Nửa đầu năm 2025, ngành hàng không Việt Nam đã phục vụ 59,7 triệu lượt hành khách thông qua các cảng hàng không, trong đó toàn ngành đã phục vụ khoảng 110 triệu lượt hành khách trong năm 2024. Giả định trung bình mỗi hành khách mất từ 3-4 phút cho các thủ tục tại sân bay, từ kiểm tra an ninh, soi chiếu hành lý đến làm thủ tục xuất nhập cảnh, tổng thời gian bị lãng phí ước tính có thể lên tới 5,5-7,3 triệu giờ.
Tính với GDP bình quân đầu người năm 2024 là 115 triệu đồng và giả sử một người lao động làm việc khoảng 2.000 giờ mỗi năm, giá trị gia tăng trung bình của một giờ lao động là 57.500 đồng. Do đó, thời gian mất 3-4 phút có giá trị kinh tế từ 2.875 đến 3.833 đồng mỗi hành khách. Khi nhân với tổng số lượt khách, mức lãng phí toàn xã hội rơi vào khoảng từ 316 – 422 tỉ đồng mỗi năm, một con số không hề nhỏ. Điều này đòi hỏi các cơ quan chức năng phải coi việc hiện đại hóa thủ tục sân bay là một ưu tiên trong chính sách tiết kiệm nguồn lực xã hội và nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia.
Việc kiểm tra an ninh tại sân bay là một phần quan trọng trong hành trình bay, nhưng các quy định hiện tại như cởi giày, thắt lưng, áo khoác, mũ và đặt thiết bị điện tử ra khay riêng để kiểm tra có thể gây phiền hà cho hành khách. Trên thế giới, nhiều sân bay đã áp dụng công nghệ hiện đại để giảm thiểu các quy định này. Tại Mỹ, việc bắt buộc cởi giày khi qua cửa an ninh đã được hủy bỏ từ tháng 7-2025. Tương tự, các chương trình như TSA PreCheck đã cho phép hành khách được miễn việc cởi giày, tháo laptop, hoặc cởi áo khoác.
Tại Việt Nam, hầu hết sân bay quốc tế và nội địa vẫn đang áp dụng quy định yêu cầu hành khách cởi giày, tháo thắt lưng, bỏ hết thiết bị điện tử vào khay để kiểm tra. Tuy nhiên, với sự phát triển của công nghệ kiểm tra an ninh, việc dỡ bỏ quy định này hoàn toàn có thể thực hiện được nếu đầu tư mạnh mẽ vào hạ tầng an ninh hiện đại như máy soi CT, máy quét millimeter-wave và trí tuệ nhân tạo trong phân tích ảnh quét. Việc áp dụng các công nghệ này không chỉ giúp hành khách cảm thấy thoải mái hơn mà còn giúp xử lý lượng khách lớn trong thời gian ngắn hơn.
Dù vậy, cần phải nhìn nhận thực tế rằng Việt Nam vẫn chưa triển khai rộng rãi các công nghệ kiểm tra tiên tiến. Vì vậy, việc dỡ bỏ quy định hiện tại cần phải có phương án thay thế phù hợp để không gây rủi ro cho an ninh hàng không. Việc kiểm tra chặt chẽ tất cả hành khách, dù có phần phiền toái ở góc độ cá nhân nhưng vẫn sẽ mang lại lợi ích an toàn chung cho tất cả mọi người.