Nội dung chính
Cây dừa cạn, một loài thực vật quen thuộc ở Việt Nam, không chỉ được biết đến với giá trị cảnh quan mà còn là nguồn dược liệu quý cho ngành y dược hiện đại. Đặc biệt, hoạt chất từ rễ cây dừa cạn đã được chứng minh có khả năng chống ung thư hiệu quả.
Các nhà khoa học tại Trung tâm Ươm tạo Doanh nghiệp Nông nghiệp Công nghệ cao đã nghiên cứu và hoàn thiện quy trình nhân nuôi và chiết tách alkaloid từ rễ cây dừa cạn. Đây là một bước tiến quan trọng trong việc ứng dụng rộng rãi nguồn dược liệu tự nhiên này trong sản xuất dược phẩm.
Tiềm năng của cây dừa cạn trong điều trị ung thư
Dừa cạn (Catharanthus roseus) là một loài cây dược liệu phổ biến ở Việt Nam, được sử dụng trong y học cổ truyền và hiện đại để điều trị nhiều loại bệnh, bao gồm cả ung thư. Thành phần dược tính quan trọng nhất trong dừa cạn là nhóm vinca alkaloid, có khả năng ức chế sự phân chia tế bào ung thư.
Các hoạt chất như vinblastine và vincristine đã được sử dụng rộng rãi trong điều trị ung thư và đang ngày càng thu hút sự quan tâm từ giới nghiên cứu cũng như doanh nghiệp dược phẩm. Nghiên cứu này tập trung vào việc nhân nuôi sinh khối rễ tơ dừa cạn và chiết tách alkaloid bằng công nghệ hiện đại.
Quy trình nghiên cứu và kết quả
Nhóm nghiên cứu đã xây dựng quy trình nhân nuôi sinh khối rễ tơ dừa cạn bằng hệ thống bioreactor và chiết tách alkaloid bằng CO₂ siêu tới hạn. Kết quả cho thấy, dòng rễ tơ dừa cạn mã VIN002 là vật liệu thích hợp nhất với hàm lượng vinca alkaloid đạt trung bình 10,3 mg/g khối lượng khô.
Ở điều kiện nuôi cấy tối ưu, sinh khối rễ thu được đạt hàm lượng alkaloid 24,15 mg/g sinh khối khô và năng suất trung bình đạt 13,54 mg/g sinh khối tươi. Điều kiện chiết tối ưu được xác định là ở nhiệt độ 45°C, áp suất 25 MPa và nồng độ cồn 7%.
Quy trình này không chỉ cho phép sản xuất dược phẩm với chất lượng cao mà còn đảm bảo an toàn sinh học và thân thiện với môi trường. Việc làm chủ quy trình nhân nuôi rễ tơ và tách chiết alkaloid từ dừa cạn mở ra một hướng phát triển mới cho ngành dược liệu Việt Nam.
Ứng dụng và triển vọng
Các sản phẩm từ nghiên cứu này có thể ứng dụng ngay vào việc phát triển thuốc hỗ trợ điều trị ung thư, thực phẩm bảo vệ sức khỏe, hoặc nguyên liệu cho các sản phẩm hóa mỹ phẩm có nguồn gốc tự nhiên. Với khả năng mở rộng quy mô sản xuất và đảm bảo chất lượng sản phẩm, công nghệ này hứa hẹn sẽ mang lại nhiều giá trị cho ngành y dược Việt Nam.
Không chỉ dừng lại ở việc hoàn thiện quy trình kỹ thuật, kết quả nghiên cứu còn là tiền đề cho các nghiên cứu sâu hơn về cải tiến giống, tối ưu hóa điều kiện nuôi cấy và phát triển thêm các dòng sản phẩm mới từ alkaloid thiên nhiên.