Ngộ độc ciguatera, một loại ngộ độc thực phẩm hiếm gặp nhưng nguy hiểm, đã được ghi nhận tại một số tỉnh thành Việt Nam, trong đó có Hà Tĩnh và Hải Phòng. Trong những ngày qua, nhiều gia đình tại các địa phương này đã phải đối mặt với tình trạng ngộ độc nghiêm trọng sau khi tiêu thụ hải sản, đặc biệt là cá biển.
Các triệu chứng chung của ngộ độc ciguatera bao gồm tê bì vùng lưỡi và miệng, đau nhức cơ, mỏi các khớp chân tay, toàn thân, và một số người còn có rối loạn tiêu hóa, cảm giác nóng rát họng và tức ngực. Những triệu chứng này thường xuất hiện sau khi ăn từ vài giờ đến một ngày.
Theo các chuyên gia y tế tại Trung tâm Chống độc, Bệnh viện Bạch Mai, nguyên nhân dẫn đến tình trạng này là do ngộ độc ciguatera, một loại ngộ độc do ăn phải các loài cá sống ở rạn san hô đã tích lũy độc tố thần kinh cực mạnh tên là ciguatoxin. Độc tố này bắt nguồn từ một loại vi tảo nhỏ bé tên là Gambierdiscus toxicus, và được tích lũy ngày càng nhiều ở trong các loài cá lớn.
Điều nguy hiểm nhất là ciguatoxin hoàn toàn không màu, không mùi, không vị và không bị phá hủy bởi bất kỳ phương pháp chế biến nào. Do đó, người ăn phải có thể không biết rằng mình đang ăn phải thực phẩm có độc. Sự vô hình của độc tố này làm tăng nguy cơ ngộ độc, khiến cho việc phòng ngừa trở nên khó khăn hơn.
Các triệu chứng của ngộ độc ciguatera thường được phân loại thành ba nhóm chính: tiêu hóa, thần kinh, và tim mạch. Việc điều trị tập trung vào việc giải quyết các triệu chứng, đặc biệt là đảm bảo hô hấp trước nguy cơ bị liệt cơ gây suy hô hấp, đảm bảo nhịp tim vì có thể loạn nhịp tim nguy hiểm, giảm đau.
Để phòng ngừa ngộ độc ciguatera, người dân nên tránh ăn các loài cá nguy cơ cao gây ngộ độc ciguatera, không ăn các nội tạng của cá vì là nơi tập trung nhiều độc tố. Nếu muốn ăn nhiều và an toàn hơn, người dân có thể chọn ăn các loài cá được nuôi.
Khi có dấu hiệu nghi ngờ ngộ độc, hãy đến ngay cơ sở y tế gần nhất để được cấp cứu và điều trị kịp thời. Các bác sĩ tại Trung tâm Chống độc, Bệnh viện Bạch Mai đã cảnh báo về mối nguy hiểm ‘vô hình’ này và kêu gọi người dân cần cảnh giác để bảo vệ sức khỏe của mình. Thông qua các kênh truyền thông, người dân có thể tiếp cận thông tin về các nguy cơ và biện pháp phòng ngừa để giảm thiểu rủi ro ngộ độc ciguatera. Thông tin an toàn thực phẩm cũng có thể được tìm hiểu tại Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) hoặc Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC).