Quốc hội khóa XV vừa thông qua Luật Công nghiệp công nghệ số, một văn bản pháp lý quan trọng nhằm điều chỉnh và thúc đẩy sự phát triển của lĩnh vực công nghệ số tại Việt Nam. Một trong những điểm nổi bật của luật này là quy định cụ thể về việc nhận dạng sản phẩm công nghệ số sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI). Theo đó, các sản phẩm công nghệ số được tạo ra bởi trí tuệ nhân tạo sẽ phải có dấu hiệu nhận dạng riêng biệt, giúp người sử dụng hoặc máy có thể nhận biết và phân biệt.
Việc đưa ra quy định này nhằm đảm bảo tính minh bạch và bảo vệ quyền lợi của người dùng khi tương tác với các hệ thống AI. Điều này trở nên quan trọng hơn bao giờ hết khi công nghệ AI ngày càng phát triển và được ứng dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực của đời sống. Luật Công nghiệp công nghệ số gồm 6 chương với 51 điều, trong đó có một chương riêng quy định cụ thể về trí tuệ nhân tạo, thể hiện sự quan tâm và chú trọng của nhà lập pháp đối với lĩnh vực này.
Điều 44 của luật này quy định rõ về dấu hiệu nhận dạng đối với hệ thống trí tuệ nhân tạo. Cụ thể, các hệ thống trí tuệ nhân tạo tương tác trực tiếp với con người phải thông báo cho người sử dụng biết rằng họ đang tương tác với một hệ thống AI. Tuy nhiên, có một số trường hợp ngoại lệ khi người sử dụng đã rõ về việc này, giúp tránh những thông tin không cần thiết hoặc gây rối.
Bộ trưởng Khoa học và Công nghệ sẽ có trách nhiệm ban hành Danh mục sản phẩm công nghệ số tạo ra bởi trí tuệ nhân tạo và tổ chức kiểm tra việc thực hiện quy định về dấu hiệu nhận dạng đối với hệ thống trí tuệ nhân tạo. Điều này sẽ giúp đảm bảo rằng các sản phẩm và dịch vụ sử dụng AI đều tuân thủ theo quy định của pháp luật.
Luat cũng quy định 7 nguyên tắc phát triển, cung cấp, triển khai sử dụng trí tuệ nhân tạo. Các nguyên tắc này bao gồm phục vụ sự thịnh vượng và hạnh phúc của con người, tiếp cận bao trùm và công bằng, tôn trọng các giá trị đạo đức và quyền con người, bảo đảm minh bạch và trách nhiệm giải trình, bảo đảm an toàn và an ninh mạng, bảo vệ dữ liệu cá nhân, và tuân thủ pháp luật về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng. Những nguyên tắc này sẽ làm cơ sở cho sự phát triển lành mạnh và có trách nhiệm của công nghệ AI tại Việt Nam.
Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang Bộ sẽ hướng dẫn nguyên tắc phát triển, cung cấp, triển khai sử dụng trí tuệ nhân tạo trong các ngành, lĩnh vực được phân công. Điều này cho thấy sự cần thiết của sự phối hợp và thống nhất giữa các cơ quan quản lý nhà nước trong việc thúc đẩy sự phát triển của công nghệ số.
Luat Công nghiệp công nghệ số có hiệu lực thi hành từ ngày 1/1/2026. Với những quy định và nguyên tắc mới, luật này được kỳ vọng sẽ góp phần thúc đẩy sự phát triển của công nghệ số và trí tuệ nhân tạo tại Việt Nam, đồng thời đảm bảo quyền lợi và sự an toàn của người dùng.