Nội dung chính
TP.HCM – Ngày 26/11, phiên tòa phúc thẩm xét xử bà Trương Mỹ Lan, Chủ tịch Tập đoàn Vạn Thịnh Phát, cùng 47 bị cáo khác trong vụ sai phạm tại Ngân hàng SCB đã bước vào giai đoạn cuối với phần tranh luận khép lại sau hơn 20 ngày làm việc. Trong lời phát biểu sau cùng, bà Lan không chỉ kêu gọi giảm án tử hình mà còn hé lộ những góc khuất của vụ án, đặt ra bài toán khó về công lý, trách nhiệm và sự minh bạch trước Hội đồng Xét xử (HĐXX).
Từ Tham Vọng Lớn Lao Đến Nỗi Đau Cá Nhân
Bà Trương Mỹ Lan, 68 tuổi, từng là biểu tượng của sự thành công trong giới kinh doanh bất động sản và tài chính Việt Nam. Trong hơn 20 phút phát biểu cuối cùng, bà trải lòng về hành trình cống hiến với mục tiêu đưa đất nước sánh vai các cường quốc. Bà nhắc đến chồng – ông Chu Lập Cơ – và những công trình tiêu chuẩn quốc tế mà gia đình bà đã xây dựng, như minh chứng cho khát vọng ấy. Tuy nhiên, vụ án SCB đã biến mọi thành tựu thành tro bụi, kéo theo sức khỏe, hy vọng của bà và hàng chục người khác vào vòng xoáy pháp lý.
“Vì vụ án này, bao nhiêu ước mơ bị tan vỡ. Đó là điều kinh khủng nhất,” bà nghẹn ngào nói. Bà tiết lộ nỗi đau cá nhân khi hai con gái chưa từng được gần mẹ từ nhỏ, bởi bà đã dành trọn thời gian cho sự nghiệp. Đối diện án tử hình, bà vẫn bày tỏ mong muốn khắc phục hậu quả, đề nghị HĐXX tạo cơ chế xử lý tài sản để trả nợ Ngân hàng Nhà nước và người dân. Thậm chí, bà còn vạch ra kế hoạch dùng tài sản còn lại lập quỹ từ thiện – một ý định dường như nhằm tìm kiếm sự chuộc lỗi giữa lằn ranh sinh tử.
Cuộc Chiến Với Tội Danh và Số Liệu
Trọng tâm của phiên tòa nằm ở tranh cãi về tội danh “Tham ô tài sản” và con số thiệt hại 677.000 tỷ đồng. Bà Lan kiên quyết phản đối, cho rằng danh xưng này không chỉ “kinh khủng” mà còn làm bà xấu hổ. Bà lập luận rằng một phần lớn trong số tiền bị cáo buộc – 125.000 tỷ đồng – là khoản vay từ SCB cũ, trước khi bà tái cơ cấu ngân hàng. Tuy nhiên, sự thiếu hợp tác từ SCB đã khiến nỗ lực làm rõ nguồn gốc thiệt hại rơi vào ngõ cụt.
“SCB từ chối cung cấp tài liệu là có ý gì? Khi nó liên quan đến số phận của hàng chục người từng làm việc cho ngân hàng?” bà Lan đặt câu hỏi đầy bức xúc trong phần tranh luận bổ sung kéo dài hơn 1,5 giờ. Các luật sư của bà cũng chỉ trích việc SCB cung cấp số liệu “mập mờ” từ đầu, dẫn đến những kết luận thiếu căn cứ về trách nhiệm của bà. Sự mập mờ này không chỉ làm phức tạp quá trình xét xử mà còn đặt dấu hỏi lớn về vai trò của SCB – vốn được xem là bị hại – trong vụ án.
VKS: Sự Cứng Rắn Bên Cạnh Khoan Hồng Có Giới Hạn
VKSND Cấp cao tại TP.HCM giữ vững lập trường từ bản án sơ thẩm, đề nghị tử hình bà Lan về tội “Tham ô tài sản” với lý do vụ án gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng, chưa từng có trong lịch sử tư pháp Việt Nam. Tuy nhiên, ở khía cạnh khác, VKS ghi nhận thái độ thành khẩn và cam kết khắc phục của bà, đề xuất giảm án từ 20 năm xuống 16-18 năm tù đối với tội “Vi phạm quy định cho vay.” Sự phân hóa này phản ánh mâu thuẫn nội tại trong cách tiếp cận của cơ quan công tố: vừa bảo vệ nguyên tắc pháp luật, vừa cân nhắc yếu tố nhân đạo.
Vụ Án SCB: Gương Mặt Thật Của Hệ Thống Tài Chính?
Hơn cả một vụ án cá nhân, những gì diễn ra tại phiên tòa phúc thẩm là lời cảnh báo về lỗ hổng trong quản trị ngân hàng và giám sát tài chính tại Việt Nam. Việc SCB từ chối cung cấp số liệu làm rõ thiệt hại không chỉ cản trở việc xét xử mà còn đặt nghi vấn về tính minh bạch của chính ngân hàng này. Nếu như lời bà Lan là đúng – rằng số liệu ban đầu đã bị bóp méo – thì trách nhiệm không chỉ thuộc về bà mà còn nằm ở những khâu quản lý yếu kém trước đó.
Cam kết trả nợ và làm từ thiện của bà Lan, dù đáng ghi nhận, không thể xóa bỏ thực tế rằng hàng trăm nghìn tỷ đồng đã bị thất thoát. Liệu pháp luật có thể dung hòa giữa trừng phạt nghiêm khắc và cơ hội sửa sai? Phán quyết sắp tới của HĐXX không chỉ định đoạt số phận bà Lan mà còn gửi thông điệp về cách Việt Nam xử lý các vụ án kinh tế lớn trong bối cảnh áp lực từ dư luận ngày càng gia tăng.
Kết Luận Chờ Đợi
Chiều 26/11, phiên tòa tiếp tục với phần phát biểu của các bị cáo khác, trước khi HĐXX bước vào nghị án. Từ đỉnh cao quyền lực đến bờ vực của bản án tử hình, hành trình của bà Trương Mỹ Lan là câu chuyện đầy kịch tính về tham vọng, sai lầm và nỗ lực chuộc lỗi. Dư luận đang chờ đợi phán quyết cuối cùng – không chỉ để kết thúc một vụ án, mà còn để trả lời câu hỏi: công lý sẽ được thực thi ra sao trong trường hợp đặc biệt này?
Theo: Vnexpress