Hiện tượng AI ‘ngầm’ hay còn gọi là ‘shadow AI’ đang ngày càng lan rộng trong các doanh nghiệp trên toàn cầu, đặc biệt là trong các ngành ngân hàng và viễn thông. Theo một khảo sát gần đây của BCG, thực hiện trên hơn 10.600 nhân viên tại 11 quốc gia, hơn một nửa (54%) số người được hỏi cho biết họ sẽ sử dụng các công cụ AI ngay cả khi không được phép hoặc không có sự hỗ trợ chính thức từ công ty. Điều đáng chú ý là nhóm tuổi Gen Z và Millennials đang dẫn đầu xu hướng này, với 62% chấp nhận tự sử dụng AI bên ngoài hệ sinh thái của doanh nghiệp, cao hơn 19 điểm phần trăm so với các nhóm tuổi khác.

Thực trạng này đang đặt ra những thách thức lớn cho các tổ chức, đặc biệt là về quản lý rủi ro và tuân thủ quy định. Những ngành như ngân hàng và viễn thông đặc biệt dễ bị tổn thương do phải quản lý dữ liệu nhạy cảm kép, hạ tầng on-premise lạc hậu và chính sách siết chặt quá mức. Đáng nói, việc sử dụng AI không được phê duyệt đã tăng trưởng 250% chỉ trong năm qua tại các ngành này.

Về rủi ro pháp lý và tuân thủ, Nghị định 13/2023/NĐ-CP về bảo vệ dữ liệu cá nhân tại Việt Nam đã tạo ra một khung pháp lý chặt chẽ. Đặc biệt, việc chuyển dữ liệu cá nhân ra nước ngoài thông qua các công cụ AI không được kiểm soát có thể kích hoạt các điều khoản xử phạt nghiêm khắc nhất của nghị định này. Điều này đòi hỏi các tổ chức phải có những biện pháp kiểm soát và quản lý sử dụng AI một cách hiệu quả.

Các tổ chức cần chuyển từ tư duy ‘cấm đoán’ sang ‘quản lý thông minh’ để kiểm soát rủi ro mà vẫn tận dụng được tiềm năng của công nghệ. Điều này đòi hỏi sự kết hợp khéo léo giữa chính sách thông minh, công nghệ phù hợp và văn hóa tổ chức mở. Bằng cách áp dụng các giải pháp toàn diện, các doanh nghiệp có thể quản lý và kiểm soát việc sử dụng AI một cách hiệu quả.

Một số giải pháp toàn diện có thể được áp dụng bao gồm xây dựng khung chính sách ‘mở nhưng có lan can’, triển khai hạ tầng AI nội bộ tiện lợi và tạo dựng văn hóa minh bạch và đào tạo liên tục. Khung chính sách này cần bao gồm các nguyên tắc cụ thể về việc sử dụng AI trong tổ chức. Triển khai giải pháp Azure OpenAI với private endpoint hoặc self-hosted solution có thể giúp kiểm soát việc sử dụng AI trong tổ chức.

Bên cạnh đó, việc nâng cấp công nghệ hỗ trợ như Data Loss Prevention (DLP) cho AI và SIEM tích hợp AI cũng cần được quan tâm để phát hiện và ngăn chặn việc sử dụng AI không được phê duyệt. Chiến lược triển khai cần được thực hiện theo các giai đoạn, bao gồm đánh giá và lập kế hoạch, triển khai hạ tầng, đào tạo và triển khai.

Tóm lại, việc quản lý shadow AI đòi hỏi sự kết hợp giữa chính sách thông minh, công nghệ phù hợp và văn hóa tổ chức mở. Các doanh nghiệp nên bắt đầu từ việc xây dựng chính sách rõ ràng, đầu tư vào hạ tầng AI an toàn, và quan trọng nhất là nuôi dưỡng văn hóa minh bạch – nơi nhân viên cảm thấy được hỗ trợ thay vì bị trừng phạt khi sử dụng AI một cách có trách nhiệm.

Phó Thủ tướng Nguyễn Chí Dũng vừa ký Quyết định số 1562/QĐ-TTg ngày 18/7/2025 về việc bảo đảm liên thông, đồng bộ, bí mật Nhà nước trong hoạt động chuyển đổi số của cả hệ thống chính trị. Mục tiêu của quyết định này là đảm bảo việc liên thông, đồng bộ dữ liệu trong hoạt động chuyển đổi số được thực hiện một cách an toàn và bảo mật, phù hợp với các quy định của pháp luật.

Theo quyết định, dữ liệu được liên thông, đồng bộ trên các nền tảng chia sẻ dùng chung phải đáp ứng các tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật quốc gia. Các cơ quan Đảng, Nhà nước có thể sử dụng các nền tảng chia sẻ dùng chung hoặc nền tảng dùng chung khác của đơn vị để liên thông, đồng bộ dữ liệu trong hoạt động chuyển đổi số nội bộ. Điều này cho phép các cơ quan có thể tận dụng các nền tảng hiện có để thực hiện việc liên thông, đồng bộ dữ liệu một cách linh hoạt.

Việc liên thông, đồng bộ dữ liệu, nền tảng, hệ thống thông tin giữa các cơ quan Đảng, Nhà nước phải được định danh và xác thực theo quy định của pháp luật. Phương thức liên thông dữ liệu, nền tảng, hệ thống thông tin giữa các cơ quan Đảng, Nhà nước thực hiện theo quy định của Nghị định số 47/2020/NĐ-CP và các quy định của pháp luật có liên quan. Điều này đảm bảo rằng việc liên thông dữ liệu được thực hiện một cách an toàn và bảo mật.

Quyết định cũng nêu rõ rằng hệ thống thông tin, trung tâm dữ liệu tham gia liên thông, đồng bộ phải được phê duyệt cấp độ an toàn hệ thống thông tin và triển khai đầy đủ phương án bảo đảm an toàn thông tin. Hoạt động liên thông, đồng bộ liên quan thuộc phạm vi bí mật Nhà nước phải tuân thủ quy định của pháp luật bảo vệ bí mật Nhà nước và cơ yếu.

Cụ thể, dữ liệu thuộc bí mật Nhà nước khi liên thông, đồng bộ được phân loại, mã hóa bằng giải pháp bảo mật cơ yếu theo đúng cấp độ bí mật và được xử lý trên các hệ thống đáp ứng yêu cầu bảo mật tương ứng, do cơ quan có thẩm quyền phê duyệt. Cơ quan chủ quản dữ liệu, nền tảng, hệ thống thông tin chủ trì xây dựng phương án và tổ chức thực hiện liên thông thuộc phạm vi quản lý bảo đảm các biện pháp bảo vệ dữ liệu cá nhân, bảo vệ bí mật Nhà nước theo quy định của pháp luật.

Quyết định này được xem là một bước quan trọng trong việc đảm bảo an toàn và bảo mật cho hoạt động chuyển đổi số của cả hệ thống chính trị, đồng thời nâng cao hiệu quả của việc liên thông, đồng bộ dữ liệu giữa các cơ quan Đảng, Nhà nước. Qua đó, giúp tăng cường sự phối hợp và chia sẻ thông tin giữa các cơ quan, tổ chức, góp phần xây dựng một nền hành chính điện tử hiện đại và hiệu quả.

Lừa Đảo Shipper Giả: Thủ Đoạn Tinh Vi và Cách Phòng Ngừa

Mới đây, nhiều người dùng đã báo cáo về một hình thức lừa đảo mới, trong đó kẻ gian giả mạo nhân viên giao hàng (shipper) để chiếm đoạt tiền của nạn nhân. Theo đó, nạn nhân nhận được cuộc gọi từ kẻ lạ, tự xưng là shipper và thông báo cần chuyển khoản một khoản phí phát sinh nhỏ. Chỉ sau vài thao tác, toàn bộ tiền trong tài khoản của nạn nhân đã bị mất.

Đây là một thủ đoạn lừa đảo tinh vi, tận dụng sự rò rỉ dữ liệu đơn hàng và tâm lý chủ quan của nạn nhân. Dữ liệu đơn hàng mà kẻ gian sử dụng đều chính xác đến kinh ngạc, bao gồm tên người nhận, địa chỉ, số điện thoại, thậm chí cả giá trị món đồ. Điều này khiến nạn nhân khó lòng nghi ngờ, nhất khi họ đang nóng lòng chờ hàng.

Các chuyên gia cho biết, nguồn gốc của thông tin chi tiết này đến từ chính các sàn thương mại điện tử hoặc đơn vị vận chuyển. Một số nhân viên nội bộ có thể bán dữ liệu khách hàng cho bên thứ ba với giá rẻ mạt. Ngoài ra, các website và ứng dụng kém bảo mật cũng là nguồn gốc của việc rò rỉ thông tin cá nhân. Người dùng vô tình để lộ thông tin cá nhân khi đăng ký tài khoản trên các nền tảng này. Đáng lo ngại hơn, thị trường ‘data rác’ được rao bán công khai trên mạng xã hội và các diễn đàn ngầm.

Tâm lý chủ quan cũng là một yếu tố then chốt khiến nhiều người mắc bẫy. Một số thủ đoạn phổ biến của các đối tượng lừa đảo thường bao gồm gửi đường link hoặc mã QR độc hại. Chỉ cần nhấp vào, điện thoại của nạn nhân sẽ bị cài mã độc, cho phép tội phạm truy cập vào các ứng dụng ngân hàng.

Để tự bảo vệ mình, người dùng cần tuyệt đối không chuyển tiền trước cho bất kỳ ai tự xưng là shipper, dù đó là khoản phí nhỏ. Không bao giờ nhấp vào đường link lạ hoặc quét mã QR từ những tin nhắn không rõ nguồn gốc. Đặc biệt, mã OTP và mật khẩu ngân hàng là thông tin tuyệt mật, không được chia sẻ với bất kỳ ai, kể cả người tự nhận là nhân viên hỗ trợ.

Nhóm đối tượng dễ trở thành nạn nhân của tội phạm này là các bạn trẻ, đặc biệt là học sinh, sinh viên. Lý do nằm ở sự chủ quan. Dù thành thạo sử dụng smartphone và mạng xã hội, nhiều bạn trẻ lại thiếu kỹ năng kiểm chứng thông tin cơ bản.

Những vụ lừa đảo shipper giả chỉ là phần nổi của tảng băng chìm về vấn đề rò rỉ dữ liệu cá nhân. Trong thời đại kỹ thuật số, việc bảo vệ thông tin cá nhân không còn là trách nhiệm riêng của mỗi cá nhân, mà đòi hỏi sự chung tay từ các doanh nghiệp, cơ quan quản lý và ý thức của toàn xã hội.

Để biết thêm thông tin về cách bảo vệ dữ liệu cá nhân, vui lòng truy cập trang web an ninh mạng để có những thông tin hữu ích.

Trong trường hợp cần hỗ trợ, vui lòng liên hệ với cơ quan quản lý để được giúp đỡ.

Ủy ban châu Âu gần đây đã giới thiệu một bộ quy tắc thực hành về trí tuệ nhân tạo (AI), áp dụng cho các mô hình AI mạnh mẽ. Mục tiêu chính của bộ quy tắc này là hỗ trợ các nhà cung cấp dịch vụ tuân thủ theo Đạo luật AI, dự kiến có hiệu lực từ ngày 2/8. Trọng tâm của bộ quy tắc tập trung vào các vấn đề quan trọng bao gồm tính minh bạch, quyền sở hữu trí tuệ, an toàn và bảo mật. Một số tập đoàn công nghệ lớn như Amazon, Google, Microsoft và IBM, cùng với các nhà cung cấp AI khác như Open AI, Mistral AI của Pháp và công ty khởi nghiệp Aleph Alpha của Đức đã cam kết tham gia vào bộ quy tắc này.

Các công ty cam kết sẽ tuân thủ các nguyên tắc về trách nhiệm giải trình, an toàn, bảo mật và quyền riêng tư dữ liệu. Bộ quy tắc cũng yêu cầu các công ty phải tiến hành đánh giá rủi ro và giảm thiểu các rủi ro có thể phát sinh từ các mô hình AI của họ. Tuy nhiên, Meta đã từ chối tham gia vào bộ quy tắc này, cho rằng các quy định hiện tại có thể hạn chế sự đổi mới và rằng châu Âu đang đi sai hướng trong việc phát triển AI. Dù vậy, Meta vẫn phải tuân thủ các nghĩa vụ theo Đạo luật AI.

Google cũng bày tỏ sự quan ngại về các quy định AI của châu Âu và ảnh hưởng của chúng đến đổi mới. Ông Kent Walker, Chủ tịch phụ trách các vấn đề toàn cầu của Alphabet, cho biết rằng mặc dù bộ quy tắc cuối cùng đã tiến gần hơn đến việc hỗ trợ các mục tiêu kinh tế và đổi mới của châu Âu, công ty vẫn lo ngại rằng Đạo luật và bộ quy tắc này có thể làm chậm quá trình phát triển AI ở châu Âu.

Trước đó, Ủy ban châu Âu đã yêu cầu các nhà cung cấp có mô hình GPAI trên thị trường phải ký kết trước ngày 1/8. Kể từ ngày 2/8, 27 quốc gia thành viên EU sẽ chỉ định các cơ quan giám sát quốc gia để đảm bảo các doanh nghiệp trong nước tuân thủ Đạo luật AI. Các mức phạt đối với các trường hợp vi phạm có thể lên tới 15 triệu euro hoặc 3% doanh thu hàng năm của công ty.

Các chuyên gia cho rằng sự ra đời của bộ quy tắc thực hành AI này là một bước tiến quan trọng trong việc quản lý và kiểm soát sự phát triển của AI tại châu Âu. Tuy nhiên, việc các công ty lớn như Meta và Google bày tỏ lo ngại về các quy định này cho thấy vẫn còn nhiều thách thức trong việc cân bằng giữa đổi mới và quản lý rủi ro trong lĩnh vực AI.

Để đảm bảo sự phát triển bền vững và an toàn của AI, việc xây dựng và thực thi các quy định phù hợp là rất quan trọng. Châu Âu đang dẫn đầu trong việc thiết lập các tiêu chuẩn và quy định về AI, và các quốc gia khác có thể tham khảo kinh nghiệm này để xây dựng khuôn khổ quản lý AI phù hợp cho riêng mình.

Việc thực hiện Đạo luật AI và bộ quy tắc thực hành sẽ giúp tăng cường niềm tin của người dùng vào các công nghệ AI và đảm bảo rằng các công ty phát triển AI một cách có trách nhiệm. Đồng thời, châu Âu cũng cần tiếp tục khuyến khích đổi mới và hỗ trợ các doanh nghiệp, đặc biệt là các startup, trong việc phát triển và ứng dụng AI.

Trong bối cảnh AI đang phát triển nhanh chóng, việc xây dựng một môi trường thuận lợi cho sự phát triển của công nghệ này trong khi đảm bảo an toàn và bảo mật là thách thức không nhỏ. Châu Âu đang nỗ lực để giải quyết thách thức này thông qua Đạo luật AI và bộ quy tắc thực hành, với hy vọng tạo ra một mô hình quản lý AI mà các quốc gia khác có thể học hỏi.

HP chính thức giới thiệu dòng laptop Omni vào năm 2025, đánh dấu một sự chuyển đổi đáng kể trong chiến lược sản phẩm của hãng. Điểm nhấn trong dòng sản phẩm mới này là chiếc laptop OmniBook7 Aero 13.3 inch, sở hữu vi xử lý AMD Ryzen AI7 350, thiết kế siêu nhẹ chỉ dưới 1kg. Điều này giúp đáp ứng nhu cầu linh hoạt và đa nhiệm ngày càng cao của giới trẻ hiện đại.

Một báo cáo chỉ số quan hệ công việc của HP vào năm 2024 cho thấy, 72% lao động tri thức trên toàn cầu cảm thấy thiếu kết nối với công việc của mình. Điều này mở ra cơ hội cho các hãng công nghệ phát triển sản phẩm hỗ trợ người dùng một cách toàn diện hơn về năng suất và đời sống tinh thần. Trong bối cảnh đó, HP OmniBook7 Aero 13.3 inch nổi lên như một trong những chiếc laptop Next Gen AI PC mỏng nhẹ và mạnh mẽ nhất hiện nay.

Sản phẩm có trọng lượng chỉ 1kg và dày 17,4mm, được chế tạo bằng kim loại nhôm cao cấp để đảm bảo độ bền và hoàn thiện cao. Về hiệu suất, laptop này được trang bị bộ xử lý AMD Ryzen AI7 350 với 8 nhân, 16 luồng, tốc độ xử lý lên đến 5.0GHz và 16MB L3 cache. Đặc biệt, bộ xử lý tích hợp NPU với khả năng xử lý AI lên đến 50 TOPS, mang lại trải nghiệm AI cục bộ mạnh mẽ cho người dùng.

Thời lượng pin của sản phẩm lên đến 15 giờ 45 phút xem video và 12 giờ 15 phút sử dụng hỗn hợp. Tính năng sạc nhanh HP Fast Charge cho phép người dùng sạc nhanh lên đến 50% chỉ trong 30 phút, giúp tối ưu hóa thời gian sử dụng thiết bị.

Một tính năng đáng chú ý khác của HP OmniBook7 Aero là trợ lý ảo HP AI Companion. Công cụ này hoạt động như một trợ lý cá nhân thông minh trên laptop, tích hợp ba tính năng chính: Ask, Analyze và Perform. Điều này giúp người dùng tìm kiếm thông tin, tóm tắt tài liệu, phân tích dữ liệu và tự động tối ưu hiệu năng hệ thống một cách dễ dàng.

Về kết nối và làm việc từ xa, laptop này được trang bị camera 5MP IR tích hợp tính năng AI. Điều này giúp trải nghiệm họp trực tuyến trở nên chuyên nghiệp hơn. Công nghệ HP AI Noise Reduction giúp lọc tiếng ồn hai chiều, đảm bảo chất lượng âm thanh trong các cuộc họp.

Màn hình IPS 13.3 inch với độ phân giải 2K, tỷ lệ 16:10 và viền siêu mỏng mang đến không gian hiển thị rộng rãi và sống động. Công nghệ AMD FreeSync kết hợp card đồ họa AMD Radeon 860M đảm bảo hình ảnh mượt mà, đáp ứng nhu cầu giải trí và làm việc của người dùng.

HP OmniBook7 Aero Next Gen AI PC đi kèm gói Microsoft Office Home 2024 và miễn phí 12 tháng sử dụng Microsoft 365 Basic. Dự kiến, sản phẩm sẽ được ra mắt tại Việt Nam vào nửa cuối năm 2025, hứa hẹn sẽ trở thành một trong những lựa chọn hàng đầu cho người dùng đang tìm kiếm một chiếc laptop mạnh mẽ, mỏng nhẹ và có khả năng hỗ trợ AI toàn diện.

Diễn đàn Trí thức trẻ Việt Nam toàn cầu lần thứ VI: Khai thác hiệu quả ‘mỏ vàng’ dữ liệu trong chuyển đổi số quốc gia

Trong bối cảnh hiện nay, việc xác định dữ liệu là tài nguyên số quan trọng đã trở thành một vấn đề cấp thiết. Tại Diễn đàn Trí thức trẻ Việt Nam toàn cầu lần thứ VI, các chuyên gia đã tập trung thảo luận về việc ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) và các công nghệ mới để nâng cao hiệu suất lao động, đặc biệt là trong lĩnh vực chuyển đổi số quốc gia.

Ông Trần Quang Hưng, UVBCH, Trưởng Ban Đoàn – Hiệp hội Dữ liệu Quốc gia, đã chủ trì phiên thảo luận và nhấn mạnh tầm quan trọng của việc xây dựng ‘bệ đỡ thị trường’ cho đổi mới sáng tạo. Với dân số hơn 100 triệu người và hệ thống dữ liệu ngày càng được hoàn thiện, Việt Nam đang sở hữu lợi thế lớn để phát triển các mô hình kinh tế dựa trên dữ liệu. Theo ông Hưng, điều quan trọng là phải biết cách tận dụng và khai thác hiệu quả nguồn tài nguyên này.

Tuy nhiên, ông Hưng cũng chỉ ra rằng dữ liệu quốc gia hiện nay vẫn còn phân tán, thiếu sự liên kết giữa các lĩnh vực như thuế, bảo hiểm, nhân khẩu, ngành nghề… Điều này đã gây ra khó khăn cho việc khai thác và sử dụng dữ liệu một cách hiệu quả. Các chuyên gia cũng cho rằng, Việt Nam cần làm rõ khái niệm dữ liệu trong bối cảnh hiện nay, những thuộc tính nào cần lưu trữ lâu dài và đâu là thông tin nên được loại bỏ.

Điều cốt lõi của dữ liệu là phải ‘đúng, đủ, sạch, sống’. Tuy nhiên, phần lớn phần mềm không được cập nhật dữ liệu thường xuyên, dẫn đến giá trị thông tin giảm theo thời gian. Để xây dựng hệ thống dữ liệu liên tục, cần phát triển các nền tảng thực sự hữu ích để người dân sử dụng thường xuyên trong đời sống hằng ngày. Đặc biệt, toàn bộ dữ liệu thu thập từ người dùng cần được bảo mật tuyệt đối và tuân thủ các quy chuẩn chặt chẽ.

Tại Việt Nam, bước tiến lớn là việc tích hợp số định danh cá nhân với hệ thống bảo hiểm, tuy nhiên vẫn còn khoảng cách rất lớn đến mục tiêu liên thông dữ liệu y tế quốc gia. Các chuyên gia cho rằng cần bắt đầu từ dữ liệu cá nhân sau đó tiến tới dữ liệu ngành, chuẩn hóa định danh cá nhân là bước đầu tiên, cần một mã số duy nhất được dùng xuyên suốt cho tất cả dịch vụ công và dịch vụ tư nhân.

Mỗi ngành cần xây dựng bộ chuẩn dữ liệu riêng (cấu trúc, chuẩn định dạng) để dữ liệu có thể phân tích, lưu trữ và chia sẻ. Tạo hành lang pháp lý cho chia sẻ dữ liệu y tế ẩn danh, đặc biệt phục vụ nghiên cứu khoa học. Việc này không chỉ giúp đẩy mạnh nghiên cứu và phát triển trong lĩnh vực y tế mà còn đóng góp vào sự phát triển của nền kinh tế.

Tóm lại, việc khai thác hiệu quả ‘mỏ vàng’ dữ liệu trong chuyển đổi số quốc gia là một vấn đề cấp thiết. Các chuyên gia đã đưa ra nhiều giải pháp để xây dựng hệ thống dữ liệu liên tục, chuẩn hóa định danh cá nhân và tạo hành lang pháp lý cho chia sẻ dữ liệu y tế ẩn danh. Với sự nỗ lực và quyết tâm của các cấp chính quyền, doanh nghiệp và toàn xã hội, Việt Nam hoàn toàn có thể tận dụng và khai thác hiệu quả nguồn tài nguyên dữ liệu để đẩy mạnh sự phát triển của đất nước.