Vụ lật tàu Vịnh Xanh 58 cách đây một tuần đã gióng lên hồi chuông báo động về những ‘vùng còn trống’ trong ‘hải trình’ chuyển đổi số tại Việt Nam. Sự cố này không chỉ dừng lại ở một tai nạn hàng hải thông thường mà còn phơi bày những khoảng trống lớn và thiếu tính toàn diện trong việc ứng dụng công nghệ vào thực tế vận hành đời sống ở nhiều lĩnh vực.
Ngày nay, trong thời đại số, mọi hoạt động của con người đều có thể được giám sát và theo dõi thông qua các công nghệ như GPS, cảm biến, trí tuệ nhân tạo (AI) và dữ liệu lớn. Đặc biệt, đối với các tàu du lịch, việc giám sát thời gian thực là điều bắt buộc để đảm bảo an toàn cho hành khách. Tuy nhiên, vụ việc tàu Vịnh Xanh 58 chở 49 người gặp giông lốc bất ngờ và lật giữa biển mà không hề được phát hiện bởi bất kỳ hệ thống giám sát nào trong khoảng 2 giờ đồng hồ đã chỉ ra sự chậm trễ và ‘lỗ hổng chết người’ trong công tác giám sát.
Thực tế, chuyển đổi số và công nghệ chỉ thực sự có ý nghĩa khi chúng được ứng dụng hiệu quả trong những tình huống khẩn cấp và khắc nghiệt nhất, nơi con người không còn đơn độc. Để tránh tái diễn những tai nạn tương tự, các địa phương, trong đó có Quảng Ninh, và các bộ, ngành liên quan cần nhanh chóng số hóa các tình huống khẩn cấp. Cụ thể, tất cả tàu ra khơi phải được trang bị thiết bị định vị và truyền dữ liệu thời gian thực. Hệ thống Trung tâm Điều hành Thông minh (IOC) phải tích hợp AI để phát hiện các lộ trình bất thường của tàu. Khi một tàu không về đúng giờ, hệ thống phải có cảnh báo kịp thời. Khi mất tín hiệu, phải có quy trình truy vết nhanh để xác định vùng tìm kiếm. Đặc biệt, trong trường hợp có mưa bão, phải có radar thời tiết và tín hiệu số gửi đến từng tàu, từng thuyền viên.
Như vậy, chuyển đổi số không chỉ dừng lại ở việc triển khai các hệ thống camera nhận diện khuôn mặt trong thành phố hay vẽ một bản đồ số đẹp. Điều quan trọng hơn là ứng dụng công nghệ để có thể ứng cứu người đúng lúc, trong những giây phút nguy cấp. Mọi nỗ lực chuyển đổi số cần tập trung vào việc sử dụng công nghệ để nâng cao hiệu quả quản lý, giám sát và đảm bảo an toàn cho con người trong mọi tình huống.
Cuối cùng, sự sống không chỉ trông chờ vào wifi mạnh hay ‘may rủi’ trong kỷ nguyên chuyển đổi số. Chúng ta cần một hệ thống giám sát toàn diện và hiệu quả, bao gồm cả hệ thống giám sát các tàu du lịch và radar cảnh báo thời tiết, để có thể ứng phó kịp thời trong mọi tình huống. Chuyển đổi số cần thiết phải đi kèm với những giải pháp thực tế và thiết thực để bảo vệ tính mạng và đảm bảo an toàn cho con người.