Trong bối cảnh ngành công nghiệp bán dẫn đang phát triển mạnh mẽ trên toàn cầu, Việt Nam đã đặt mục tiêu trở thành một trong những trung tâm sản xuất và cung ứng bán dẫn toàn cầu. Tuy nhiên, thách thức lớn nhất mà Việt Nam đang đối mặt là thiếu hụt nhân lực chất lượng cao để sẵn sàng tham gia chuỗi cung ứng bán dẫn toàn cầu.

Ngày 2/8, tại Công viên Phần mềm Quang Trung, Liên minh Phát triển Nguồn lực Công nghiệp bán dẫn Việt Nam (SEVINA) đã được ra mắt. Liên minh này quy tụ hàng trăm doanh nghiệp thành viên, chuyên gia trong và ngoài nước cùng các tổ chức đào tạo và cơ quan quản lý Nhà nước, với mục tiêu giải quyết bài toán nhân lực cho ngành Bán dẫn.

Theo Bộ Kế hoạch và Đầu tư, đến năm 2030, Việt Nam cần khoảng 50.000 kỹ sư ngành Bán dẫn. Tuy nhiên, chênh lệch về chất lượng giữa cung và cầu hiện vẫn là thách thức lớn. Trên thị trường hiện có khoảng 40 công ty thiết kế vi mạch quy mô tầm cỡ, trong đó có 6 công ty Việt Nam.

TS. Nguyễn Quân, Chủ tịch Hội Tự động hóa Việt Nam, nguyên Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ cho biết, Liên minh SEVINA mang đến một mô hình mới cho ngành công nghiệp bán dẫn phát triển. Ở đó các bên cùng định hình khung năng lực và chuẩn đầu ra. Cách tiếp cận này giúp người học sẵn sàng gia nhập lực lượng lao động, mang lại lợi ích rõ rệt cho cả doanh nghiệp, sinh viên và nhà nước.

Ông Trương Gia Bảo, Chủ tịch SEVINA cho biết, Việt Nam đang đối mặt với việc thiếu hụt nhân lực chất lượng cao. Đây không còn là câu chuyện riêng của doanh nghiệp mà là vấn đề của toàn bộ hệ sinh thái ngành Công nghiệp bán dẫn Việt Nam. Vì vậy, để xây dựng hệ sinh thái của ngành công nghiệp này, Việt Nam cần một cách tiếp cận chủ động, bài bản để không bỏ lỡ cơ hội hội nhập để cùng vươn lên trong cuộc đua bán dẫn toàn cầu đang phát triển mạnh mẽ.

Liên minh SEVINA đặt mục tiêu phát triển tối thiểu 10.000 nhân lực chất lượng cao trong 5 năm tới, đồng thời hỗ trợ thúc đẩy khởi nghiệp trong chuỗi cung ứng bán dẫn, kết nối đào tạo và chuyển giao công nghệ, xúc tiến đầu tư và đề xuất chính sách hỗ trợ ngành này phát triển.

Đại diện giới công nghệ, ông Nguyễn Đình Thắng, Phó Chủ tịch Hội Tin học Việt Nam cho biết, hiện nay chìa khóa thành công trong đào tạo nhân lực ngành Bán dẫn nằm ở kết hợp chính sách, đầu tư, đào tạo và hợp tác quốc tế. Việc thành lập SEVINA là rất cần thiết khi cùng tạo ra sức mạnh tổng hợp, phát triển ngành Bán dẫn một cách bài bản và bền vững.

Tại sự kiện, Trường Cao đẳng FPT Polytechnic công bố khung chương trình đào tạo nhân lực bán dẫn theo đơn đặt hàng doanh nghiệp. Đây là bước đi quan trọng trong việc chuyển từ đào tạo cái mình có sang đào tạo cái thị trường cần, đồng thời còn mở ra cơ hội nghề nghiệp rõ ràng cho người học.

Các doanh nghiệp Việt Nam có thể tham gia vào chuỗi công nghệ toàn cầu thông qua những bước đi nhỏ và tập trung vào từng công đoạn cụ thể hoặc các mô hình công nghệ phù hợp với năng lực của mình. Ông Cao Đại Thắng, Tổng giám đốc Intech Group, cho biết rằng việc bắt đầu từ những bước nhỏ là phù hợp với năng lực của doanh nghiệp Việt Nam và điều kiện tại Việt Nam.

Ông Thắng chia sẻ rằng nhiều dự án thất bại không phải vì ý tưởng không thuyết phục mà vì chi phí đầu tư ban đầu quá lớn, vượt quá sức chịu đựng của các doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp startup. Tuy nhiên, nếu biết bắt đầu đúng cách, từng phần, ở từng phân xưởng, bài toán chi phí có thể được giải quyết, mở ra các cơ hội hợp tác. Intech Group đã có những đối tác quốc tế trong ngành và các doanh nghiệp này bày tỏ thiện chí sẵn sàng hợp tác với các đối tác Việt Nam nếu có được mô hình khởi động phù hợp.

Điều kiện tiên quyết để hợp tác là hạ tầng có thật, con người sẵn sàng, mô hình đầu tư thông minh cho phép tận dụng được lợi thế chi phí, lao động và ý chí học hỏi của người Việt. Từ thực tế đó, Intech Group đã có kế hoạch triển khai xây dựng trung tâm hạ tầng công nghệ quy mô nhỏ để hỗ trợ sản xuất linh kiện, vi mạch. Ông Cao Đại Thắng cho rằng cách tạo đà này không phải là thứ gì xa vời, bắt đầu từ hệ thống hàn dây, đóng gói, đo kiểm… chính là những bước rất thiết thực để xây dựng năng lực sản xuất dần dần.

Ông Nguyễn Đức Minh, Phó hiệu trưởng trường Điện – điện tử (Đại học Bách khoa Hà Nội), đồng quan điểm rằng điểm nghẽn lớn nhất hiện nay của các doanh nghiệp, nhất là doanh nghiệp SME, là nguồn vốn đầu tư. Tuy nhiên, cơ hội vẫn sẽ đến nếu doanh nghiệp lựa chọn hướng đi phù hợp với điều kiện nhằm phát huy lợi thế nhất định của mình là khả năng thích ứng nhanh, linh hoạt.

Bước đi phù hợp được ông Nguyễn Đức Minh gọi là “du kích công nghệ”. Thay vì loay hoa căng sức phục vụ thị trường lớn, việc chọn phân khúc phù hợp – thị trường ngách để khởi đầu đã và đang được nhiều doanh nghiệp lựa chọn. Các chuyên gia đánh giá rằng việc tập trung vào một phân khúc thị trường nhỏ, chuyên biệt nhưng vừa sức là cách làm phù hợp với doanh nghiệp SME, chưa có tiềm lực lớn.

Nhìn chung, các doanh nghiệp Việt Nam có thể tham gia vào chuỗi công nghệ toàn cầu thông qua những bước đi nhỏ và tập trung vào từng công đoạn cụ thể. Việc bắt đầu từ những bước nhỏ, lựa chọn hướng đi phù hợp và tập trung vào phân khúc thị trường nhỏ, chuyên biệt sẽ giúp các doanh nghiệp Việt Nam có thể phát huy lợi thế của mình và tham gia vào chuỗi công nghệ toàn cầu một cách hiệu quả.

Intech Group là một trong những công ty công nghệ hàng đầu tại Việt Nam, chuyên cung cấp các giải pháp công nghệ và dịch vụ cho các doanh nghiệp. Với kinh nghiệm và chuyên môn cao, Intech Group đã hỗ trợ nhiều doanh nghiệp Việt Nam tham gia vào chuỗi công nghệ toàn cầu.

Đại học Bách khoa Hà Nội là một trong những trường đại học hàng đầu tại Việt Nam, chuyên đào tạo các chuyên gia công nghệ và kỹ sư. Với kinh nghiệm và chuyên môn cao, trường Đại học Bách khoa Hà Nội đã hỗ trợ nhiều doanh nghiệp Việt Nam phát triển công nghệ và tham gia vào chuỗi công nghệ toàn cầu.