, thậm chí hỗ trợ viết hộ đơn cho những người không biết chữ. Qua hoạt động này, các em không chỉ được rèn luyện kỹ năng mềm mà còn có cơ hội “thấm” dần những bài học về đạo đức, công dân và trách nhiệm xã hội. Các em được tiếp xúc với đời sống thực tế, thấu hiểu khó khăn của bà con vùng sâu, dân tộc thiểu số khi tiếp cận dịch vụ công.

Nhiều học sinh từ các trường THPT ở vùng khó khăn đã chủ động tham gia hỗ trợ công tác hành chính công, tạo nên minh chứng sống động cho tác động tích cực của Chương trình Giáo dục phổ thông 2018. Chương trình này hướng tới phát triển toàn diện phẩm chất và năng lực người học, gắn kiến thức với cuộc sống.

Tỉnh đoàn Đắk Lắk đã thành lập 102 đội hình thanh niên tình nguyện tham gia hỗ trợ tại 102 xã, phường trên địa bàn tỉnh. Lực lượng đoàn viên thanh niên, trong đó có nhiều học sinh đang theo học tại các trường THPT, đã đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ người dân thực hiện thủ tục hành chính công một cách nhanh chóng và chính xác.

Xem bài viết gốc trên báo Đắk Lắk

]]>
Bộ Công an hoàn thành chương trình xây nhà cho đồng bào Tây Nguyên https://doisongvanhoa.net/bo-cong-an-hoan-thanh-chuong-trinh-xay-nha-cho-dong-bao-tay-nguyen/ Wed, 01 Oct 2025 12:50:20 +0000 https://doisongvanhoa.net/bo-cong-an-hoan-thanh-chuong-trinh-xay-nha-cho-dong-bao-tay-nguyen/

Chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát tại Tây Nguyên do Bộ Công an triển khai đã đạt được những kết quả tích cực, giúp đồng bào dân tộc thiểu số an cư lạc nghiệp. Sau một thời gian triển khai, Bộ Công an đã xây mới và sửa chữa 6.370 căn nhà cho đồng bào Tây Nguyên, với kinh phí lên đến 355 tỷ đồng.

Thứ trưởng Bộ Công an Phạm Thế Tùng (thứ 5 từ phải sang) cùng lãnh đạo các tỉnh trao chìa khóa tượng trưng và quà của Bộ trưởng Bộ Công an cho đại diện các hộ gia đình. Ảnh: Ngọc Thu
Thứ trưởng Bộ Công an Phạm Thế Tùng (thứ 5 từ phải sang) cùng lãnh đạo các tỉnh trao chìa khóa tượng trưng và quà của Bộ trưởng Bộ Công an cho đại diện các hộ gia đình. Ảnh: Ngọc Thu

Chương trình này được triển khai với sự hỗ trợ của các doanh nghiệp, thể hiện sự đồng lòng và nỗ lực của cả hệ thống chính trị trong việc cải thiện điều kiện sống cho đồng bào dân tộc thiểu số. Tại tỉnh Kon Tum cũ (nay là tỉnh Quảng Ngãi), Bộ Công an đã vận động các doanh nghiệp tài trợ 84 tỷ đồng để xóa 1.400 căn nhà tạm, nhà dột nát.

Thiếu tá Lê Đình Hải, Phó trưởng Công an xã Ia Pa ủng hộ kinh phí hỗ trợ xây nhà ở cho bà H’Quế, 75 tuổi, người Gia Rai ở xã Ia Pa, tỉnh Gia Lai. Ảnh: Ngọc Thu
Thiếu tá Lê Đình Hải, Phó trưởng Công an xã Ia Pa ủng hộ kinh phí hỗ trợ xây nhà ở cho bà H’Quế, 75 tuổi, người Gia Rai ở xã Ia Pa, tỉnh Gia Lai. Ảnh: Ngọc Thu

Nhiều gia đình đã được hỗ trợ xây dựng nhà mới, giúp họ ổn định cuộc sống. Chị Y Lan, làng Kon Jri Xút, xã Đăk Rơ Wa, tỉnh Quảng Ngãi, cho biết: “Trước đây, nhà cũ khi mưa dột khắp nhà, biết là khổ, bất tiện nhưng vì gia đình khó khăn nên đành lực bất tòng tâm. Giờ được Nhà nước hỗ trợ xây dựng ngôi nhà mới, gia đình rất vui. Mấy đứa con mình cũng phấn khởi, yên tâm đi làm lo cuộc sống”.

Gia đình chị Y Lan (xã Đăk Rơ Wa, tỉnh Quảng Ngãi) vui mừng về nhà mới do Bộ Công an hỗ trợ kinh phí xây dựng. Ảnh: Ngọc Thu
Gia đình chị Y Lan (xã Đăk Rơ Wa, tỉnh Quảng Ngãi) vui mừng về nhà mới do Bộ Công an hỗ trợ kinh phí xây dựng. Ảnh: Ngọc Thu

Lực lượng công an đã đóng vai trò quan trọng trong chương trình này. Thiếu tá Lê Đình Hải, Phó trưởng Công an xã Ia Pa, tỉnh Gia Lai, đã đóng góp kinh phí xây dựng, sửa chữa nhà ở cho nhiều trường hợp có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn.

Bộ Công an và các tỉnh Gia Lai, Quảng Ngãi, Lâm Đồng đã tổng kết chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát trên địa bàn Tây Nguyên. Thượng tướng Phạm Thế Tùng, Thứ trưởng Bộ Công an, đã biểu dương công an 3 tỉnh đã nỗ lực gấp rút hoàn thành khối lượng công việc rất lớn để bàn giao nhà cho các hộ dân vượt tiến độ.

Chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát đã giúp hàng nghìn hộ gia đình người dân khu vực Tây Nguyên, đặc biệt là đồng bào dân tộc thiểu số, ổn định cuộc sống. Đây là món quà ý nghĩa mà lực lượng Công an nhân dân gửi tặng các hộ dân có hoàn cảnh khó khăn.

]]>
Thái Nguyên: Phát triển kinh tế – xã hội vùng dân tộc thiểu số và miền núi bền vững https://doisongvanhoa.net/thai-nguyen-phat-trien-kinh-te-xa-hoi-vung-dan-toc-thieu-so-va-mien-nui-ben-vung/ Fri, 29 Aug 2025 08:35:39 +0000 https://doisongvanhoa.net/thai-nguyen-phat-trien-kinh-te-xa-hoi-vung-dan-toc-thieu-so-va-mien-nui-ben-vung/

Thái Nguyên – một tỉnh miền núi phía Bắc của Việt Nam – đã đạt được nhiều thành tựu đáng kể trong công cuộc đổi mới và phát triển kinh tế – xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi. Với nhiều giải pháp đồng bộ và hiệu quả, tỉnh đã cải thiện đáng kể hạ tầng kỹ thuật, văn hóa – xã hội thiết yếu như điện, đường, trường học, trạm y tế, nhà văn hóa tại các bản làng.

Bản Tày xã Đồng Phúc dưới nắng ban mai.
Bản Tày xã Đồng Phúc dưới nắng ban mai.

Những nỗ lực này không chỉ nâng cao mức sống của người dân mà còn làm thay đổi căn bản tập quán canh tác và bộ mặt bản làng. Các bản làng dân tộc thiểu số tại Thái Nguyên nay đã có những gam màu tươi sáng với những ngôi nhà mới xây dựng, đường sá được mở rộng và trải bê tông, tạo điều kiện thuận lợi cho việc giao lưu và phát triển kinh tế.

Truyền dạy đàn tính hát then cho lớp trẻ.
Truyền dạy đàn tính hát then cho lớp trẻ.

Việc đầu tư có trọng tâm trọng điểm, phù hợp với điều kiện, tiềm năng thế mạnh, phong tục tập quán của đồng bào đã thu được kết quả tích cực. Công tác vận động quần chúng phát huy quyền làm chủ, sự tham gia chủ động của cộng đồng và người dân đã khơi dậy tinh thần nỗ lực vươn lên của đồng bào. Nhờ đó, tỷ lệ hộ nghèo giảm sâu, khoảng cách về mức sống so với bình quân chung của tỉnh từng bước thu hẹp.

Bản Tèn xã Văn Lăng hứa hẹn là một điểm đến mới.
Bản Tèn xã Văn Lăng hứa hẹn là một điểm đến mới.

Sự nghiệp giáo dục, y tế, văn hóa của các vùng dân tộc có bước phát triển mới. Tỉnh Thái Nguyên cũng đẩy mạnh việc trang bị kiến thức về khoa học kỹ thuật, hỗ trợ vật tư phân bón, nguồn cây, con giống chuyển đổi cây trồng vật nuôi, phát triển ngành nghề, làng nghề truyền thống. Hệ thống hạ tầng viễn thông được xây dựng tạo điều kiện cho bà con tiếp cận các nền tảng công nghệ số.

Một số sản phẩm nông nghiệp của tỉnh đã có giá trị thương phẩm cao, trong đó chè là cây trồng chủ lực. Nhiều địa phương đã tập trung phát triển và đã cho sản lượng, giá trị thương phẩm cao với các loại cây trồng như na, bưởi, quế… Sản phẩm truyền thống như dệt, may trang phục dân tộc, mật ong, gạo nếp vải, cốm, miến dong, rượu men lá… đã đáp ứng yêu cầu về chất lượng, thị hiếu người tiêu dùng và đã đạt tiêu chuẩn OCOP.

Bên cạnh những thành tựu, vẫn còn một số khó khăn và thách thức mà tỉnh cần phải vượt qua. Các vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi địa hình trải rộng, mật độ dân cư không tập trung, trình độ sản xuất còn dựa nhiều vào yếu tố tự nhiên, phương thức canh tác giản đơn, giá trị kinh tế thấp, ít cơ hội tiếp cận việc làm phi nông nghiệp.

Cơ sở hạ tầng nhiều xã phía Bắc của tỉnh chưa được đầu tư hoàn thiện. Cơ chế, chính sách chưa đủ hấp dẫn thu hút doanh nghiệp có tiềm lực kinh tế mạnh đầu tư vào công nghiệp chế biến, liên kết sản xuất theo chuỗi giá trị tại các xã vùng sâu, vùng xa.

Tuy nhiên, bản sắc văn hóa của đồng bào dân tộc thiểu số tại Thái Nguyên vẫn được giữ gìn và phát huy. Những nét đẹp mang giá trị văn hóa truyền thống của đồng bào như ngôn ngữ, trang phục truyền thống, phong tục tập quán, nghi lễ tín ngưỡng, ẩm thực, dân ca dân vũ được các cấp ủy, chính quyền tạo điều kiện cho bà con bảo tồn và phát huy.

Mới đây, tỉnh Thái Nguyên đã ban hành đề án phát triển du lịch cộng đồng với nhiều triển vọng về các điểm đến mới và tạo thêm việc làm cho người dân. Làng du lịch sinh thái nhà sàn Thái Hải, Làng du lịch cộng đồng xóm Mỏ Gà, Làng văn hóa dân tộc bản Quyên… có thể coi là hình mẫu để nâng cao, nhân rộng.

Trong thời gian tới, tỉnh cần tiếp tục quan tâm và có những giải pháp hiệu quả hơn nữa để phát triển kinh tế – xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi một cách bền vững.

]]>
Cần Thơ: CLB văn hóa Khmer trở thành điểm du lịch hấp dẫn https://doisongvanhoa.net/can-tho-clb-van-hoa-khmer-tro-thanh-diem-du-lich-hap-dan/ Thu, 28 Aug 2025 08:20:32 +0000 https://doisongvanhoa.net/can-tho-clb-van-hoa-khmer-tro-thanh-diem-du-lich-hap-dan/

Cần Thơ, một thành phố sôi động ở vùng Đồng bằng Sông Cửu Long, không chỉ nổi tiếng với cảnh quan thiên nhiên tươi đẹp mà còn là nơi có đông đồng bào Khmer sinh sống. tại đây, các câu lạc bộ văn hóa – văn nghệ đang nổi lên như một điểm sáng trong phong trào bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc Khmer. Không chỉ dừng lại ở việc giữ gìn bản sắc văn hóa, những câu lạc bộ này còn mở ra hướng đi mới cho phát triển du lịch bền vững tại địa phương.

Khi tham gia vào các buổi sinh hoạt tại các câu lạc bộ văn hóa, văn nghệ và nghề quết cốm dẹp của xã Thuận Hòa, du khách sẽ được trải nghiệm sự phong phú và sôi nổi của văn hóa Khmer. Với âm thanh đặc trưng của dàn nhạc ngũ âm, trống Chhay-dăm, cùng với giai điệu dân gian Khmer uyển chuyển và tiếng quết cốm dẹp… tất cả tạo nên một bức tranh sinh động và hấp dẫn. Nhiều thành viên tham gia các câu lạc bộ văn hóa – văn nghệ bày tỏ rằng, thông qua các hoạt động này, họ hiểu và yêu hơn văn hóa dân tộc mình, tự tin biểu diễn và kết nối với bạn bè gần xa.

Ông Lý Sim, chủ nhiệm một câu lạc bộ, chia sẻ rằng mục tiêu của họ không chỉ là biểu diễn phục vụ lễ hội, du khách gần xa mà còn mong muốn truyền nghề cho thế hệ trẻ, gìn giữ hồn cốt văn hóa dân tộc. Trước nguy cơ mai một của nhiều loại hình văn hóa truyền thống, Dự án “Bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của các dân tộc thiểu số gắn với phát triển du lịch” đã được triển khai. Dự án này đã hỗ trợ thành lập nhiều câu lạc bộ văn hóa – văn nghệ, trình diễn trang phục truyền thống, nghề quết cốm dẹp của đồng bào Khmer tại xã Phú Tân (cũ, nay là xã Thuận Hòa), thu hút gần 30 thành viên.

Song song với bảo tồn và phát huy giá trị bản sắc văn hóa truyền thống dân tộc, ngành chức năng còn kết hợp phát triển du lịch cộng đồng. Các làng nghề như đan đát, cốm dẹp, nhạc ngũ âm được khuyến khích phát triển, vừa phục vụ du khách, vừa tạo thêm thu nhập cho người dân. Ông Lưu Thanh Hùng, Trưởng Đoàn Nghệ thuật Khmer, cho biết rằng Đoàn hỗ trợ, truyền dạy nghệ thuật cho các câu lạc bộ văn hóa – văn nghệ các xã, phường. Các câu lạc bộ này vừa góp phần bảo tồn bản sắc văn hóa Khmer, vừa là điểm nhấn thu hút du khách trong hành trình khám phá văn hóa Khmer Nam Bộ.

Thông qua các hoạt động tại các câu lạc bộ văn hóa – văn nghệ, đồng bào Khmer tại Cần Thơ không chỉ có cơ hội bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa truyền thống mà còn có thể kết nối với bạn bè quốc tế, quảng bá hình ảnh văn hóa Khmer đến với công chúng. Điều này không chỉ góp phần phát triển du lịch tại địa phương mà còn xây dựng một tương lai bền vững cho văn hóa Khmer tại Cần Thơ.

đọc thêm

]]>
Lâm Đồng: Bảo tồn văn hóa M’Nông gắn với du lịch bền vững https://doisongvanhoa.net/lam-dong-bao-ton-van-hoa-mnong-gan-voi-du-lich-ben-vung/ Sun, 10 Aug 2025 00:50:37 +0000 https://doisongvanhoa.net/lam-dong-bao-ton-van-hoa-mnong-gan-voi-du-lich-ben-vung/

Ở xã biên giới Tuy Đức, tỉnh Lâm Đồng, một mô hình bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa truyền thống của người M’Nông gắn với du lịch đã được triển khai. Mục tiêu của mô hình này là đánh thức niềm tự hào và biến di sản thành tài sản để hướng tới phát triển bền vững. Người M’Nông sở hữu một kho tàng văn hóa phong phú với những phong tục tập quán được gìn giữ qua nhiều thế hệ. Tuy nhiên, vùng đồng bào dân tộc M’Nông đang đứng trước nhiều tác động của đời sống kinh tế – xã hội, làm thay đổi căn bản đời sống vật chất và nguy cơ mai một các giá trị văn hóa truyền thống.

Mô hình bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa truyền thống của người M’Nông gắn với phát triển du lịch. Ảnh: VICAST
Mô hình bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa truyền thống của người M’Nông gắn với phát triển du lịch. Ảnh: VICAST

TS. Bùi Thị Hoa, Phó Phân viện trưởng phụ trách Phân viện Văn hóa, Nghệ thuật, Thể thao và Du lịch miền Nam, cho biết sự thay đổi phương thức sản xuất, chuyển đổi cây trồng và quá trình hội nhập văn hóa đương đại đã tác động sâu sắc đến đời sống văn hóa của người M’Nông. Để bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa truyền thống, cần kiểm kê và số hóa để lưu giữ; và thực hiện truyền dạy, kết nối thế hệ, qua đó giúp mạch nguồn truyền thống được duy trì và phát triển một cách bền vững hơn.

Các buổi tập huấn chuyên sâu, làm việc trực tiếp với cộng đồng. Ảnh: VICAST
Các buổi tập huấn chuyên sâu, làm việc trực tiếp với cộng đồng. Ảnh: VICAST

Mô hình bảo tồn và phát huy văn hóa M’Nông đã được ra mắt vào ngày 28/6 vừa qua. Dự án nằm trong khuôn khổ dự án 06 ‘Bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của các dân tộc thiểu số gắn với phát triển du lịch’ thuộc Chương trình Mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế – xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi năm 2024 trên địa bàn huyện biên giới Tuy Đức, tỉnh Đắk Nông (cũ), nay là xã Tuy Đức, tỉnh Lâm Đồng.

Biến di sản thành tài sản, gắn kết du lịch với phát triển kinh tế. Ảnh: VICAST
Biến di sản thành tài sản, gắn kết du lịch với phát triển kinh tế. Ảnh: VICAST

Dự án đã tổ chức truyền dạy cồng chiêng, múa, ẩm thực truyền thống, dệt thổ cẩm, đan lát và quy trình làm rượu cần tại cộng đồng bon Bu N’Drung. Các buổi tập huấn chuyên sâu với sự tham gia của các chuyên gia về di sản văn hóa các dân tộc, kỹ năng thực hiện bảo tồn và phát triển văn hóa trên địa bàn, ‘đánh thức’ khả năng trình diễn nghệ thuật dân gian, phát triển du lịch bằng cách ‘biến di sản thành tài sản’, tạo sinh kế cho cộng đồng một cách bền vững.

Mô hình đã được bàn giao cho chính quyền xã Tuy Đức mới để tiếp tục vận hành và phát huy, có chương trình kết nối các doanh nghiệp, cơ sở giáo dục địa phương; tạo liên kết gắn với các điểm du lịch – tài nguyên tự nhiên và nhân văn trên địa bàn. Đồng thời, kết nối với các tour-tuyến giới thiệu Nhà văn hóa cộng đồng, không gian trưng bày ‘Hội tụ sắc màu văn hóa truyền thống M’Nông’ và không gian nghệ thuật biểu diễn cồng chiêng, dân ca, dân vũ; cùng trải nghiệm ẩm thực ‘hương vị rừng, hương vị suối’… để trở thành điểm đến hấp dẫn.

Với mong muốn biến di sản thành tài sản, mô hình này không chỉ gắn kết du lịch với phát triển kinh tế, tạo thêm nguồn thu cho địa phương, mà còn nâng cao ý thức của người dân về vốn giá trị truyền thống, bảo tồn các giá trị văn hóa M’Nông, và tăng cường sự kết nối cộng đồng.

]]>
Nâng tầm măng rừng: Phụ nữ dân tộc thiểu số đổi mới với khoa học kỹ thuật https://doisongvanhoa.net/nang-tam-mang-rung-phu-nu-dan-toc-thieu-so-doi-moi-voi-khoa-hoc-ky-thuat/ Mon, 04 Aug 2025 07:20:54 +0000 https://doisongvanhoa.net/nang-tam-mang-rung-phu-nu-dan-toc-thieu-so-doi-moi-voi-khoa-hoc-ky-thuat/

Ở tỉnh Lào Cai, nhiều phụ nữ dân tộc thiểu số đã biến tiềm năng núi rừng thành hàng hóa, áp dụng khoa học kỹ thuật vào xây dựng thương hiệu sản phẩm, góp phần phát triển kinh tế xanh, bền vững và tạo việc làm cho lao động tại địa phương.

Người phụ nữ dân tộc Dao gắn bó mật thiết với những rừng măng.
Người phụ nữ dân tộc Dao gắn bó mật thiết với những rừng măng.

Tại Lào Cai, đồng bào dân tộc thiểu số các xã Văn Bàn, Chiềng Ken, Minh Lương, Nậm Chày, Nậm Xé đã gắn bó mật thiết với những rừng măng. Măng không chỉ giúp họ nuôi sống gia đình mà còn gìn giữ một phần văn hóa bản địa. Tuy nhiên, cuộc sống gắn liền với măng cũng đồng nghĩa với sự bấp bênh: sản lượng không ổn định, giá cả bị thao túng bởi thương lái và thiếu cơ hội vươn ra thị trường lớn.

Một công đoạn chế biến măng của bà con Hợp tác xã Măng Dần Thàng
Một công đoạn chế biến măng của bà con Hợp tác xã Măng Dần Thàng

Những năm gần đây, cùng với sự phát triển của kinh tế hàng hóa, nhiều phụ nữ dân tộc thiểu số tại địa phương đã tham gia vào các dự án phát triển ngành măng, đưa sản phẩm từng bước chinh phục thị trường. Chị Triệu Thị Lai, người dân tộc Dao ở xã Nậm Xé, tỉnh Lào Cai, là một minh chứng sinh động cho hành trình thay đổi đó.

Được tiếp cận với kỹ thuật canh tác tiên tiến, măng của hợp tác xã Nậm Xé có năng suất cao hơn và chất lượng tốt hơn
Được tiếp cận với kỹ thuật canh tác tiên tiến, măng của hợp tác xã Nậm Xé có năng suất cao hơn và chất lượng tốt hơn

Suốt nhiều năm, cuộc sống của chị gắn với những nhịp thở nơi rừng măng. Với 3-4 hecta rừng, gia đình chị dựa vào những mùa thu hoạch măng để mang lại phần lớn thu nhập hằng năm. Tuy nhiên, mọi thứ bắt đầu thay đổi từ năm 2020, khi chị tham gia Dự án Thúc đẩy Bình đẳng Giới thông qua Nâng cao hiệu quả kinh tế sản xuất Nông nghiệp và Phát triển du lịch.

Hợp tác xã Dần Thàng tạo việc làm ổn định cho khoảng 15–20 người dân và thu nhập cho hàng trăm hộ liên kết
Hợp tác xã Dần Thàng tạo việc làm ổn định cho khoảng 15–20 người dân và thu nhập cho hàng trăm hộ liên kết

Thông qua dự án, chị đã được tiếp cận với kỹ thuật canh tác tiên tiến, cải tạo đất, giúp tối ưu hóa việc trồng măng, tăng năng suất và chất lượng măng. Đặc biệt, chị đã tìm được đầu ra mới ngoài địa phương. Việc bán măng ra các tỉnh lân cận đã giúp giá măng tăng đáng kể, từ 25.000 đồng/kg lên 35.000 đồng/kg măng đã bóc vỏ.

Phát triển kinh tế hàng hóa từ rừng núi: Hướng đi bền vững cho phụ nữ dân tộc thiểu số- Ảnh 3.
Phát triển kinh tế hàng hóa từ rừng núi: Hướng đi bền vững cho phụ nữ dân tộc thiểu số- Ảnh 3.

Nhờ đó, thu nhập từ măng của gia đình chị tăng từ 20 triệu đồng một vụ lên 30 triệu đồng một vụ cho diện tích trồng 3 hecta. Năm 2024, chị Triệu Thị Lai thực hiện mục tiêu dài hơi hơn, từ một người nông dân trồng măng, chị quyết tâm gây dựng một mô hình kinh tế tập thể quy mô nhỏ, do chính những người phụ nữ dân tộc thiểu số làm chủ.

Từ những rừng măng bạt ngàn, những ngườ phụ nữ vùng cao đang nỗ lực vươn lên, đón nhận những cơ hội phát triển mới.
Từ những rừng măng bạt ngàn, những ngườ phụ nữ vùng cao đang nỗ lực vươn lên, đón nhận những cơ hội phát triển mới.

Nhận được sự đồng hành của chính quyền địa phương, của các cấp Hội phụ nữ, Công ty Tư vấn giải pháp Nông nghiệp và Du lịch CRED, vợ chồng chị Lai cùng 9 hộ gia đình khác trong xã đã thành lập Hợp tác xã Măng Nậm Xé. Thông qua hợp tác xã, các hộ dân có cơ hội được đào tạo chuyên sâu về kỹ thuật canh tác, bóc vỏ và thu hoạch măng, đồng thời ký kết hợp đồng lâu dài với một công ty thu mua.

Đây là những bước tiến quan trọng giúp các thành viên trong hợp tác xã, từng bước thoát khỏi sự lệ thuộc vào thương lái. Sự thành công và chuyển biến tích cực trong gia đình chị Lai và các hộ lân cận đã tạo động lực mạnh mẽ cho những người phụ nữ khác ở các xã lân cận, thúc đẩy họ chủ động thành lập các hợp tác xã riêng, nắm bắt cơ hội từ giá trị đang ngày càng tăng lên của ngành măng.

Tại xã Nậm Chày, Hợp tác xã Măng Dần Thàng do chị Hà Thị Thu Hương làm Chủ tịch Hội đồng quản trị kiêm Tổng Giám đốc cũng đang tạo dựng cơ hội kinh doanh và việc làm ổn định, bền vững, giúp bà con vùng núi khó khăn vươn lên thoát nghèo.

Hợp tác xã Măng Dần Thàng được thành lập vào tháng 8/2024 với tổng số 15 thành viên, 100% đều là chị em phụ nữ dân tộc thiểu số tại địa phương. Hợp tác xã hiện nay đang liên kết sản xuất măng với 4 tổ hợp tác, bao gồm 161 hộ dân tại xã Dần Thàng.

Năm 2024, Hợp tác xã đã ký kết thỏa thuận hợp tác 10 năm với Công ty Kim Bôi về việc thu mua sản phẩm măng đạt chất lượng do Hợp tác xã sản xuất. Được tham gia các chương trình tập huấn, chuyển giao công nghệ chế biến và bảo quản măng để hình thành chuỗi chế biến khép kín, tiêu thụ ổn định, hợp tác xã Dần Thàng đã đầu tư 400 triệu đồng xây dựng nhà máy 160m², có thể xử lý tới 1.000 tấn măng tươi mỗi năm.

Chặng đường hình thành, phát triển hợp tác xã của chị Triệu Thị Lai, chị Hà Thị Thu Hương cho thấy sự cần thiết của sự liên kết, hợp tác đồng hành giữa nông dân, hợp tác xã, doanh nghiệp và nhà nước, trong quá trình đưa sản phẩm của núi rừng tiếp cận với thị trường trong nước.

Tạo việc làm và mở ra cơ hội phát triển kinh tế cho phụ nữ dân tộc thiểu số là một trong những mục tiêu quan trọng của các dự án phát triển ngành măng. Không chỉ hướng tới lợi nhuận, mô hình hợp tác xã măng còn mang giá trị xã hội lớn.

Từ chỗ lao động đơn lẻ, manh mún, người dân, nhất là phụ nữ dân tộc thiểu số được tổ chức sản xuất bài bản, có thu nhập ổn định, có cơ hội học hỏi và thể hiện vai trò lãnh đạo. Nhờ những thay đổi tích cực trong ngành măng cùng với quyết tâm không ngừng nghỉ của những người phụ nữ như chị Triệu Thị Lai và chị Hà Thị Thu Hương, những ngọn măng trong rừng núi Lào Cai không chỉ đơn thuần là kế sinh nhai mà còn góp phần tạo nên cho sự phát triển bền vững cho cộng đồng.

Tại các vùng miền, người tiêu dùng ngày càng ưa chuộng đặc sản vùng cao với tiêu chuẩn an toàn, truy xuất nguồn gốc và giá trị văn hóa đi kèm. Những sản phẩm măng rừng với vị ngọt thanh, độ giòn đặc trưng và được chế biến theo quy trình sạch của Lào Cai đang dần khẳng định vị thế không chỉ tại các chợ truyền thống, mà có mặt tại các hội chợ, trên quầy kệ của các siêu thị, và trên các nền tảng bán hàng thương mại điện tử.

Tiếp nối hành trình phát triển kinh tế hàng hóa vùng dân tộc thiểu số và miền núi, cần có chính sách dài hạn từ Nhà nước, từ Bộ Công Thương và các Bộ, ngành, cơ quan, tổ chức trong việc hỗ trợ hạ tầng sản xuất, vốn tín dụng ưu đãi, chuyển giao khoa học công nghệ, xúc tiến thương mại và bảo hộ thương hiệu.

Quan trọng hơn cả là niềm tin vào năng lực của những người phụ nữ vùng cao, trao cho họ cơ hội để góp sức phát triển kinh tế – xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi.

]]>